Merkel roept EU op geloofwaardig te blijven


BRUSSEL - De Duitse kanselier Angela Merkel is almaar kritischer over de energie- en klimaatvoorstellen.


Traditioneel is de voorjaarstop van de Europese leiders, die gisteravond in Brussel begon en tegen de middag afgelopen moet zijn, een evaluatiemoment in het kader van de 'Lissabonstrategie'. Dat is het project over de economische vernieuwing dat in 2000 in de Portugese hoofdstad werd opgestart. Het was de bedoeling dat de EU tegen 2010 'de meest concurrentiële economie ter wereld' moest worden. Die ambitieuze doelstelling is intussen al lang verlaten, wegens onhaalbaar.

Aanvankelijk waren de resultaten ronduit pover omdat de conjunctuur tegenviel. Maar de economie in de EU heeft zich de voorbije jaren herpakt, in tegenstelling tot die in de VS. Bovendien hebben de ontwikkelingen in China, India en Brazilië het plaatje grondig veranderd sedert 2000. De aanvankelijk veel gehoorde klaagzang dat de EU ver achterblijft op de VS, is naar de achtergrond geduwd. Nu zegt bijvoorbeeld de 'Lisbon Council', een economische denktank die het proces mee evalueert, dat de grote economieën als Duitsland en het Verenigd Koninkrijk min of meer op weg zijn om de Lissabondoelstellingen te halen. Al blijft er nog een weg te gaan, onder meer over de doelstelling om tegen 2010 drie procent van het Europese bnp aan onderzoek te besteden.

Het debat over de problemen op de Amerikaanse financiële markten, over de verhouding tussen de dollar en de euro en over de energie- en klimaatplannen zijn dan nooit veraf. Maar uit de bijzonder vage ontwerpconclusies is af te leiden dat de Sloveense EU-voorzitter Janez Jansa alles strak zou houden.

Toch viel het op dat Angela Merkel blijkbaar een punt wilde maken over de klimaat- en energieplannen van de EU. Tijdens de voorbereidende bijeenkomst van de EVP-leiders gisternamiddag voor de eigenlijke top begon, hield ze een opgemerkte toespraak. Ze waarschuwde de EU geloofwaardig te blijven als ze zich internationaal leiderschap toeëigent inzake klimaatpolitiek. 'De VS zeggen dat zij zich weliswaar niet zo ambitieus opstellen maar wel de gemaakte afspraken nakomen', zei Merkel. 'Bij de EU is het vaak omgekeerd.'

Bij haar aankomst bij de EVP liet Merkel zich ook opvallend gewillig verleiden tot een forse uithaal naar de voorstellen van de Europese Commissie over de vermindering van de uitstoot van CO2 voor auto's. Toen ze daarover ondervraagd werd, zei ze dat het niet kan dat landen met een industrie die vooral grote auto's fabriceert zwaarder getroffen worden dan landen die kleine wagens maken.

De kwestie van de verminderde uitstoot voor auto's en de voorstellen om de grote energieconcerns op te splitsen met de bedoeling de energiemarkten vrij te maken, hebben de verhouding tussen Merkel en Commissievoorzitter Jose Manuel Barroso politiek fel beschadigd. In brede Duitse kring, ook van de christen-democratische CDU-CSU, is de kritiek op Barroso (net als Merkel een EVP'er) de jongste maanden sterk toegenomen en openlijker geworden. Bij zoverre dat er zelfs twijfels rijzen of de huidige Commissievoorzitter een tweede termijn krijgt indien hij de steun van Duitsland verliest. Tot nu werd Barroso's tweede mandaat als een quasi-certitude beschouwd.

De beslissing daarover valt volgend jaar. Maar er worden stilaan posities ingenomen en kansen discreet afgewogen. Een top als deze, zonder een zware agenda, is een ideale gelegenheid om in de wandelgangen daarover de eerste gesprekjes te voeren.


DS, 14-03-2008 (Bernard Bulcke)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB