Hoofddoek mag toch niet op Turkse universiteiten


ISTANBUL - Het grondwettelijk hof annuleert de wet die universiteitsstudentes toeliet de hijab te dragen.


De rechterlijke macht, het leger en de seculiere bureaucratie pikken geen hoofddoeken op de universiteiten in Turkije. Dat is de betekenis van de uitspraak die het grondwettelijk hof gisteren deed.

Via een aanpassing van de grondwet die 411 van de 550 Turkse parlementsleden in februari goedkeurden, werd het mogelijk dat studentes met hoofddoeken toegang kregen tot de universiteiten.

Het gevolg is dat het Turkse parlement in de toekomst geen enkele belangrijke wet meer kan goedkeuren zonder de toestemming van de hoogste rechters.

Volgens de Turkse grondwetspecialist Serap Yazici is het vonnis allerminst juridisch te noemen. Zij vindt dat de rechters hun politieke kleur hebben laten zien en een deuk hebben geslagen in de Turkse democratie. 'Het grondwettelijk hof is niet bevoegd om de wetten die het parlement aanneemt, inhoudelijk te bespreken. Het is hun taak om te kijken of aan de vorm is voldaan.'

'Hier is het tegenovergestelde gebeurd', aldus Serap Yazici. 'De rechters zijn van mening dat het dragen van hoofddoeken de seculiere staat in gevaar brengt. Met dit soort interpretaties kom je op het punt dat alles de seculiere staat in gevaar zou kunnen brengen. De rechtbank heeft als het ware een coup gepleegd door het parlement buiten spel te plaatsen.'

De leider van de republikeinse partij CHP, Deniz Baykal, reageerde vol vreugde op het vonnis van het hof. Zijn partij, die 99 zetels in het parlement telt, had dit proces aangespannen.

Op de Turkse televisiezender NTV zei Baykal: 'We hebben de regering vooraf gewaarschuwd. Ik wou dat het niet zo ver was gekomen. Maar feit is dat het grondwettelijk hof onze mening deelt en de hoofddoeken op de universiteit als een bedreiging ziet voor de seculiere staat. Deze uitspraak heeft verstrekkende politieke gevolgen. Het hof gaat een belangrijkere positie nemen in onze democratie.'

Van de elf rechters hebben zeven tegen de hoofddoeken op de universiteiten gestemd. De jongste tijd komt bij belangrijke processen steeds opnieuw dezelfde verdeeldheid aan het licht: altijd dezelfde zeven tegen dezelfde vier. Dit wordt gezien als een teken dat de rechters van het hof elke keer 'politiek' stemmen.

Journalist Taha Akyol is verbijsterd over het vonnis: 'De rechtbank beroept er zich op dat artikel 2 van de grondwet niet gewijzigd mag worden. Dat artikel zegt dat de staat seculier is, mensenrechten waarborgt en trouw is aan de beginselen van Atatürk. Op die manier kan men alle wetswijzigingen zo uitleggen dat ze in strijd zijn met de Atatürk-beginselen, de mensenrechten of de seculiere staat. Het gaat hier om een geforceerd besluit dat grote gevolgen zal hebben voor onze rechtsstaat. Ik weet niet hoe Turkije zich uit deze put moet redden.'

Op grond van de hoofddoekenwet wil de openbare aanklager de regerende AK Partij van premier Recep Tayyip Erdogan laten verbieden. Het grondwettelijk hof gaat zich binnenkort buigen over die zaak. Met deze uitspraak van de rechters lijkt de hoop van de AKP op een goede afloop van dat proces vervlogen. De kans is dan groot dat het weer zeven tegen vier wordt.

De Turkse regering, onder leiding van premier Erdogan, heeft nog niet op de uitspraak gereageerd. Vicepremier Cemil Cicek zei enkel dat zij kennis wil nemen van de argumentatie van het hof alvorens commentaar te geven.


DS, 06-06-2008 (Erdal Balci)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB