Bom onder pensioenstelsel ambtenaren


BRUSSEL - Gemeenten kunnen tijdelijk personeel vast benoemen net vóór het pensioen. Dat personeel krijgt dan een ambtenarenpensioen.


Terwijl alle gemeenten zich suf zoeken naar geld om voor hun niet vastbenoemde, 'tijdelijke' personeelsleden een aanvullend pensioen te financieren - omdat die maar de helft van het pensioenbedrag krijgen van hun vastbenoemde collega's - heeft de kleine Limburgse gemeente Alken een 'gratis' oplossing gevonden.

Geef ze een vaste benoeming vlak voor ze met pensioen gaan; ze krijgen dan een ambtenarenpensioen voor alle jaren die ze voor een overheid gewerkt hebben en dat kost de gemeente niets.

Alken besliste principieel voortaan alle tijdelijke personeelsleden op hun 55ste vast te benoemen.

De concrete gevolgen van de Alkense beslissing voor de pensioenkas van de overheid blijven beperkt. Alken heeft voor zijn 11.000 inwoners maar 93 personeelsleden, van wie er elk jaar maar één of enkele met pensioen gaan. Het gaat om 30 vast benoemden (33 procent), 36 gewone tijdelijken met een arbeidscontract als particuliere werknemer; en 27 gesubsidieerde contractuelen (een tewerkstellingsprogramma uitgetekend in de jaren tachtig waarvoor de gemeente zelfs nooit sociale bijdragen moest betalen aan de RSZ).

Maar als alle gemeenten die truc overnemen, ontploft het pensioenstelsel van de ambtenaren in één klap. De meerderheid van het gemeentepersoneel is immers niet vast benoemd. Er zijn maar 140.000 vast benoemden (40 procent) tegenover 200.000 tijdelijken (140.000 gewone tijdelijken en 60.000 gesubsidieerde contractuelen).

Voor de 140.000 'gewone' tijdelijken zou de pensioenkas van de ambtenaren nog een beperkt bedrag - de bijdragen die betaald zijn aan de pensioenkas van de particuliere sector - kunnen recupereren (DS 24 juli) maar voor de gesubsidieerde contractuelen niet.

Burgemeester Hendrik Verbrugge (CD&V): 'Een bom gelegd? Eigenlijk wilden we in maart, toen we de beslissing namen, alleen maar een signaal geven aan de hogere overheden dat de grove pensioenongelijkheid tussen vast benoemden en niet vast benoemden niet houdbaar is. We dachten dat de voogdijoverheid onze beslissing zou afblokken. Maar dat gebeurde niet. Ze belden er zelfs niet over. U bent de eerste die ons hierover belt.'

De voogdijoverheid kan die beslissing gewoon niet afblokken omdat er geen rechtsregel is die deze truc verbiedt. Ook Jan Gysen, topman van de sociale zekerheiddienst van de gemeenten (RSZPPO) en Jo Janssens, topman van de pensioenkas van de ambtenaren (PDOS) zeggen dat ze vandaag niet kunnen optreden tegen deze 'laakbare beslissing'.

Jo Janssens bevestigt dat sommige gemeenten deze truc al lang toepassen 'maar voor losse gevallen. We onderzochten het: het gebeurde niet systematisch'.

'Zolang Alken dit alleen doet, doet het profijt. Als alle gemeenten dit morgen doen, straffen ze zichzelf', zegt Janssens. De pensioenkas van de gemeenten is een omslagkas. Dat houdt in dat de bijdragen die ze moeten betalen, stijgen als de uitgaven stijgen.

Als de gemeenten de truc allemaal zouden toepassen, zou de bijdragestijging ondraaglijk zijn en zouden federale en deelstaatoverheden moeten ingrijpen.

Burgemeester Hendrik Verbrugge zegt nog dat de oorzaak van het kwaad zit in de verschillende personeelsstatuten bij de gemeenten. Er zou een eenheidsstatuut moeten komen. Vlaanderen kon dat invoeren maar deed het niet.

De toplui Jan Gysen (RSZPPO) en Jo Janssens (PDOS) menen dat er een heel ander financieringsstelsel nodig is voor de ambtenarenpensioenen.



Blog DS, 31-07-2008 (Guy Tegenbos)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Benoemen of niet, maak het systeem gewoon eerlijk


Zowel wat betreft beloning als op vlak van pensioen bestaan er grote verschillen tussen statutair (benoemd) en contractueel gemeentepersoneel. Contractueel personeel is door de gesubsidieerde loonkost goedkoper voor de gemeente en veel gemeenten maken daarvan gebruik. Om die personeelsleden toch een groter pensioen te gunnen, worden ze soms in de laatste jaren van hun loopbaan benoemd. Een arbeider kan op die manier al gauw 5 à 600 euro meer pensioen krijgen, een administratief medewerker tot duizend euro. De personeelsleden varen er dus wel bij. Het is bovendien een geste die de gemeente nauwelijks iets kost, want zij is niet degene die het pensioen betaalt. Voor al de 'contractuele' jaren hebben zij immers geen extra pensioensbijdragen betaald.


Dat systeem is pervers. Het gevolg is immers dat die procentuele bijdragen voor alle gemeenten (niet enkel zij die de truc toepassen) stijgen, om de pensioenen te kunnen blijven betalen. Die percentages staan nu al onder druk, omdat ook de lonen (opnder meer door de index) de laatste jaren sterk zijn gestegen.

Lonen van lokale besturen zijn niet slecht, wat vakbonden ook mogen beweren. De sectorale akkoorden voor lokale besturen komen op Vlaams niveau tot stand na onderhandelingen tussen de Vlaamse regering, de Vereniging van Steden en Gemeenten en de representatieve vakorganisaties (ACOD, CCOD en VSOA). In de vorige bestuursperiode werden nogal wat dwingende of verplichte maatregelen afgesproken: invoering van maaltijdcheques en later verhoging daarvan, invoering van hospitalisatieverzekering, eindejaarstoelage en vakantiegeld zoals in de privé.

In Maaseik kenden de personeelsuitgaven onder meer daardoor een enorme stijging. In 2000 was de werkgeverskost nog 7 miljoen euro, in 2006 was dat al 10 miljoen euro. De personeelsuitgaven in Vlaanderen van 2000 tot en met 2006 kenden een gemiddelde jaarlijks groei van 4,8 procent. Dat is veel hoger dan de gemiddelde inflatie voor die periode (2,1 procent) en betekent een grote bedreiging. Voor veel gemeenten die weinig fiscale draagkracht hebben is dit heel moeilijk draagbaar. Het is zelfs een structureel probleem geworden: de uitgaven stijgen sneller dan de inflatie, de ontvangsten dalen. Sommige gemeenten kunnen de versnelling van anderen (zoals de centrumgemeenten Hasselt en Genk) niet meer aan.

Er ontstaat ook een perverse concurrentie tussen gemeenten. Ik ken ook een voorbeeld waar iemand in twee gemeenten aan het solliciteren was en koos voor de gemeente die kon bewijzen dat ze systematisch vast benoemen en een voorbeeld waar een personeelslid één gemeente verlaat voor de andere omdat daar ook een vaste benoeming zal volgen. We zijn in Maaseik, als bestuur dat correct is, dus twee keer de pineut.

De stad Maaseik zelf is aangesloten bij een provinciale pensioenkas. De situatie is echter gelijkaardig aan die van het federale niveau. In onze kas zaten vorig jaar 2.483 actieven voor 1.589 gepensioneerden. De uitstaande schuld wordt geraamd op 800 miljoen euro en er is momenteel 200 miljoen euro reserve. We betalen als werkgever vandaag 27,5 procent op de lonen, maar de werkelijke last ligt rond de 40 procent.

We moeten op zoek naar een alternatief. Besturen zouden kunnen beboet worden wegens laattijdige benoeming. Of de besturen zouden veel meer bijdragen kunnen gaan betalen. Of we zouden als bestuur een 'tweede pijler' kunnen opzetten, een soort groepsverzekering voor het personeel.

Het gaat hier over veel geld. De gemeenten hebben de laatste jaren geluk gehad door het feit dat ze heel wat konden verkopen (elektriciteitsnet, rioleringen, aandelen) en door het feit dat Vlaanderen met wat extra geld op de proppen kwam. De meeste hebben dat echter al opgebruikt. Er is dus een structurele oplossing nodig. Gemeenten moeten dit collectief en samen met de Vlaamse en mogelijk federale regering oplossen. Dat is dringend. Veel contractuelen willen op dit moment niet zonder benoeming met pensioen gaan. Dat zijn drama's. De gemeenten moeten een beetje solidariteit en politieke moed opbrengen en niet langer Robin Hood spelen op kosten van anderen.

Johan Tollenaere (VLDplus) is schepen van Financiën en Personeel voor de stad Maaseik


DS, 06-08-2008

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB