Politieke druk op Congo
'Wij financieren meer dan de helft van de Congolese begroting'

30 januari 2007 (MO) - Het Westen is bereid Congo uit de diepe put te helpen, als het land orde op zaken stelt en zich laat begeleiden. De Wereldbank, de Europese Commissie, België en andere donoren werken al een jaar aan concrete plannen voor de Congolese toekomst. Alleen Congo wordt pas nu officieel geraadpleegd.

De gecoördineerde internationale aanpak van de heropbouw in Congo ging goed en wel van start in februari 2006. De Verenigde Naties en de Wereldbank besloten toen hun strategienota's samen te voegen tot één document, het Country Assistance Framework (CAF). In mei kwamen Groot-Brittannië, België en de Europese Commissie -in die volgorde- mee aan tafel zitten en werd het werk verdeeld.

Op dat moment werden ook al de grote lijnen van de aanpak vastgelegd. Voorop staat de eis tot goed bestuur. Dan volgen: economische groei die ten dienste staat van de armen, hiv/aids, gemeenschapsheropbouw en sociale diensten zoals gezondheid, onderwijs, water en elektriciteit en sociale bescherming. Al dat voorbereidingswerk verloopt achter gesloten deuren, ook al tekent het CAF de krijtlijnen waarin de Congolese ontwikkeling de komende vier jaar zal verlopen.

De Wereldbank en de Europese Commissie schrijven in een Background Informal Paper (BIP) in juli 2006: 'Slecht bestuur maakte het onmogelijk dat de rijkdommen van het land omgezet werden in betere levensomstandigheden voor de meerderheid, en leidde tot het in gebreke blijven van de Staat en uiteindelijk tot oorlog.' Daarom zet ook het Bestuurscontract of Governance Compact dat deze internationale instellingen uitwerkten goed bestuur hoog bovenaan de agenda.

De voorstellen in het Bestuurscontract -'bestuurlijke hervormingen die Congo moet implementeren tussen 2007 en 2010'- hebben betrekking op een heel breed maatschappelijk panorama. De prioriteiten zijn: hervorming van politie, leger en justitie, transparantie (onder meer voor inkomsten en uitgaven en mijn- en bosbouwcontracten), het beheer van de openbare financiën en de fiscale inkomsten uit de mijnen, en het beheer van de natuurlijke rijkdommen in bos- en mijnbouw. Andere terreinen die opgelijst worden voor een grondige aanpak zijn de openbare administratie, de lokale besturen en het bedrijfs- en investeringsklimaat.

Congo onder curatele?
Het probleem is niet dat de internationale gemeenschap zich van doel vergist, wel dat de Congolese overheid niet rechtstreeks bij de redactie van het Country Assistance Framework en het Governance Compact betrokken is. De internationale gemeenschap beging die fout al eens toen de EU in januari 2006 plannen begon te smeden voor een Europese troepenmacht voor Congo. De Congolese overheid wist aanvankelijk van niets. In die omstandigheden dreigde Eufor -in de woorden van Defensieminister Flahaut- 'een bezettingsmacht' te worden. Pas in maart werd de kwestie in een protocol gegoten.

'Tot nog toe was er alleen nog maar informeel overleg, georganiseerd door Wereldbank en Europese Unie', zegt men bij de Afrika-cel van Buitenlandse Zaken in Brussel. Het is niet de bedoeling Congo erbuiten te houden, wel om de internationale gemeenschap zoveel mogelijk met één boodschap te laten spreken. 'Want als iedereen met eigen plannen en in gespreide slagorde naar Kinshasa trekt, dan wordt het land overstelpt en daar schiet je ook niets mee op. Bovendien zaten we met een overgangsbewind en wisten we dus niet wie president of eerste minister zou worden. Dat is nu anders. Nu krijgen de Congolezen ten volle inspraak.'

Volgens Buitenlandse Zaken zijn alle documenten intussen bezorgd aan het kabinet van president Joseph Kabila. Vóór eind januari staat een lang bezoek van Europees Commissaris Louis Michel aan Kinshasa op de agenda, om de eerste reacties van Congolese kant in ontvangst te nemen.

Niet iedereen gelooft in de goede bedoelingen van de donoren. Toen Hans-Jürgen Schlamp, journalist van Der Spiegel, in augustus lucht kreeg van twee "streng vertrouwelijke" werkvergaderingen in Kinshasa, concludeerde hij dat 'de EU en de VS de toekomstige machthebbers in Kinshasa onder curatele willen plaatsen.'

In elk geval werden de Congolese autoriteiten voor geen enkele vergadering uitgenodigd. De betrokken instellingen en regeringen wijzen er dan weer graag op dat ze zich voor hun prioriteitenlijstjes laten inspireren door de Poverty Reduction Strategy Paper (PRSP), een document dat de Congolese overgangsregering samen met de Wereldbank opstelde. Heel wat Congolese organisaties en belangengroepen hebben hun inbreng kunnen geven bij het schrijven van die armoedebestrijdingsstrategie.

De Background Informal Paper van juli stelt dat het nu de bedoeling is de ruime strategieën van de PRSP te vertalen in een 'praktisch, op resultaat gericht actieplan' met in 2007 al 'snelle successen' en 'zichtbare resultaten' naast de doelstellingen op langere termijn. Een VN-document van 23 september heeft het zelfs over 'het realiseren van de millenniumdoelstellingen binnen 5 jaar, niet binnen 20 of 30 jaar'. Blijkbaar laten de auteurs zich meeslepen door een zelfopgelegd enthousiasme.

Conquistadores
De internationale gemeenschap heeft al veel tijd en middelen geïnvesteerd in Congo en wil daarom graag een woordje meespreken als er beleidskeuzes gemaakt worden. Na het Vredesakkoord van Pretoria van eind 2002 werd daartoe het Comité International d'Accompagnement de la Transition (CIAT ) opgericht. Dat Comité wordt geleid door de Amerikaanse diplomaat William Swing en bestaat uit de vijf permanente leden van de VN-Veiligheidsraad, de EU en de Afrikaanse Unie, Zuid-Afrika, Gabon, Angola, Zambia, België en Canada. De groep volgt van zeer nabij de politieke ontwikkelingen in Congo en becommentarieert die ook, vooral op crisismomenten zoals tijdens de zware incidenten van 20-22 augustus in Kinshasa. Maar het CIAT, als officiële instelling van de Transitie, wordt bij de installatie van de nieuwe, verkozen instellingen ontbonden.

In maart 2006 al stelt de Belgische ambassadeur in Kinshasa, Johan Swinnen, als eerste openlijk de vraag of er nà de Transitie geen CIAT-bis moet komen. België, dat blijkt later, wenst dat die nieuwe opvolgingsgroep zich net zoals zijn voorganger over de Congolese politiek kan buigen. 'Een donorgroep rond goed bestuur', resumeert de International Crisis Group in juli, 'om niet enkel projecten maar ook politieke druk te coördineren.' Ook VN Secretaris-Generaal Kofi Annan vraagt in zijn 22ste Verslag over de VN-Missie in Congo, op 21 september 2006, een opvolger voor CIAT.

De Congolese president Kabila ziet zo'n CIAT-bis echter niet zitten. Hij verkiest voortaan bilaterale contacten. Dat heeft hij op 16 november, daags na zijn verkiezingsoverwinning, klaar en duidelijk gezegd in Le Soir. Kabila zou het CIAT zelfs als "conquistadores" hebben bestempeld, zegt iemand die mee aan de CIAT-tafel zat volgens een ICG-rapport van 9 januari 2007. Komt er daarover een openlijk conflict?

'Ook wij noteren de positie van president Kabila', luidt het bij Buitenlandse Zaken in Brussel, 'net zoals we vaststellen dat de VS beduidend minder geld in de VN-vredesmacht willen steken. Daarover wordt momenteel bij de VN in New York druk gebakkeleid. We hebben goede hoop op een akkoord. Ook met Congo. Het land heeft immers de internationale gemeenschap nodig. Die financiert meer dan de helft van de Congolese begroting.'


Auteur: Raf Custers.
bron: www.mo.be

__________________
"Helden en getal zijn woorden die niet paren, leeuwen lopen in geen benden, veel kan zo weinig zijn. Macht van getal is zo vaak waan van macht. Wie zijn getal niet kent, kent zijn moed en één kan dan een leger zijn".- Cyriel Verschaeve -

Ik sta nogal sceptisch tegenover de Wereldbank... Is iedereen dan vergeten dat zij aan de wieg staat van verschillende crisissen in verschillende landen? Herinnert iemand zich nog de monetaire crisis in Argentinië, die door de verkeerde raad van de wereldbank werd veroorzaakt??
In een normale wereld was deze instelling al lang geleden al haar krediet verloren.

Mijns inziens zijn ontwikkelingslanden nooit echt klaar voor een vrije markt, en gebruikt de wereldbank deze droom om zo snel en ongemerkt mogelijk het land in kwestie leeg te plunderen. Een goede zet voor een land als Congo, dat rijk is aan natuurlijke grondstoffen, om de mijnen en andere ontginningsindustrieën te nationaliseren, en - voor het te laat is - de rijkdommen te verzilveren ten bate van het volk, en niet ten bate van rijke Europese en Amerikaanse bedrijven.
Kortom: George Forrest, daar is de deur.

Het enige probleem is dat landen die deze gezonde koers willen varen, en de introductie van de vrije markt willen uitstellen ten goede van het eigen volk, telkens weer op de vingers worden getikt door instanties als de wereldbank, die gestoeld zijn op het extreem-liberale gedachtengoed. Zo heeft de wereldbank een averechts effect, en verrijkt ze in feite vooral zichzelf en haar gretige leden.

__________________
De basiswetten van de wereldpolitiek:
1. Als de olifanten vechten, wordt het gras vertrappeld.
2. Zij die het hardst roepen, hoort men het eerst.
3. Eigen kind, schoon kind.