Het kleine mannetje


Twee handen op één buik. Dat werd in de Wetstraat gezegd van Patrick Dewael en zijn woordvoerder, adjunct-kabinetschef Paul Van Tigchelt. Wat de ene deed, wist de andere. Wat de ene dacht, zei de andere. Met het ontslag van Van Tigchelt heeft Dewael dan ook de allerlaatste wal in zijn verdediging moeten prijsgeven. De minister van Binnenlandse Zaken blijft nu wel erg alleen en onbeschermd achter. Nog nooit stond hij zo dicht bij een ontslag.


Wegen de feiten daarvoor zwaar genoeg? Ja. In de onmiddellijke omgeving van Dewael is er behoorlijk geknoeid met ten minste één benoeming. Het rapport van het Comité P heeft het over de aanwerving van mevrouw Debeck 'via een benoeming voor een functie waarvoor ze ongeschikt werd bevonden', over een functie die dan maar voor haar 'werd uitgevonden' en over het 'verdraaien van het negatief advies van het selectiecomité'. De diensten van de Algemene Inspectie van de politie, weliswaar zelf in het nauw gedreven, betogen dat hun instructies voor dit gefoefel rechtstreeks van het kabinet van Dewael kwamen.

Is Dewael persoonlijk tussenbeide gekomen? Neen. Toch niet voor zover we weten. Maar woensdagavond moest hij toegeven dat zijn naaste medewerkers op het kabinet 'de minister niet oordeelkundig hebben geadviseerd'. Dat advies was dusdanig fout dat, in een eerste beweging, de twee betrokkenen moeten opstappen. De minister zelf blijft zitten. Daarmee toont Dewael meteen hoe groot hij is. Het zijn de medewerkers die de fout hebben gemaakt, zij moeten maar opstappen, de minister blijft buiten schot. Dewael schaart zich op die manier in de galerij der grote Belgische staatslieden die het vertikten om politieke verantwoordelijkheid te nemen.

Is de minister dan verantwoordelijk voor al wat er kan gebeuren op zijn kabinet? Natuurlijk. Kabinetten zijn net gecreëerd omdat ministers in ons land niet of te weinig vertrouwen hebben in hun administraties. Ze betogen dat ze naaste medewerkers nodig hebben met wie ze dan in het grootste vertrouwen kunnen werken. Dat wil zeggen dat de minister één en ondeelbaar is met zijn kabinet. Het kabinet is de minister en de minister het kabinet. Een fout van het kabinet is een fout van de minister.

Is de kans groot dat Patrick Dewael straks de sleutels van zijn kabinet moet inleveren? Neen. Geen van de andere partijen rond de ministerstafel heeft belang bij een politieke crisis en bij mogelijke verkiezingen. Premier Leterme moet in de eerste plaats nu zijn congres overleven en zijn zieltogende regering redden. De premier heeft in deze omstandigheden noch het persoonlijke gezag, noch de politieke macht om te doen wat hij zou moeten doen: zijn minister van Binnenlandse Zaken eruit bonjouren.

Die blijft dan maar zitten. Als het kleine mannetje dat hij is.


DS, 26-09-2008

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB