Als iemand zich misdraagt, moet je niet de andere kant op kijken


Moet je als burger ingrijpen als mensen zich misdragen op straat, of moet je omwille van je eigen veiligheid de andere kant op kijken en hopen dat de politie het oplost?


Het is een debat waar tal van lezers van Trouw zich vorige week in mengden, en terecht, want dit is een wezenlijk onderwerp. Het gaat hier over de vraag of er voldoende vertrouwen in onze samenleving is om elkaar kritisch te durven aanspreken. Verder gaat het over de vraag hoe je een samenleving verbetert. Tot slot speelt hier de kwestie van het kwaad: durven we zaken af te wijzen en dat ook te zeggen?

In de afgelopen decennia, waarin zowel de vrijheid om je eigen leven in te richten als de criminaliteit in omvang toenamen, is dat enigszins in onbruik geraakt. Met de toegenomen vrijheid zijn mensen ook onzeker geworden of ze hun normen wel mogen opleggen aan anderen. Inderdaad moet je je afvragen, als je je ergert aan andermans gedrag, of diegene alleen jouw eigen norm overtreedt of een algemeen aanvaarde norm.

Maar als van dat laatste sprake is, mag er geen twijfel over bestaan: een goed burger grijpt af en toe in. Natuurlijk heeft ook de politie een taak, maar zonder betrokken burgers kan die niets uitrichten. Ingrijpen is soms geboden, ook voor de gewone burger.

Dat betekent niet dat mensen niet mogen berekenen welk risico ze lopen. Integendeel, het is zelfs aan te raden om, als je getuige wordt van mensen die zich misdragen, nuchter te bekijken welke reactie het meeste zin heeft. Slaan tien mannen iemand in elkaar terwijl jij alleen bent en slecht ter been, dan kun je het beste 112 bellen en het daar bij houden. Zijn twee mannen iemand in elkaar aan het slaan terwijl je zelf in de kracht van je leven bent, dan kun je 112 bellen en vervolgens omstanders aanspreken om met een groep gezamenlijk om de daders heen te gaan staan, hen op te roepen te stoppen en desnoods zelf tussenbeide te komen. Als een klein kind afval op straat gooit, behoor je uiteraard iets te zeggen. Betreft het een puber, dan mag je je afvragen of je zelf weerbaar genoeg bent voor je besluit er iets van te zeggen. Wie gestresst uit zijn werk komt en bij zichzelf een neiging tot ruziemaken waarneemt, kan besluiten om liever niets te zeggen als iemand zijn hond op de stoep laat poepen, omdat een agressieve toon averechts werkt.

Kortom, mensen doen er goed aan een situatie in te schatten en zich af te vragen hoe ze daarin het beste reageren op wangedrag. Maar laat niemand van tevoren al besluiten om, wat er ook gebeurt, de andere kant op te kijken. Lafheid is slecht.


Trouw, 01-09-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB