“Beeperaanval is duidelijke schending van oorlogsrecht”


Voor mensenrechtenadvocaat Luc Walleyn zijn de beeper-explosies in Libanon een bedenkelijke evolutie in oorlogsvoering, waarbij moeilijk onderscheid kan worden gemaakt tussen burgers en militairen. “Ook als een soldaat met verlof is en gewoon bij vrouw en kind thuis zit, is hij geen militair doelwit.”


Israël zelf heeft nog niet gereageerd, maar zowel de Libanese overheid als Amerikaanse regeringsbronnen gaan ervan uit dat het land achter de nooit eerder vertoonde aanval op Hezbollah zit, waarbij 3.000 beepers simultaan tot ontploffing werden gebracht. De aanval gebeurde enkele uren nadat het Israëlische veiligheidskabinet het licht op groen had gezet om de strijd aan de Libanese grens op te voeren. Zeker twaalf mensen, onder wie twee kinderen, zijn omgekomen bij de golf van explosies, meldde de Libanese regering, en zo’n 3.000 mensen raakten gewond.

Op beelden is te zien hoe de kleine beepers, die gebruikt kunnen worden om signalen of tekstberichten te sturen, op verschillende plaatsen, waaronder in supermarkten en op straat, plots ontploften. “Dit kan je dan ook niet kwalificeren als een normale militaire actie”, reageert Luc Walleyn, advocaat bij het Internationaal Strafhof en gewezen voorzitter van Advocaten Zonder Grenzen Internationaal.

De beepers worden gebruikt door Hezbollah-militanten. Was dit niet juist een heel gerichte aanval?

“Neen. Het zijn mensen van wie gedacht wordt dat ze eventueel iets met Hezbollah te maken hebben. Maar niet ieder lid van Hezbollah is een militaire strijder, Hezbollah is ook een politieke partij. Bovendien was er geen sprake van een gevechtssituatie. De aanval gebeurde op het moment dat mensen in burger boodschappen aan het doen waren, in hun bed lagen of om het even waar waren. Als een militair met verlof is, bijvoorbeeld, en gewoon bij vrouw en kind thuis zit, is hij geen militair doelwit. Dat maakt van deze aanval een zeer duidelijke schending van het oorlogsrecht.”

Is het volgens u een oorlogsmisdaad?

“Volgens mij wel. Helaas wordt in deze oorlog bijna dagelijks het oorlogsrecht geschonden. In het oorlogsrecht kan dit als een vorm van terrorisme worden bestempeld. Als men effectief explosieven heeft ingeplant op duizenden beepers, was er ook geen garantie dat er niet minstens een deel ervan in het brede publiek zou belanden.”

“In het verleden heeft Israël op gelijkaardige manieren al individuen uitgeschakeld. Maar als het land inderdaad achter deze aanval zit, is dit van een heel andere orde.”

Kan dit tot een zaak leiden voor het Internationaal Strafhof?

“Omdat Libanon geen partij is van het Internationaal Strafhof, kan het land Den Haag niet vragen om dit te vervolgen. In theorie kan de VN-Veiligheidsraad dat wel doen, maar in de praktijk is de kans zo goed als onbestaande.”

“Dit is een nieuwe vorm van oorlog voeren, die toch wel bedenkelijk en verontrustend is en waarbij grote groepen mensen uit de weg kunnen worden geruimd. Er bestaat ook geen specifieke regelgeving over. Het valt te vergelijken met clusterbommen, die ook moeilijk onderscheid tussen burgers en strijders maken, en door het verdrag over Clustermunitie zijn verboden.”


DS, 18-09-2024 (Korneel Delbeke)

De beeperaanval: historische miskleun


De beeperaanval tegen duizenden Libanezen is het toppunt van technisch vernuft. Het is ook het toppunt van militair-strategische naïviteit.


Op het eerste gezicht lijkt de Israëlische beeperaanval in Libanon een verbijsterend staaltje van technisch vernuft. Naar alle waarschijnlijkheid zit de Mossad achter de operatie, waarbij duizenden door Hezbollah bestelde toestellen van enkele grammen explosieven werden voorzien en vervolgens gelijktijdig tot ontploffing gebracht. Gevolg: grote verwarring in de rangen van Hezbollah, de politieke partij/gewapende militie die al een jaar een grensoorlog uitvecht met Israël. Weinig schrijvers van spionageromans en Netflix-series zouden zo’n scenario durven te bedenken.

Maar het laagje genialiteit is snel doorprikbaar. 24 uur na de eerste beeperexplosies kunnen we die aanval alleen maar omschrijven als een miskleun. Ten eerste omdat het beeperoffensief volgens mensrechtenexperts alleen maar omschreven kan worden als een inbreuk op het oorlogsrecht en een vorm van terrorisme. De aanval was niet alleen gericht op Hezbollahstrijders, maar ook op burgers, onder wie kinderen. Het gevolg is dat Israël nog meer reputatieschade oploopt. Boven op de moordende militaire campagne in Gaza komt nu ook een illegale beeperaanval. Voor Israëls traditionele bondgenoten in Europa en de VS is het onmogelijk om uit te leggen waarom de preferentiële banden met de regering van premier Benjamin Netanyahu nog langer gekoesterd moeten worden.

Ook vanuit militair-strategisch oogpunt is de beeperoorlog een fiasco. Wie denkt dat de Hezbollah-leiders nu snel door de knieën zullen gaan en een staakt-het-vuren zullen onderhandelen, dwaalt. Ongetwijfeld zijn Hassan Nasrallah en zijn medestanders dezer dagen geschrokken en verward. Maar wat bij hen uiteindelijk zal overheersen, zijn gevoelens van vernedering en wraak. Die emoties zullen niet tot vredesinspanningen leiden maar tot gewapende vergelding en escalatie. Een van de gevolgen is dat de 60.000 Israëlische burgers die een jaar geleden uit de noordelijke oorlogszone moesten vluchten, de komende maanden niet naar huis kunnen terugkeren, ook al is het net dat wat Netanyahu hun beloofde.

De enige weg naar de-escalatie van de regio is een staakt-het-vuren in Gaza. Dat bestand zal ertoe leiden dat de oorlogskoorts ook in Libanon en de rest van het Midden-Oosten afneemt. Om die onderhandelingen tot een goed einde te brengen heeft Netanyahu geen technisch vernuft nodig, wel een minimale dosis aan vredeswil en menselijkheid.


DS, 19-09-2024 (Koen Vidal)