Diploma zonder school steeds meer in trek
Meer studenten kiezen voor examencommissie

Niet alle Vlaamse kinderen gingen deze week opnieuw naar school. Steeds meer jongeren halen hun diploma secundair onderwijs via de examencommissie. En dat mag wat kosten.

2.674 euro per maand: dat is de prijs die de privéschool Leerwijzer in Oostduinkerke vraagt per leerling. School- en leermateriaal, schooluitstappen en medische kosten niet inbegrepen. Meer dan honderd leerlingen worden er individueel begeleid om hun diploma secundair onderwijs te halen via de Centrale Examencommissie.

Ze zijn lang niet de enigen: de Centrale Examencommissie van de Vlaamse overheid merkt al jaren een toenemend aantal geïnteresseerden. Tussen 2001 en 2011 steeg het aantal ingeschreven leerlingen met een kwart. Sinds 2012 hanteert de Examencommissie een nieuwe telmethode, waardoor het moeilijk vergelijken is. Terwijl de examens vroeger in twee zittijden verliepen, kunnen kandidaten zich vandaag voortdurend inschrijven en examens afleggen. ‘Maar de interesse vermindert zeker niet. Het aantal inschrijvingen kent nog altijd een behoorlijke groei’, zegt Ann Verhaegen, administrateur-generaal van het Agentschap voor Kwaliteitszorg in Onderwijs en Vorming.

Vorig jaar schreven 3.193 kandidaten zich in voor de Centrale Examencommissie. Het succes van de vroegere ‘middenjury’ hangt samen met de schooluitval in het middelbaar onderwijs. Een op de zeven leerlingen verlaat het secundair zonder diploma. Een deel van hen probeert via de Examencommissie of het tweedekansenonderwijs alsnog een diploma te halen.

De grote meerderheid van de kandidaten werkt via zelfstudie. Een kleine 6 procent doet een beroep op een privéschool zoals Leerwijzer, die jongeren specifiek voorbereidt op de Centrale Examencommissie. ‘Wij helpen jonge mensen die om verschillende redenen de pedalen verloren hebben in het gewoon onderwijs’, zegt Koen Ringoot van Leerwijzer. ‘Bij kinderen in de lagere school gaat het vooral om leerstoornissen, maar in het middelbaar onderwijs heeft de uitval vooral te maken met motivatieproblemen.’

'Half jaar eerder'

Karolien Peeters kreeg in het vierde middelbaar een B-attest voor algemeen secundair onderwijs. Technisch onderwijs zei haar weinig, waarop ze besloot dat studieadvies te negeren. Ze was vast van plan haar vierde jaar opnieuw te doen. ‘En dan zit je daar. In hetzelfde klaslokaal, maar met jongere mensen. Je vrienden gaan vooruit, terwijl jij dezelfde leerstof herkauwt.’ Peeters gooide het over een andere boeg: ze legde examen na examen af via de Examencommissie van de Vlaamse overheid en studeerde uiteindelijk een half jaar eerder dan haar leeftijdsgenoten af. Meer zelfs, ze behaalde haar diploma burgerlijk ingenieur-architectuur en is vandaag architecte. ‘Het klassieke schoolsysteem was gewoon niet mijn ding’, blikt ze terug. ‘De Examencommissie was voor mij een veel geschiktere manier om een diploma te halen. Dat het uiteindelijk gelukt is, heb ik mee te danken aan mijn ouders die me steunden en er waren als het moeilijk was.’



De cijfers bevestigen Ringoots verhaal. Het merendeel van de kandidaten voor de Examencommissie heeft het middelbaar onderwijs verlaten door schoolmoeheid (21%), zittenblijven (19%), demotivatie (11%) en problemen op school (8%).

‘Het klassiek onderwijs is aanbodgestuurd, terwijl de Examencommissie vraaggestuurd werkt’, legt Ringoot uit. ‘Jij bepaalt in overleg met je begeleiders wanneer je bepaalde examens aflegt. Wie voor een vak slaagt, voelt zich succesvol en is opnieuw gemotiveerd om voort te werken. Veel jongeren halen op die manier zelfs een verloren jaar in. Wij doen aan ‘teaching to the test’, maar dat is op zich geen probleem. Veel omringende landen hebben ook centrale examens. Denk aan het Abitur in Duitsland of het baccalauréat in Frankrijk.’

Lang niet alle kandidaten van de Examencommissie boeken succes: slechts 61 procent slaagt voor de examens. Voor het algemeen secundair onderwijs is dat minder dan de helft.

‘De vraag is wat met die andere jongeren gebeurt’, zegt Elisabeth Meuleman, Vlaams Parlementslid en onderwijsspecialiste van Groen. ‘Een groeiende groep jongeren kent een problematische schoolcarrière en vindt niet langer aansluiting bij het reguliere onderwijs. Minder dan de helft van de jongeren slaagt erin via de Examencommissie alsnog een diploma secundair te halen. Het is problematisch dat we nog steeds een grote groep jongeren zonder enige kwalificatie op de arbeidsmarkt loslaten.’

‘Als de Vlaamse regering wil inzetten op activering, moet ze ook het secundair onderwijs durven te hervormen en investeren in een goed uitgebouwd tweedekansenonderwijs met voldoende begeleiding’, vindt Meuleman.

Bron: De tijd, http://www.tijd.be/detail.art?a=9541748&n=3137&ckc=1 (25/09/2014)

Eigen mening: Ik vind het tweedekansenonderwijs een goed idee voor de leerlingen bij wie het gewoon secundaire onderwijs niet lukt. Een tweede kans krijgen op een totaal andere manier kan inderdaad tot positieve gevolgen leiden. Al denk ik niet dat het voor iedereen een oplossing is. Zelf studeren en plannen is niet altijd gemakkelijk. Ik denk dat je op school toch meer begeleiding krijgt. Bovendien is niet enkel het ‘leer’aspect belangrijk. Op school leren de leerlingen immers ook sociaal zijn, maken ze vrienden enzo…