Portugal dwarsboomt Turkije-strategie Sarkozy


De nieuwe EU-voorzitter Portugal wil geen nieuw debat over het Turkse EU-lidmaatschap.


Onder het motto 'first things first' vindt Portugal als volgende EU-voorzitter dat de EU eerst moet zorgen dat er een nieuw verdrag komt. Alle andere problemen moeten daarvoor wachten, verklaarde de Portugese staatssecretaris van Europese Zaken Manuel Lobo Antunes. Hij stelde gisteren het programma van het Portugese EU-voorzitterschap voor in Brussel.

Zelfs na een akkoord over het nieuwe EU-verdrag, zou de EU volgens Lobo Antunes best even uitblazen alvorens nieuwe conflictdossiers aan te snijden: 'Laten we de tijd tijd geven.' Hij wees erop dat volgend jaar ook een tussentijdse evaluatie van de meerjarenbegroting op de agenda staat, die evenmin makkelijk zal zijn.

Opmerkelijk was dat Lobo Antunes hiermee reageerde op de vraag wat hij dacht van het voorstel van Nicolas Sarkozy: de Franse president wil op de top van december een debat houden over de grenzen van de Unie en het lidmaatschap van Turkije.

Lobo Antunes zei daarover nadrukkelijk dat de EU haar beloftes moet nakomen. 'Turkije is erkend als kandidaat-lidstaat en het einddoel van de onderhandelingen kan alleen maar het lidmaatschap van de Unie zijn. Portugal wil niet dat het doel van de onderhandelingen verandert', zei de minister. 'Wij denken dat het fundamenteel is dat Turkije toetreedt tot de Unie. Dat proces is nog bezig en het kader moet gerespecteerd worden. De onderhandelingen moeten verdergaan in loyauteit. Turkije zal aan de voorwaarden moeten voldoen, maar we zijn nog niet aan het einde van het proces.'

Lobo Antunes gaf toe dat elke lidstaat het recht heeft om een onderwerp aan te kaarten. 'Maar een EU-voorzitter mag ook zijn visie geven. En die is dat Portugal zich wil concentreren op een nieuw verdrag.'

President Sarkozy heeft begin deze week nog de onderhandelingen met Turkije over het hoofdstuk 'monetaire unie' afgeblokt omdat dit de kern raakt van het EU-lidmaatschap van Turkije. Sarkozy heeft sinds zijn verkiezing al verschillende keren herhaald dat Turkije voor hem geen EU-lid kan worden.

De Franse president wil daarom tegen eind dit jaar een debat over de grenzen van de Unie. In ruil zou hij de onderhandelingen over louter technische dossiers zoals 'statistieken' en 'financiële controle' laten doorgaan. Op de top van december moet er dan wel een beslissing vallen over het verdere verloop van de onderhandelingen met Turkije.

Sarkozy heeft al met verschillende van zijn collega's in de Europese Raad gesproken over een werkgroep die moet debatteren over de grenzen van de Unie. Maar Portugal, dat als EU-voorzitter de komende zes maanden meester is van de agenda, ziet dat anders. Frankrijk is pas over een jaar EU-voorzitter.

Onder het Portugese voorzitterschap moet een regeringsconferentie het akkoord uitschrijven over het nieuwe EU-verdrag. Uit de commentaren van Lobo Antunes bleek dat Portugal daarbij geen millimeter wil afwijken van het mandaat voor de onderhandelingen dat de 27 lidstaten afgelopen zaterdag moeizaam goedkeurden. 'Het mandaat voor de regeringsconferentie is zonneklaar. Het mandaat en niets dan het mandaat', zei Antunes. 'Precies daarom is het zo gedetailleerd. Nieuwe vragen kunnen we niet meer openen.' De Poolse vraag om wijzigingen aan te brengen, wees hij kordaat af.

Dat punt wordt het belangrijkste doel tijdens de komende zes maanden. Tegen oktober zou dat werk al klaar moeten zijn, zodat de vertaalde teksten in december ondertekend kunnen worden en de lidstaten het verdrag in de loop van 2008 kunnen ratificeren. Dan kan het op 1 januari 2009 van kracht worden.

De nieuwe verdragstekst moet ook zo snel mogelijk klaar zijn om klaarheid te scheppen over het al dan niet houden van referendums. Portugal heeft daarover nog geen beslissing genomen. Premier Socrates zei woensdag in het Portugese parlement dat die vraag maar beantwoord kan worden als het verdrag klaar is. Ook in Nederland is het referendum nog niet van de baan. De regering moet wachten op de slottekst en een advies van de Raad van State. Maar de druk neemt toe binnen de sociaal-democratische coalitiepartner PvdA om er een te houden.


DS, 29-06-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB