Spijt


Taal is macht, zoals Michel Foucault schreef. Daarom heb ik dat ene zinnetje, dat er met zulke stelligheid uitrolde, nog eens herbekeken. Maar hij zei het echt, in het VRT-journaal: ‘Het is op dit ogenblik geen kwestie van excuses aanbieden’, klonk het een tikkeltje verontwaardigd tegenover de journaliste. ‘Waarom zouden wij? Dat is een kwestie van maatschappij in die tijd, toen het zo ging.’


Aan het woord was Tommy Scholtes, de man die voor de bisschoppenconferentie in dit land professioneel de tong roert. Met ‘toen het zo ging’ bedoelde hij blijkbaar dat kloosters toen vrouwen dwongen om hun baby af te staan en daar vervolgens financieel beter van werden. Een kwestie van maatschappij in die tijd.

De vereniging die moeders en kinderen van gedwongen adopties samenbrengt, wil graag excuses van de Kerk. In Lommel zouden tussen 1970 en 1983 meer dan 700 meisjes bevallen zijn van kinderen die ze nooit meer te zien kregen (DS 29 september) . De jonge vrouwen kwamen terecht op de zolder van een ziekenhuis nadat ze ongewenst en ongetrouwd waren zwanger geraakt. Soms op 14-jarige leeftijd als gevolg van incest, soms zelfs na verkrachting door een priester. Zonder veel poeha namen de zusters hun kinderen af die vervolgens bij adoptieouders belanden. De goddelijke voorzienigheid zorgde er naderhand voor dat de adoptieouders erg gul waren met donaties voor het klooster, tot 75.000 euro per adoptie. Een kwestie van maatschappij in die tijd.

Op het VTM-nieuws sprak Scholtes over ‘zaken van 60 tot 70 jaar geleden’. Maar het gaat over mensen van 30 tot 50 jaar oud die geen idee hebben waar ze vandaan komen, wat hun medische familiale geschiedenis is of waar hun kinderen zijn. Van excuses, zei de woordvoerder nog, kan pas sprake zijn nadat alle feiten zijn onderzocht. Met dat laatste is er een klein probleem. De meeste dossiers zijn verbrand en er loopt ook geen enkel onderzoek. Dus komen er in die redenering ook nooit excuses.

Dat is meer dan jammer. Net op het ogenblik dat de Kerk blijk geeft van enige lankmoedigheid door mee te willen zoeken naar informatie, trapt ze op de ziel van slachtoffers door (nog) niet van excuses te willen spreken. Plots zijn onze zielenhoeders gebeten legalisten die alleen vergiffenis kunnen vragen volgens het evangelie van de strafwet. Wellicht een kwestie van maatschappij in deze tijd.

Het is altijd makkelijk de wereld in de achteruitkijkspiegel te aanschouwen, maar zelfs in de jaren 70 en 80 was kinderhandel niet in zwang. En het is niet moeilijk om vijf letters uit te spreken die voor de slachtoffers een wereld van verschil maken. Waarom ligt een ‘sorry’ dan zo gevoelig? Schrik voor een watervaleffect? Angst voor juridische gevolgen? Of vreest de Kerk zich kwetsbaar op te stellen? Maar door toe te geven dat ze fout zat, ook al is niet elk geval uitgebeend, zou ze zich net dichter in plaats van verder van haar eigen gemeenschap opstellen. Kan iemand de Kerk vertellen dat ze daar ook zelf beter van zou kunnen worden?

Trouwens, als excuses niet moeten omdat ‘iets een kwestie van maatschappij in die tijd was’, had paus Johannes Paulus II zich in 2000 ook niet moeten excuseren voor de zonden van de Kerk ten aanzien van joden, ongelovigen, zigeuners, vrouwen en inheemse volkeren. Want het zal ooit wel bon ton geweest zijn om vrouwen te marginaliseren. Maar dat is nog geen excuus om een excuus te laten uitblijven, zoals zelfs Wojtyla zich veertien jaar geleden al realiseerde. In Australië en Ierland, waar gelijkaardige gevallen van ‘verloren’ baby’s aan het licht kwamen, heeft de Kerk ondertussen haar spijt al wel uitgedrukt. Wat daar kan, moet hier ook kunnen.

De slachtoffers van tehuis Tamar in Lommel zijn op zoek naar hun wortels, waarachtigheid en wat barmhartigheid. Niet naar des petites phrases qui tuent.


Blog DS, 30-09-2014 (Lorin Parys)

http://actualiteit.org/forums/showthread.php?t=50442

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB