'Reguleer cannabismarkt'

Tom Decorte en Pascal Tuttelers, 'Cannabiskwekers in Vlaanderen. Patronen en motieven van 748 telers', Leuven: Acco, 2007.


GENT - De kleinschalige niet-commerciële cannabisteelt komt in ons land vaker voor dan de grootschalige cannabisplantages, waar criminele bendes achter zitten. Voor Tom Decorte, directeur van het Instituut voor Sociaal Drugsonderzoek, is dat een argument om de cannabismarkt te reguleren.


Vorige week nog werd in Merksplas de grootste cannabisplantage ooit opgerold: meer dan 25.000 plantjes. Alle media sprongen meteen op dat spectaculaire nieuws. Maar is de berichtgeving over die grootschalige plantages wel representatief voor de cannabismarkt in Vlaanderen? 'Naast het mediaverhaal is er een ander segment dat een groot stuk van de cannabismarkt uitmaakt: de kleine kwekers', zegt Tom Decorte, coördinator van het Instituut voor Sociaal Drugsonderzoek aan de Universiteit Gent.

Hij bracht de kleine cannabistelers in Vlaanderen in kaart door interviews met 89 kwekers en een anonieme internetenquête waar nog eens 659 telers aan meewerkten. 'Hoe de verhoudingen tussen de grootschalige en kleinschalige cannabisteelt precies liggen, is moeilijk te zeggen', zegt Decorte. 'Maar het is niet ondenkbaar dat in ons land tussen de 10.000 en 15.000 hobbytelers actief zijn, een veelvoud van het aantal grootschalige telers.'

Hun motieven om cannabis te kweken, zijn heel anders dan criminele organisaties. 'De hobbytelers kweken geen cannabis om winst te maken of de Nederlandse markt te bevoorraden', zegt Decorte. 'Zij telen voor eigen gebruik. Velen kweken zelf hun cannabis, om er zeker van te zijn dat hun product van goede kwaliteit is en dat er niet mee geknoeid is. Anderen doen het uit nieuwsgierigheid, om te zien of het echt zo makkelijk is, om medicinale redenen, of omdat het goedkoper is dan cannabis in het illegale circuit te kopen.' (zie tabel).

De hobbytelers zijn vooral twintigers en dertigers, en zowel laag- als hoogopgeleiden. 'De belangrijkste vaststelling is dat ze bijna allemaal een job hebben', zegt Decorte. 'Dat strookt niet met het clichébeeld dat cannabiskwekers allemaal leefloners zijn.'

De meeste hobbytelers kweken vijf tot twintig cannabisplantjes, vaak in hun moestuin naast hun andere groenten. 'Je kunt je afvragen of twintig planten nog wel voor privégebruik is', zegt Decorte. 'Als de kweker een slechte zomer heeft, zal zijn opbrengst misschien zodanig klein zijn dat de twintig plantjes nog niet volstaan om in zijn eigen gebruik te voorzien. Als het een goede zomer is, zal de kweker een superoogst hebben en met een overschot zitten. Sommige kwekers gaan dan aan het verkopen, omdat ze de financiële voordelen ervan inzien, maar de meesten delen hun overschot uit aan vrienden en familie.'

Volgens Decorte is het begrijpelijk dat kleine telers zelf hun cannabis kweken om goede kwaliteit te garanderen. In het illegale circuit is de hasj namelijk vaak van al te slechte kwaliteit. Daarom waarschuwt hij ervoor om de kleine telers niet te vervolgen.

'Als je als overheid de kleine telers hard aanpakt en vervolgt, zullen zij er op termijn mee ophouden, omdat de zware straffen hen afschrikken. De criminele organisaties zijn echter niet bang van zware straffen. Zij beschouwen dat als een berekend risico en beginnen daarna opnieuw. Daardoor duw je de cannabismarkt in de handen van criminelen, die niets geven om de kwaliteit van het product en alleen op zoveel mogelijk winst uit zijn.'

De beste optie volgens Decorte is dan ook de cannabismarkt over de hele lijn te reguleren. 'Dat kan niet alleen door verkooppunten te creëren, zoals de coffeeshops in Nederland, maar ook door de aanvoer te reguleren', zegt Decorte. 'Zo zou je een aantal landbouwbedrijven die cannabis op grote schaal kunnen kweken, zorgvuldig kunnen selecteren, vergunningen geven en regelmatig inspecteren op hygiëne en kwaliteit. Door de markt te reguleren, kun je als overheid ook de prijs en de kwaliteit van het product manipuleren.'

'Die bedrijven moeten niet de plaats innemen van de hobbytelers. Zij kunnen gerust blijven bestaan', zegt Decorte. 'Het is zoals met aardappelen. Je moet de mensen de kans geven om hun eigen aardappelen te rooien en te eten. Maar als ze dat niet willen of kunnen, moeten ze de aardappelen ergens kunnen kopen waardoor ze er zeker van zijn dat ze een goed product krijgen.'

Decorte beseft dat zijn standpunt controversieel is. Zijn de mensen daar wel rijp voor? 'Het zou leuk zijn als tenminste de politici rijp zouden zijn. Nu wordt het debat over het reguleren van de cannabismarkt vaak gesmoord door te zeggen dat we dat internationaal niet kunnen maken. Dat is een juridische drogreden. Nederland voert al dertig jaar een gedoogbeleid. Het land is er niet aan ten onder gegaan.'

Decorte benadrukt ook dat zijn pleidooi niet betekent dat nu plots iedereen cannabis moet kunnen verkrijgen. 'Voor minderjarigen moet het uiteraard verboden blijven.'


DS, 19-09-2007 (Yves Delepeleire)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB