De minister regelt dat wel - Het systeem-Flahaut blootgelegd


De Inspectie van Financiën zet zijn tanden in 'vriendendiensten van Flahaut'. Als ze graven, stoten ze op onversneden misbruik.


Parallel met het onderzoek naar het misbruik van de thesaurierekeningen begon de Inspectie van Financiën medio november met een doorlichting van de 'prestaties aan derden' (DS, 14 november). Elke keer dat het leger tenten uitleent, militairen stuurt voor een erehaag of bussen laat uitrijden voor een organisatie, moet daarvoor een dossier gemaakt worden. De Inspectie spreekt van 'vriendendiensten' en 'concurrentievervalsing'.

'Prestaties aan derden'. Onder die vlag organiseerde Flahaut een heel systeem van systematische bevoordelingen van bevriende organisaties. Spil in het systeem is Laurence Smet, de PS-burgemeester van Walhain, in Waals-Brabant, en kabinetsmedewerker van Flahaut. Elke aanvraag passeert langs de minister. Die schrijft ofwel 'sat' - secretariat administratif technique, voor de niet belangrijke dossiers - ofwel 'ls' - Laurence Smet - op het dossier. 'Smet krijgt het op haar bureau en maakt het in orde', zegt een bron dicht bij de dossiers.

Het hele systeem van de prestaties aan derden kraakt juridisch aan alle kanten. In 2002, als het leger de eenheidsstructuur uittekent, worden alle diensten van land-, lucht- en zeemacht samengevoegd. Flahaut wil ook één centrale dienst voor de prestaties aan derden. 'Verschillende basissen hebben een peterschap van een lokale vzw. Flahaut wilde daar greep op krijgen: het moest voortaan allemaal via hem passeren. Niemand van de generaals wilde zo'n dienst onder zijn hoede, omdat er spanning met de minister van zou komen. Uiteindelijk was het de chef Defensie zelf die het moest doen', zegt een generaal.

De programmawet van augustus 2002 moet de zaak juridisch regelen: 'Tegen betaling mogen prestaties uitgevoerd worden van openbaar nut, met humanitair, vaderlands of cultureel oogmerk of inzake hulp aan de Natie. Sommige prestaties mogen volledig of gedeeltelijk gratis uitgevoerd worden, de minister van Defensie moet de uitvoeringsmodaliteiten vastleggen. Noodzakelijkerwijs is het advies van de Inspectie van Financiën voorzien als het bedrag van de gratis uit te voeren prestatie hoger ligt dan 3.750 euro.'

Kolonel Françis Florkin (intussen generaal en financieel verantwoordelijke op het kabinet-Flahaut) schrijft op 3 september 2004 vanaf de dienst Budget en Financiën een duidelijke nota naar het kabinet van Flahaut: we moeten de regels over prestaties aan derden duidelijk vastleggen met een ministerieel besluit. 'Maar volgens mij is het keurslijf dat hierdoor wordt gecreëerd, moeilijk aanvaardbaar voor de minister. Het beperkt immers in sterke mate de handelingsvrijheid', staat er te lezen. De twee kabinetschefs van Flahaut, Katrien Geernaert en luitenant-generaal Pedro Buyse, geven hun schriftelijke opmerkingen op het document. Ze lopen haast gelijk: 'Lijkt mij weinig waarschijnlijk dat MOD (minister van Defensie, nvdr) dergelijke delegatie van bevoegdheid zal willen aanvaarden', stelt Buysse. (zie illustratie)

'Uiteindelijk heeft het kabinet de zaak geregeld met een circulaire van chef Defensie August Van Daele. Op die manier kon de minister absolute greep houden op wie wel en wie geen vriendenprijs kreeg. Compleet onwettelijk, zoveel is duidelijk', zegt onze bron.

De lijst met voorbeelden van dossiers waarin de minister persoonlijk tussenbeide kwam om de zaak te forceren, is indrukwekkend. Een groot pijnpunt bleef de drempel van 3.750 euro. Een beruchte klant van Flahaut is de Superbike de Mettet, een jaarlijkse motorcross-evenement in Wallonië. Grote organisator daar is Freddy Tacheny, de operationele baas van tv-zender RTL-TVi. Als er in september een aanvraag binnenkomt voor prestaties van de volgende jaren, maakt men een raming van 17.537 euro kosten per jaar. Op 16 september geeft de Inspectie van Financiën advies: 'Het kan toch niet dat dit contract voor drie jaar wordt vastgelegd?' Flahaut moet inbinden en dus laat hij het dossier 'herberekenen'. Plots bedragen de kosten nog 2.436 euro. 'De rest wordt gecompenseerd door de pr die we kunnen voeren, schrijft Flahaut op 29 september naar Tacheny. Zaak opgelost, alleen moet de genie in Mettet haast dag en nacht werken om het crossparcours op tijd klaar te hebben. 'De korpscommandant was zo dom om zijn personeel te laten overwerken, en “intensieve dienst, te facturen. Flahaut was razend, want uiteraard lag de prijs zo veel hoger dan voorzien. Tacheney weigerde dat te betalen, Flahaut liet de bijkomende factuur gewoon schrappen', zegt een insider.

Een andere techniek was het opsplitsen van de factuur.'In november 2004 organiseerde Unicef een grote actie. Flahaut liet schoolboekjes drukken, op de drukkerijen van Defensie. Die werden daarop naar de Grote Markt gereden, waar prinses Mathilde het startschot voor de actie gaf. Daarna werden de boekjes naar Afrika overgevlogen. De facturen werden opgesplitst, de vlucht werd gecatalogiseerd als “training, en zo kon het dossier passeren aan controle.'

Een andere techniek was om de activiteit gewoon als een pr-inspanning te catalogiseren. 'In 2003 kwam de Tour naar Franstalig België. Het leger verzorgde via een “prestatie aan derden, de tenten en dranghekken voor een zacht prijsje. In ruil daarvoor mocht Flahaut aan de meet staan glimmen. Alleen, dat is een privé-organisatie die winst maakt hé, geen liefdadigheidsinstelling. Voor de Ronde van het Waals Gewest pakte Flahaut het slimmer aan. Defensie is sponsor, mag meerijden met een bus in de karavaan en kan alles op het budget van hun pr-dienst zetten.'

De politici in de kamercommissie-Defensie werden rustig gehouden met vriendendiensten. 'In 2005 waren er overal vieringen voor het einde van WO II. In Gent kwamen Poolse oud-strijders langs. Ze vroegen een overvlucht van 4 F16's aan, voor hun receptie. Defensie vroeg 400 euro aan kosten: de uren werk voor de piloten. In diezelfde periode organiseert Hilde Vautmans (Open VLD) een plechtigheid in haar electorale achtertuin, in Vroenhoven. Zonder problemen krijgt ze het gedaan dat vier F16's gratis komen overscheren. 'Dossier in kader van normale oefenvlucht', schrijft luitenant-generaal Buyse op het dossier ter goedkeuring.

Ook de Waalse wapenindustrie wordt vlot bediend. De kanonnenproducent CMI vraagt in 2005 of hij een beroep kan doen op de expertise van Defensie voor de kwalificatie van hun nieuwe 105mm-kanon. De dienst Material Resources geeft een expliciet negatief advies: 'CMI is een belangrijke leverancier. Zulke actieve inbreng moet vermeden worden, om het gelijkheidsbeginsel met andere leveranciers niet te schenden.' 'Accord', schrijft Flahaut op het dossier op 11 maart, en CMI krijgt zijn expertise.


DS, 01-12-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB