Brown kiest voorzichtig distantie tot Bush


De Britse premier Brown lijkt, anders dan zijn voorganger, de Verenigde Naties een grotere rol toe te denken in de Britse buitenlandse politiek. Gisteren bepleitte hij de vorming van „een grote coalitie van het geweten”.


‘Meer buldog dan poedel’, concludeerde The Washington Post na het bezoek van de nieuwe Britse premier Gordon Brown aan de Amerikaanse president George Bush. Een speelse verwijzing naar critici van Browns voorganger Tony Blair. Die maakten hem vaak uit voor schoothond van Bush.

Vaststaat na Browns eerste grote buitenlandse reis als premier dat hij andere accenten legt in de buitenlandse politiek dan Blair. Zo maakte hij duidelijk dat hij niet is gediend van de joviale kameraadschappelijkheid, waarmee Blair en Bush met elkaar omgingen. Brown stond erop dat beiden dassen droegen, geen spijkerbroeken en losse overhemden. Stijfjes sprak de premier bij hun persconferentie van ‘Mister President’, niet van George, en voor Bush persoonlijk kon er geen enkele flatterende opmerking af. Dit terwijl deze zich uitputte in vriendelijkheden over „de humoristische Schot”, die hij in Brown meende te hebben ontdekt.

Dit betekent allerminst dat Brown de relatie met de VS wil laten verslappen. Keer op keer onderstreepte hij de laatste dagen het belang daarvan. „Van nu af zal de speciale relatie met de Verenigde Staten zijn, niet met het Witte Huis van Bush”, aldus Jonathan Freedland vanmorgen in een commentaar in the Guardian.

Hoewel Brown niet overloopt van enthousiasme voor de Britse missie in Irak, zal hij de Britse troepen tot opluchting van Washington niet terstond weghalen. Ook had Brown de afgelopen dagen wel degelijk enkele douceurtjes voor het Witte Huis in petto. Zo wees hij vlak voor zijn vertrek in alle stilte een plek in Noord-Engeland aan, die de VS kunnen gebruiken voor hun omstreden raketschild.

En gisteren bevestigde Brown zelf voor de Amerikaanse televisiezender NBC dat het bij de bestrijding van het internationale terrorisme wel degelijk gaat om een „oorlog”. Precies de term, die Bush steevast hanteert. Hij sprak verder van „een strijd om de ziel van de 21ste eeuw”. Wel heeft Brown al laten blijken dat hij in dit verband meer prioriteit toekent aan Afghanistan dan aan Irak.

Dat Brown geneigd is zijn eigen gang te gaan bleek ook uit het vervolg van zijn reis. Nadrukkelijker dan Blair zocht hij contact met vooraanstaande Democraten, tot wie hij zich instinctief altijd meer aangetrokken heeft gevoeld dan tot Republikeinen als Bush. Niet alleen sprak hij met Democratische senatoren in het Congres in Washington, gisteren had hij in New York ook een ontmoeting met oud-president Bill Clinton over zijn plan de armoedebestrijding in Afrika hoger op de internationale agenda te krijgen.

Anders dan Blair, die sinds de inval in Irak de Verenigde Naties wat links had laten liggen, wil Brown deze organisatie weer inschakelen. In een zaal in het VN-gebouw hield Brown gisteren een rede, waarin hij opriep tot de vorming van „een grote coalitie van het geweten”. Daarmee zouden de zogeheten millenniumdoelstellingen van de VN, die erop zijn gericht de armoede te verminderen, alsnog moeten worden gehaald. De verwezenlijking van de doelstellingen, die zeven jaar geleden werden overeengekomen, ligt ver achter op schema.

Dat Brown de VN serieus neemt bleek voorts uit zijn inspanningen van de laatste weken om een nieuwe resolutie aanvaard te krijgen voor een aanzienlijke versterking van de vredesmacht in Darfur. Samen met de nieuwe Franse president Nicolas Sarkozy, met wie Brown het goed lijkt te kunnen vinden, had hij onlangs een nieuwe poging gelanceerd de impasse in Dar-fur te doorbreken. Zoals eerder beide landen samen onlangs ook al een hoofdrol speelden bij het oplossen van de crisis rond de in Libië gevangen Bulgaarse verpleegsters en de Palestijnse arts. Voor de Europese Unie, waaraan Brown sinds zijn aantreden nog niet veel warme woorden heeft gewijd, leek intussen niet meer dan een bijrol weggelegd.

Terwijl Brown terug in het vliegtuig naar Londen zat, nam de Veiligheidsraad gisteren de resolutie over de Darfurmissie inderdaad aan. Dat betekende opnieuw een opsteker voor de premier. Niet iedereen was overigens onder de indruk. De Daily Telegraph beschuldigt Brown er vanmorgen van de relatie met Washington op het spel te zetten voor binnenlandse doeleinden. Ook hekelt de commentator Browns toenadering tot VN, door de krant omschreven als „een ten dode opgeschreven” organisatie.

Minder geestdriftig is ook de Amerikaanse VN-ambassadeur John Bolton. Hij vraagt zich in de Financial Times af hoe onafhankelijk de Britse buitenlandse politiek nog is, nu het land volgens hem steeds verder wegzakt „in de Europese pap”.


NRC, 1 augustus 2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB