De aarde kan zonder de mens


BRUSSEL - Lange tijd was de levensstijl van de mens compatibel met wat met de aarde te bieden heeft. Dat we nu zorgzamer met de natuurlijke rijkdommen moeten omspringen, is te zien op een interactieve tentoonstelling in Tour & Taxis in Brussel.


Zo'n twintig witte figuren staan stokstijf met een klok voor hun gezicht. Het werk van de Frans-Duitse kunstenaar Gloria Friedmann, De tijdgenoten, confronteert de bezoeker meteen met de boodschap van de tentoonstelling Dit is onze aarde: het is hoog tijd dat we ons bewust worden van de gevolgen van onze manier van leven.

De tentoonstelling, in de catacomben van de prachtig gerenoveerde site Tour & Taxis in Brussel, draait rond duurzame ontwikkeling.

'We willen niemand een schuldgevoel aanpraten en niet moraliserend het vingertje opsteken, maar we moeten ons wel bewust worden van de situatie' legt Henri Dupuis uit, de projectdirecteur van Tempora, die de tentoonstelling opbouwde. 'De natuurlijke rijkdommen zijn niet onuitputtelijk en bepaalde ecosystemen lijden sterk onder ons gedrag. Het is tijd voor oplossingen opdat onze samenleving zich harmonieuzer zou ontwikkelen en dat gaat veel verder dan alleen maar de opwarming van het klimaat.'

De bezoeker krijgt niet alleen veel informatie, maar kan ook actief heel wat dingen doen. Bovendien wordt elke fase tijdens het parcours, dat 3.000 vierkante meter groot is, verbeeld door kunstwerken 'omdat kunstenaars een heel aparte en andere kijk hebben op deze thema's', zegt Dupuis.

De hele tentoonstelling draait rond tijd. In het licht van de geschiedenis van de aarde is de mens nog maar pas verschenen. De foto's van Yannick Monget, met stadsgezichten waarbij de natuur zijn rechten opnieuw opeist, en het vegetale werk van Bob Verschueren symboliseren dat de aarde wel zonder de mens kan, maar de mens niet zonder de aarde.

In een bibliotheek met 4.568 boeken, die niet gemaakt zijn van papier maar van mineralen, leert de bezoeker de geschiedenis van onze planeet kennen. Elk boek is genummerd en telt 1.000 bladzijden. In vitrines tussen de boeken worden de gebeurtenissen getoond die mijlpalen waren in de 4,57 miljard oude geschiedenis.

Als de bezoeker de bibliotheek verlaat, komt hij in een ruimte terecht die geheel aan de mens is gewijd.

Lange tijd was de tijd van de aarde compatibel met de tijd van de mens. Tot aan de industriële revolutie. Daarna zijn we aan een extreem hoog tempo de hulpbronnen die de aarde oplevert, gaan gebruiken. In een straat waar de tijd heeft stilgestaan, maakt Hans Op de Beeck, met een foto van een familie op een loopband, ons duidelijk dat we onszelf in het dagelijks leven voorbijlopen en dat het tijd is om eens stil te staan bij ons gedrag. De straat bestaat uit meerdere locaties die de bezoeker kan binnengaan en waar hij actief aan de slag kan. In het wassalon stel je zelf vast hoeveel water een Europeaan en een Afrikaan dagelijks gebruiken. In de supermarkt scant de scanner niet de prijs van de jeansbroek of de aardbeien maar wel hoeveel CO2 het gekost heeft om deze te produceren. Het maakt een groot verschil of je die aardbeien in juni of in december koopt.

In de woning merk je dat de berg eten verorberd door een Malinese familie gedurende één week, een stuk kleiner is dan die van een Amerikaanse familie.

Tijdens het hele parcours is ook rekening gehouden met de jongste bezoekers. Kinderen kunnen vakjes openen in een enorme pizza, zodat ze er achter komen hoeveel kilometers de ingrediënten hebben afgelegd en hoeveel energie dat heeft gekost.

Als de bezoeker zich ervan bewust is geworden dat de natuurlijke rijkdommen niet onuitputtelijk zijn, komt hij in de tijd van de ecosystemen terecht, waarbij duidelijk wordt wat het gedrag van de mens voor die ecosystemen betekent.

Via een verblindend witte sluis komt hij in het pakijs van het poolgebied terecht. In de volgende sluis duikt de bezoeker onder in de oceanen en de vervuiling. Via een wandeling door de toppen van de bomen kom je vervolgens in de ruimte terecht die aan de bosecosystemen is gewijd. En via een maïsveld bereik je een ruimte die aandacht besteed aan de landbouw.

Het werk van Fred Eerdekens bereidt voor op de tijd voor oplossingen. De doolhof maakt al meteen duidelijk dat er niet één oplossing is, maar vele. En dat wat vandaag goed was voor de aarde, dat morgen misschien niet meer zal zijn.

'Dit is onze aarde', van 18 oktober tot 26 april 2009 in Tour & Taxis, Brussel.

Open op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 9 tot 17 uur, woensdag van 9 tot 21 uur, zaterdag en zondag van 10 tot 19 uur. Toegangsprijzen tussen 6 en 10 euro,

02-549.60.49.

www.expo-terra.be


DS, 15-09-2008 (Inge Ghijs)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB