Was dit wel de bedoeling?


BRUSSEL - Niet iedereen denkt dat het CDH oranje-blauw wou laten springen met zijn antwoord op het ultimatum van Yves Leterme. De partij loopt nu het risico dat ze buitenspel wordt gezet.


MR en CDH hebben zaterdagochtend in verspreide slagorde geantwoord op de drie vragen van Yves Leterme. Terwijl MR-voorzitter Didier Reynders zijn nek uitstak en drie keer 'ja' antwoordde, was de boodschap van het CDH-hoofdkwartier heel wat omfloerster. Maar als een zaak duidelijk was, was het wel dat zeker geen 'ja' was.

'We hadden geen enkele reden om nee te antwoorden', klonk het bij de MR. 'Toch niet op die drie uiterst precieze vragen. Een regionalisering van de vennootschapsbelasting blijft voor ons zeer moeilijk liggen. De vraag was echter of de regio's fiscale stimuli mochten geven. We hebben de voorbije acht jaar in de federale regering niets anders gedaan en zouden dat evengoed op regionaal vlak willen realiseren.'

Ook de andere twee vragen waren geen probleem voor de Franstalige liberalen. 'De MR is bereid in de Conventie over alles te praten, aldus Reynders. 'Het betekent immers dat ook over de uitbreiding van Brussel en een herfederalisering van bevoegdheden kan worden gesproken.' De MR-voorzitter liet ook weten dat voor een staatshervorming bijzondere wetten nodig zijn. Daarvoor is er naast een tweederde meerderheid ook een meerderheid in elke taalgroep nodig. Bijkomende grendels zijn dus niet nodig.

'Het beste bewijs dat je geen nee kon zeggen tegen de drie vragen van Leterme, is dat zelfs het CDH niet gewoonweg nee heeft gezegd, maar met een uiterst gecompliceerd antwoord kwam', werd bij de MR opgemerkt. Al werd er prompt fijntjes aan toegevoegd dat het CDH de voorbije zes maanden eigenlijk nooit resoluut ja of nee heeft gezegd.

In het uitgebreide antwoord dat het CDH zaterdagmiddag gaf, kwam het woord 'nee' geen enkele keer voor. Eigenlijk werden de vragen van Leterme niet beantwoord. De partij herhaalde in de plaats daarvan wel haar 'ja' voor de tekst die vorige week maandag op tafel lag. 'Als de partij van de formateur niet in staat is om haar eigen teksten te steunen, kan ze misschien voorstellen om snel een sociaal-economische regering op de been te brengen', voegde ze daaraan toe. De staatshervorming zou volledig aan de Conventie worden overgelaten op basis van een 'korte, consensuele nota'.

Volgens een Vlaamse onderhandelaar had het CDH niet de bedoeling om oranje-blauw op te blazen met zijn antwoord. Dat zou ook moeten blijken uit contacten die Milquet met CD&V/N-VA had nadat Leterme ontslag had genomen als formateur.

Bij de MR vragen ze zich ook af of de CDH-voorzitster wel de gevolgen van haar antwoord goed heeft ingeschat. 'Ik weet echt niet of Milquet verwacht had dat ze met haar antwoord de boel zou laten ontploffen', aldus een vooraanstaande Franstalige liberaal. 'Het risico bestaat nu immers dat het CDH helemaal uit de boot zal vallen.'

Niet alle Franstalige christendemocraten/humanisten zijn trouwens even opgetogen met het sneuvelen van oranje-blauw. Vooral potentiële ministers en opvolgers hadden echt wel op zo'n coalitie gerekend. Veelzeggend was dan ook het feit dat het CDH na afloop van een bijzonder partijbureau zaterdagavond een persmededeling verstuurde om de positie van Milquet te ondersteunen.

'Het bureau wil de voorzitster unaniem en warm bedanken voor de manier waarop ze de onderhandelingen heeft gevoerd. Naast haar moed moet ook haar constructieve en coherente houding worden onderstreept.' Tegelijk werd in de mededeling beklemtoond at het CDH de beslissing van Leterme om de handdoek in de ring te gooien respecteert, 'maar dat het die keuze ook betreurt'.

Ondanks de persoonlijke ambities van Didier Reynders om premier te worden, ging de MR-voorzitter met zijn 'ja' wel resoluut voor oranje-blauw. Dat lag minder voor de hand dan op het eerste gezicht leek, want Reynders moet rekening houden met de FDF-vleugel in zijn partij. Naast inhoudelijke redenen voor dat ja, had Reynders ook een aantal strategische.

De MR werd op 10juni met ruim 31procent van de stemmen voor het eerst de grootste partij in Franstalig België. En Reynders ziet nog groeimarge. Hij blijft ervan overtuigd dat in de toekomst nog meer Waalse kiezers bereid zullen zijn om te kiezen voor een politieke formatie die een ander Wallonië wil. Een Wallonië met meer ruimte voor ondernemers en minder voor de overheid. Zijn grote troef is het feit dat zijn partij in het Franstalige politieke landschap een unieke positie inneemt. Als centrum-rechtse partij staat de MR tegenover de PS, het CDH en Ecolo die alledrie in de (centrum-)linkse hoek zitten.

Nu oranje-blauw op de klippen is gelopen, ligt alles opnieuw open. Off the record sluiten sommigen bij de MR zelfs geen klassieke tripartite uit. Wat wel vaststaat, is dat de manier waarop oranje-blauw is geëindigd de aversie van Reynders tegenover Milquet zeker niet heeft doen afnemen.

De MR-voorzitter liet zich sinds het opstappen van Leterme als formateur niet meer zien of horen. 'Iedereen kijkt nu in de richting van de liberalen. Dit is het moment om een beetje afstand te nemen, niet om grote verklaringen af te leggen', klinkt het in zijn omgeving. Reynders kreeg in juni nog veel kritiek omdat hij de dag na de verkiezingen en voor hij informateur was op een persconferentie had benadrukt dat oranje-blauw de enige mogelijke coalitie van winnaars was.

Op de RTBF-voorzittersdebat liet Reynders zich zaterdagavond vervangen door Sabine Laruelle. Zij onderstreepte dat er snel een regering moet komen die zich bezighoudt met de problemen van de mensen. Daarbij is alles mogelijk, ook een coalitie met de PS.

PS-voorzitter Elio Di Rupo verwees dan weer naar een paars-groene coalitie zonder CD&V/N-VA. 'Indien men vindt dat het kartel incontournable is, moet er maar een regering van nationale eenheid komen', voegde hij eraan toe. Een alternatief is de uittredende regering de mogelijkheid geven initiatieven te nemen om de dringende problemen op te lossen, besloot Di Rupo.


DS, 03-12-2007 (steven samyn)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB