Dit wordt het jaar van de broekriem


De crisis is nog lang niet voorbij, maar vergelijkingen met de jaren dertig zijn overdreven, vinden de meeste economen.


De industrielanden stevenen af op een serieuze recessie, maar een depressie, waarbij de economie gedurende vele jaren krimpt en de werkloosheid torenhoog oploopt, zal ons bespaard blijven. Daarover zijn de Belgische topeconomen het eens. Met dank aan het snelle optreden van de regeringen en van de centrale banken.

Probleem is dat de kredietcrisis nog steeds woedt. Het Internationaal Monetair Fonds ziet de kredietverliezen bij de banken oplopen tot 1.400 miljard dollar. Daarvan is al 1.000 miljard afgeschreven. Er blijft dus nog een derde van de weg te gaan.

Zolang de prijzen op de Amerikaanse huizenmarkt niet stabiliseren, zei oud-voorzitter Alan Greenspan van de Amerikaanse centrale bank (Fed) enkele maanden geleden al, zal de crisis blijven voortwoeden. Uit voorgaande vastgoedbubbels blijkt volgens een studie van de Fed dat de correctie gemiddeld iets meer dan vier jaar duurt. Dat zou betekenen dat het absolute dieptepunt op de vastgoedmarkt er pas begin 2010 aankomt.

Uit diezelfde studie blijkt gelukkig ook dat de prijzen in de tweede helft van dit jaar gevoelig minder snel zullen beginnen dalen. Tegen de zomer zou het ergste leed geleden moeten zijn. De meeste economen mikken op een geleidelijk herstel na de zomer, in het slechtste geval begin 2010.

De investeringsstrateeg William De Vijlder van Fortis wijst echter op het risico van een 'liquiditeitsval', waarbij de centrale bank het monetaire beleid versoepelt en pakken geld in het banksysteem pompt, maar zonder effect.

'Als de monetaire politiek nog nauwelijks werkt, gezinnen de broekriem aanhalen en bedrijven geen krediet meer krijgen en niet meer investeren, dan moeten de regeringen wel uit een ander vaatje tappen', zegt De Vijlders collega Peter Vanden Houte van ING. En zo duikt het ideeëngoed van John Maynard Keynes weer op. Die Britse vader van de moderne economie vond dat in dergelijke omstandigheden de overheid de rol van de gezinnen en de bedrijven tijdelijk moet overnemen. Zij moet grote openbare werken op het getouw zetten en andere investeringen die de economie kunnen aanzwengelen.

China, bijvoorbeeld, laat er geen gras over groeien. Het land kondigde een stimuleringsplan aan van 600 miljard dollar, goed voor 15 procent van 's lands bbp. In de Verenigde Staten stelde de verkozen president Barak Obama een programma voor met een totaal kostenplaatje van 700 miljard dollar of 5 procent van het bbp.

De eurozone mikt op nationale stimuli die samen goed zouden moeten zijn voor 1,5 procent van het bbp. In eigen land blijft de inspanning beperkt tot één procent, omdat België een te zware overheidsschuld torst en dus weinig manoeuvreerruimte heeft.

Hoopgevende tekenen zijn intussen de sterke daling van de inflatie en, vooral, van de olieprijs. De energiefactuur van een modaal Amerikaans gezin, zegt De Vijlder, is erdoor verminderd van 4 tot 2 procent van het beschikbaar inkomen, of 200 miljard dollar extra koopkracht op jaarbasis. Daartegenover staat echter de instorting van de aandelen- en vastgoedmarkten die dit jaar samen voor een negatief vermogenseffect zullen zorgen dat de Verenigde Staten tot 2 procent groei zal kosten en de eurozone 0,5 tot 0,75 procent.

België zal met een verwachte economische krimp van ruim een half procent allicht iets beter doen dan de hele eurozone. In de Verenigde Staten wordt het waarschijnlijk erger, met een groeivertraging van 1,5 tot 2 procent. In 2010 wordt in alle grote economische blokken weer groei verwacht.


DS, 03-01-2009 (lc)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB