Worsten van Woeste

Rolf Falter


OP de Philipssite in Leuven heeft eerder al eens de laatste het licht uitgedaan. Ditmaal presenteerde het paarse kabinet zijn adieu.


Guy Verhofstadt is alsnog een mild mens aan het worden. In 1999 klaagden zelfs zijn vice-premiers dat hij ze niet vaak genoeg meenam naar de wekelijkse persconferentie na de ministerraad. Nu zaten acht excellenties elkaar te verdringen om in het journaal te halen.

De show bevatte de gebruikelijke mix van verbale branie, nog niet gerijpte maatregelen, opgewarmde oude beslissingen en halfafgewerkte cijfers. Straks duiken in de programmawet weer kleine, nijdige taksjes op waarover niet werd gecommuniceerd.

De plastic zakjes en bedrijfswagens bevestigden de indruk dat de liberalen de partij van de groene belastingen zijn geworden. Ondertussen deelden de socialisten snoepjes uit. De sociale zekerheid heeft naar verluidt een overschot vanwege de dalende werkloosheid. En hoewel de staat altijd bijspringt als de kassen van de RSZ putten vertonen, mag het omgekeerde in dit land zelfs niet gedacht worden.

De opvallendste bonbon was de twintig euro kinderbijslag extra per maand en per kind voor kinderen in eenoudergezinnen met een maximum-brutomaandinkomen van 1.740,25 euro. Vreemd genoeg hebben daar tot nog toe enkel wat lezers van Het Laatste Nieuws bij stilgestaan.

Vorige maand bracht de Europese Commissie een rapport uit waarin voor België bleek dat 36procent van de eenoudergezinnen onder de armoedegrens (zijnde de helft van het gemiddeld inkomen) leeft. Nieuw is dat niet, maar dit keer leidde het wel tot een instant-maatregel.

De twintig euro extra kinderbijslag gaat in op 1 juni, zoals de onderwijscheque vorig jaar net voor de gemeenteraadsverkiezingen van kracht werd. Vulgairder kan democratie niet zijn. Ook al hebben we in het stemhokje allemaal wel ons eigenbelang in het hoofd, toch is het uitdelen van zakgeld enkele dagen voor de verkiezingen een vorm van platte omkoperij. Het doet denken aan de worsten die Charles Woeste in de cafés rondstrooide in Daens.

Vooral is er de creatie van een nieuwe categorie behoeftigen. Kinderen van wie een van de ouders plots overlijdt, krijgen om evidente redenen al verhoogde kinderbijslag. Nu wordt een eerste stap gezet om een bijkomend recht te creëren voor kinderen-van-gescheiden-ouders-die-officieel-geen-nieuwe-partner-hebben of voor al dan niet bewust partnerloze moeders.

De formulering maakt duidelijk welk wespennest men aanpookt. Wie straks na een mislukt huwelijk officieel een nieuwe relatie wil bezegelen zal eerst de 'scheidingsval' moeten overwinnen: een verlies van 240 euro per kind op jaarbasis. Gezinnen met verscheidene kinderen waarvan één kostwinner niet de 1.740 euro haalt, zullen gaan becijferen wat uit elkaar gaan kan opleveren. Halen twee partners samen de 1.740 euro niet - omdat er één thuis blijft - dan kunnen ze scheiden of via het Arbitragehof trachten evenveel kinderbijslag binnen te halen als een alleenstaande met hetzelfde gezinsinkomen.

De onderliggende motivatie achter de maatregel is dat een kind in je eentje opvoeden meer kosten teweegbrengt dan met twee. Op zich is dat juist, maar moet de staat dan alleen bijspringen bij schrijnende gevallen of meteen opdraaien voor alle eenoudergezinnen, ongeacht het feit of de medeverwekker van het kind nog bijdraagt of niet? Gescheiden paren krijgen nu alleszins - bovenop de al uiterst complexe alimentatieproblematiek - het signaal dat de man gerust wat minder kan afdragen aan zijn zwangere ex, aangezien de staat toch bijspringt.

Op de duur creëert men voor elke uitkering zoveel speciale regimes dat zelfs een alleenstaande kat er haar jongen niet meer in terugvindt. Misschien is dat de bedoeling. Het besluit heeft een hoog PS-gehalte: je ziet een probleem, creëert een uitkering, giet ze in een procedure die alleen via dienstbetoon te ontcijferen is en maakt er een electoraal snoepje van. Zoiets heet afhankelijkheidssocialisme, de ouderwetse vorm waarin elke idee van emancipatie zoek is geraakt.

In 1999 leek paars-groen een belofte. De combinatie van liberale en groene hervormingsdrang met de vernieuwende ideeën van Oxford-ganger Frank Vandenbroucke leverde het concept van de actieve welvaartsstaat op. In 2003 wilde de SP.A ook de moeilijker knopen van dat idee aansnijden, met onder meer de actieve begeleiding van werklozen. Maar de VLD, vreselijk geschrokken van de electorale doorbraak van Steve Stevaert, verkoos zaken te doen met de PS.

Zo eindigt paars op het punt waar het acht jaar geleden rooms-rood afloste: intellectueel leeggelopen, perfect voorspelbaar, zichzelf herhalend tot in het karikaturale en met de aartsconservatieven van de PS in de bestuurdersstoel. Het is tijd voor wat anders.


Rolf Falter is freelance journalist


DS, 21-03-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB