De tunnelvisie van Vlaams Belang


De tunnelvisie van Vlaams Belang is niet het product van onkunde, het is een bewuste strategie zegt Luc Huyse. Onveiligheid moet en zal aan de vreemdelingen gekoppeld worden. ,,Al de rest is onbruikbaar voor hen.''


MENSEN, wijken en steden geraken in een wurggreep van angst en onzekerheid.'' Die uitspraak kun je, in een of andere variant, geregeld lezen in kranten en beluisteren op radio en televisie. Ze figureert in talloze analyses over de opmars van Vlaams Belang. Op die manier, zo luidt het, is het gedrag van de kiezers van die partij goed te begrijpen. U weet wel, die kiezers waarvan Filip Dewinter zo graag zegt dat de traditionele partijen ze compleet negeren. Maar waarover ondertussen in miljoenen woorden en uren zendtijd is nagedacht. En dus rekening mee is gehouden.

Het citaat in de aanhef van dit stuk komt letterlijk uit het partijprogramma dat bij de stichting van Vlaams Belang (op 12 december 2004) is goedgekeurd. U zal me niet horen zeggen dat angst en onzekerheid geen rol spelen in de keuze voor die partij. Alleen loont het de moeite om te kijken wat er in het partijprogramma onmiddellijk op die fameuze zin volgt: ,,En toch blijven de traditionele partijen - tegen beter weten in - het probleem onderschatten. Hun bewering dat het gaat om een 'gevoel van onveiligheid' is een kaakslag en een belediging voor alle slachtoffers van geweld, diefstal, inbraak, autodiefstal, verkrachting, pedofilie en vele andere misdaden.''

Dat is het: voor Vlaams Belang wordt onveiligheid alleen veroorzaakt door de klassieke vormen van criminaliteit. Maar ondertussen weten we dat de risicomaatschappij waarin we leven op vele andere vlakken schrik en onrust veroorzaakt. Er is het wegvallen van grenzen. Economie, media en cultuur hebben de wereld als adres. Geen enkele douane of drempel houdt hen tegen. Sommigen onder ons zien het opschuiven van de horizon als een verrijking. Want grenzen zijn grendels. Maar aan de andere kant bieden zij ook bescherming. Zij laten toe mensen, waarden en gedachten op afstand te houden. Bovendien markeren zij de scheidingslijn tussen 'wij' en de 'anderen'. Vandaag vervagen grenzen in een hoog tempo. Voor heel wat mensen is dit een angstwekkend gebeuren.

Kenmerkend voor andere risico's van deze tijd is dat we ze niet zien, horen, ruiken, voelen of smaken. Nitraat in het drinkwater, vuiligheid in het brood, radioactieve besmetting van een rivier, BSE in het rundvlees, dioxine in de lucht, lood in de melk: het ligt allemaal buiten het bereik van datgene waarmee de mens gewoonlijk registreert wat hem of haar bedreigt. Die 'onteigening' van onze zintuigen is erg verontrustend, ook al omdat het zowat onmogelijk is om zich te verweren tegen de verborgen dragers van allerlei onheil.

Wacht even, hoor ik Filip Dewinter roepen, we hebben in ons programma toch een paragraaf over verkeersonveiligheid - ook iets waar de mensen wakker van liggen. Ja, inderdaad, op pagina 30. Maar wat staat er? Dat de hoge boetes niet de juiste piste zijn. ,,Bovendien moet de flinke aanpak in het verkeer verdoezelen dat justitie en deze regering er nog altijd niet in slagen de échte criminaliteit terug te dringen." En wat verder: ,,Tot slot zijn wij uiteraard van mening dat het verkeersbeleid dringend moet overgeheveld worden naar de gewesten". Daarmee is de kous af. En, nu spreekt voorzitter Frank Vanhecke me berispend toe: we hebben het toch ook over nucleaire onveiligheid. Inderdaad, in deze zin: ,,De groenen zijn erin geslaagd rond kernenergie een 'subjectief gevoel van onveiligheid' te creëren.''

Het programma heeft het uiteraard over nultolerantie: ,,Dat betekent dat de samenleving onmiddellijk en altijd optreedt tegen elke vorm van criminaliteit, maar ook tegen vandalisme, sluikstorten, leegstand en ronddolende jongeren.'' Dat gebeurt volgens het Belang nog niet. Op bladzijde 28 staat: ,,Politiemensen zijn nu voornamelijk sociale werkers en de nultolerantie mag alleen voor automobilisten, maar niet voor gevaarlijke criminelen.'' De tekst spreekt ook van fraude. Wie denkt dat het Belang fiscale fraude veroordeelt en ook hier nultolerantie predikt is eraan voor de moeite. Het enige zinnetje waar het fraudewoord voorkomt heeft het over vreemdelingen die hun vraag om staatsburgerschap of asiel valselijk verkrijgen.

De tunnelvisie van Vlaams Belang is niet het product van onkunde. Onveiligheid herleiden tot diefstal, inbraak en ronddolende jongeren is een weloverwogen strategie. Zo wordt het perfect mogelijk om te focussen op wat de partij altijd en overal in het vizier heeft: de vreemdelingen. Opwarming van de aarde, onverantwoord rijgedrag, onbetrouwbare omgang met kernenergie, verkeerde voedingsgewoonten zijn bronnen van onveiligheid die we met z'n allen veroorzaken. Fiscale fraude is ons, autochtonen, absoluut niet vreemd. Daarom spreekt het Belang er niet van. Onveiligheid moet aan de vreemdeling gekoppeld worden. Al de rest is onbruikbaar voor de handelsreizigers in angst.

Luc Huyse (De auteur is emeritus hoogleraar sociologie aan de KU Leuven.)


DS, 04-10-2006

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB