Schoon water moet mensenrecht zijn


Twintig liter water per dag als mensenrecht en verbetering van de sanitaire voorzieningen. Alleen zo kan een einde komen aan de grote kindersterfte in ontwikkelingslanden.


Dat stelt UNDP, het ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties in zijn gisteren gepubliceerde jaarlijkse rapport over de staat waarin de mensheid verkeert. Dit keer is het rapport gewijd aan onderzoek naar de effecten van gebrekkige sanitaire voorzieningen en het ontbreken van schoon drinkwater.

De menselijke schade door een tekort aan schoon drinkwater is groot. Jaarlijks sterven 1,8 miljoen kinderen aan diarree als gevolg van vervuild water of slechte sanitaire voorzieningen. Daarnaast gaan per jaar 443 miljoen lesdagen op school verloren. Zeker 50 procent van de bevolking in ontwikkelingslanden kampt met ziekten die rechtstreeks het gevolg zijn van vervuild drinkwater- en slechte toiletten.

Volgens Ad Melkert, topman van UNDP en gisteren in Den Haag voor de presentatie van het rapport, is de economische schade voor de landen bezuiden de Sahara 30 miljard dollar – meer dan de regio jaarlijks ontvangt aan ontwikkelingshulp.

Melkert benadrukt dat de problemen niet te wijten zijn aan een tekort aan water, maar eerder aan het te laat tot prioriteit bombarderen van water- en sanitaire voorzieningen door regeringen en de internationale gemeenschap. Op plaatsen waar de overheid die prioriteit wel stelde, zoals in Peru en Egypte, werd succes geboekt. In beide landen steeg de overlevingskans van zeer jonge kinderen met respectievelijk 60 en 57 procent, als in de woning een goed toilet was aangebracht.

Volgens Melkert is de drinkwatercrisis vooral het gevolg van een tekort aan politieke daadkracht. In landen als Ethiopië en Pakistan wordt respectievelijk 10 en 47 keer meer aan defensie uitgegeven dan aan drinkwatervoorziening en riolering. UNDP vindt dat de drinkwater- en rioleringssector zwaar ondergewaardeerd wordt en roept overheden op minimaal 1 procent van het bruto nationaal inkomen aan die sector uit te geven. De drinkwatercrisis vereist volgens UNDP een mondiaal plan, met steun van de machtigste landen, de G8.

Agnes van Ardenne, minister voor ontwikkelingssamenwerking, hecht weinig waarde aan een mondiaal actieplan, of aan het opwaarderen van de waterbehoefte tot mensenrecht. Zij ziet meer in haar aanpak: Nederland heeft toegezegd 50 miljoen mensen voor 2015 te voorzien van goed drinkwater en sanitaire voorzieningen. Voor 23 miljoen mensen zijn inmiddels contracten getekend.

Melkert gelooft wel dat het mensenrecht op 20 liter water per dag werkt. Hij verwijst naar Zuid-Afrika waar 25 liter water als recht bestaat. Ter vergelijking: de inwoners van rijke landen spoelen per dag 200 tot 400 liter weg.


Armen betalen meer

Een wrede ironie, noemt UNDP het feit dat armen vaak meer betalen voor hun water dan rijken. Waterverkopers in sloppenwijken berekenen vaak meer dan tien tot twintig keer de aankoopprijs. En grote landeigenaren in India verkopen hun opgepompte water duur aan armen in hun buurt. In Jamaica, Nicaragua en El Salvador moeten de allerarmsten meer dan tien procent van hun inkomen aan water uitgeven, terwijl een Britse familie die drie procent van het huishoudgeld aan water besteedt al zielig wordt gevonden. Je hebt recht op 20 liter water, zegt UNDP, of je dat nu kunt betalen of niet. En dan maakt het niet uit of dat water geleverd wordt door een overheidsbedrijf of door een private onderneming. Wel blijkt uit onderzoek in Argentinië, Bolivia, de Filippijnen en de VS dat de private sector niet per definitie een oplossing biedt. Datzelfde geldt voor nutsbedrijven. Negentig procent van de watervoorziening in ontwikkelingslanden is in handen van de overheid en ook daar worden armen niet altijd bereikt.


Trouw, 10-11-2006

Bijgesloten Plaatje(s)

 

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB