Taliban in Afghanistan bepalen inmiddels de toekomst van het Navo-bondgenootschap


De Britten en de Navo hebben de situatie in het zuiden van Afghanistan onderschat. Dat zei Des Brown, de Britse minister van defensie, deze week. Hij schetste een dramatisch beeld. De opbouw komt nauwelijks op gang. Meer troepen zijn noodzakelijk, maar erg moeilijk te vinden.


Hij wijt de onderschatting onder meer aan onjuiste analyses van de inlichtingendiensten. Dat is flauw, want iedereen wist dat het een zware missie zou worden. Sterker, de Britse Isaf-commandant, generaal David Richards, voorspelde in mei, dus ruim voor de start van Isaf, dat het een vechtmissie zou worden.

Minister Brown maakt echter ongewild duidelijk wat het echte probleem is: in de politiek domineert het wensdenken. Dat maakt blind voor onwelgevallige informatie, zeker als daardoor de hele uitzending in gevaar komt. Zo werd door veel politici het simpele gegeven genegeerd dat door het starten van de Navo-operatie in het zuiden de Taliban de wind in de zeilen zouden krijgen. Van tevoren kon Brown voorzien dat veel inwoners van provincies als Helmand, Kandahar en Uruzgan de Navo als indringer beschouwen die de door hen gesteunde Taliban wil vernietigen en steun levert aan de bestrijding van de papaverteelt waardoor zij van hun enige inkomstenbron worden beroofd. Daardoor leidde de inzet van Isaf automatisch tot grotere spanningen met de bevolking en confrontaties met strijders. En Brown kon weten dat de Taliban de Navo zouden gaan uittesten, want dat hadden ze namelijk zelf aangekondigd. Kortom, het was bekend dat het vechten zou worden, dus moet Brown maar even door de zure appel heen bijten.

Wensdenken domineerde ook de discussie over de aard van Isaf. Tot begin 2006 drongen de Amerikanen aan op het in elkaar schuiven van de door de Navo geleide opbouwmissie Isaf en de door hen geleide strijd tegen Taliban en Al-Kaida, operatie ’Enduring Freedom’. In het Verenigd Koninkrijk en ook in Nederland trachtten veel politici de missie als humanitaire operatie aan het publiek te verkopen. In ons land werd zo de steun van de PvdA verkregen. Andere landen, zoals Duitsland, dwongen beperkende voorwaarden af. Ze doen wel mee aan Isaf, maar willen bijvoorbeeld niet vechten.

In mei klaagde Richards ook tegen parlementariërs over regeringen die voorwaarden stellen en op deze strikte scheiding tussen beide missies blijven hameren. Inmiddels is duidelijk dat de scheidslijn tussen de missies is vervaagd, want iedereen vecht nu tegen de Taliban.

In Navo-kringen wordt daarom openlijk gespeculeerd over een aankondiging tijdens de topontmoeting van staatshoofden en regeringsleiders eind november in Riga. Dat zou het moment zijn om te verklaren dat beide operaties in elkaar worden geschoven. Begin volgend jaar kan de Navo dan onder Amerikaans commando zowel de vechtmissie als de opbouw gaan uitvoeren.

Als PvdA’er Bert Koenders tegen die tijd minister van buitenlandse zaken is, krijgt hij dus te maken met een netelig politiek probleem. Terugtrekken is geen optie. Want Afghanistan bepaalt inmiddels de toekomst van het bondgenootschap. Hoe hoog de nood is, bleek begin september. Toen vroegen de militaire chefs van de Navo om meer troepen. Een ongebruikelijk verzoek, waarmee de Navo haar eigen zwakte toegaf. Maar tot op de dag van vandaag hebben slechts Polen en Roemenië, respectievelijk 900 en 190 van de 2500 gevraagde soldaten toegezegd. Maar deze landen beschikken niet over de juiste eenheden om de moeilijke operaties tegen de Taliban te kunnen uitvoeren. Afghanistan heeft nu al de fundamentele zwakte van de Navo blootgelegd: te weinig lidstaten met geschikte troepen, te weinig politieke durf, want te veel nationale mitsen en maren waardoor commandanten beperkt worden in hun taakuitvoering. En te veel politici als Brown, met grote ambities, gebaseerd op wensdenken die daardoor onvoorbereid de oorlog ingaan.


Trouw, 22-09-2006

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB