'Voorbereiden op ouderrol is geen taak voor het onderwijs'

Moet een school jongeren opleiden tot goede ouders? Die kwestie ligt voor in het debat over de vernieuwde eindtermen. Experts huiveren bij het idee.

Wat moet een school kinderen aanleren in 2030? Als het van de Vlaamse opinie afhangt: ongeveer alles. Jongeren moeten niet alleen leren typen, koken, klussen, programmeren en juridische en economische contracten lezen, het onderwijs moet bij uitstek de plek zijn waar leerlingen ook zelfkennis opdoen en zelfvertrouwen kweken – en waar ze leren omgaan met alle facetten van de dood én met het toekomstige ouderschap.

Dat blijkt uit het eindrapport over de nieuwe eindtermen, dat gisteren werd voorgesteld in het Vlaams Parlement. Een jaar lang discussieerden leerlingen, leerkrachten, ouders en burgers via het internet en op provinciale debatavonden over de minimumdoelen in het onderwijs van de toekomst. Met het resultaat, een catalogus aan ideeën en ballonnetjes, gaat de politiek nu aan de slag.

Scepsis

Maar experts waarschuwen voor sommige suggesties, zoals het belang van het voorbereiden van jongeren op hun latere rol als ouder. ‘Dat behoort eigenlijk helemaal niet tot het takenpakket van het onderwijs’, zegt professor Roger Standaert, die twintig jaar geleden mee aan de wieg stond van de eindtermen. ‘Hoe te leven, hoe op te voeden, dat behoort in eerste instantie tot de verantwoordelijkheid van de ouders, de buurt, de media. Het is te gemakkelijk om dat af te schuiven op het onderwijs, dat het al lastig genoeg heeft met het inwijden van kinderen in de taal, de wetenschappen en de wiskunde.’

Dezelfde scepsis valt te noteren bij Lieven Boeve, de topman van het katholieke net. ‘Een school is het best in wat een school doet: algemeen vormend werken, vakkennis overdragen. Nadenken over gezinsverbanden en familierollen behoort niet tot die taak.'

Bron: De Standaard, 5/10/2016 (http://www.standaard.be/cnt/dmf20161004_02502031)

Mening
Ik vind het absoluut geen goed idee dat wij jongeren gaan opvoeden tot ouders. Dit behoort tot de taak van de ouders. Het is wel makkelijk om dit ook nog in de schoenen van het onderwijs te schuiven. Ouders voeden samen met de school jongeren op tot volwaardige volwassenen. Leerkrachten kunnen jongeren daardoor toch niet gaan opleiden tot ouders? Ik stel me er ook wel een bedenkelijke vraag bij want doordat ze voorbereid worden op de ouderrol, gaan er misschien wel meer tienerzwangerschappen plaatsvinden.
Wat ik wel van belang vind, is om jongeren maatschappelijk weerbaar te maken zodat ze op hun eigen benen kunnen staan in de wereld rondom hen heen. Ikzelf geef PAV en hierin gebeurt dit. Misschien moeten we gewoon PAV aanbieden in alle richtingen? Het vak biedt telkens een (vrij) realistisch kader aan om zaken te leren over maatschappelijke weerbaarheid.

Leerlingen in de school expliciet voorbereiden op de rol van ouder gaat misschien een beetje te ver. Wel vind ik dat we de leerlingen in het onderwijs moeten voorbereiden op de 'echte' volwassen wereld. Op school moet er niet enkel algemeen vormende leerstof aangeboden worden. We moeten de leerlingen ook vaardigheden aanleren die ze nodig hebben buiten de schooluren. Hierbij denk ik bijvoorbeeld aan kritisch denken, verantwoordelijkheid en omgaan met anderen. Dit zijn allemaal zaken die de leerlingen zullen nodig hebben als ze later de rol van ouder zouden invullen. In een bepaald opzicht bereidt het onderwijs de leerlingen dus voor op hun ouderrol.

Het onderwijs is natuurlijk niet alleen verantwoordelijk om de leerlingen hier op voor te bereiden. Het zijn de ouders die hier voor een groot deel voor moeten zorgen. Niet elke gezinssituatie is even gemakkelijk en zorgt voor een even goede voorbereiding van de kinderen op het volwassen leven. Dat de school hier dus voor een deel bij helpt, is volgens mij een goede zaak. Het kan de kinderen meer mogelijkheden geven in hun verdere leven en bijdrage tot een goede opvoeding. Als leerlingen zelf een goede opvoeding met waarden en normen hebben meegekregen, kunnen ze dit later ook beter overdragen naar hun kinderen.