Waarom vliegen nog altijd veilig is


De vier vliegtuigcrashes in de afgelopen veertien dagen doen u misschien met iets minder zin in het vliegtuig stappen dan een tijdje geleden. Maar u kunt gerust zijn: vliegen is nog altijd stukken veiliger dan de dagelijkse rit met de auto naar het werk.


AUGUSTUS is wel een heel donkere maand voor de luchtvaart. Dinsdag verloren 160 mensen het leven bij een vliegtuigcrash in Venezuela. Vorige zondag stortte een vliegtuig van het Cypriotische Helios Airways neer bij Athene. Daarbij kwamen 115 mensen om het leven.

Zaterdag 6 augustus kwamen nog eens zestien mensen om nadat voor de kust van Sicilië een vliegtuig van Tunis Air crashte. En op 2 augustus schoof een vliegtuig van Air France van de landingsbaan in het Canadese Toronto. Daarbij vielen wonderwel geen doden.

,,Louter toeval'', luidt het overal in de sector. Er is dan ook geen lijn te trekken in de crashes van de voorbije weken. In een adem worden dan ook onmiddellijk de statistieken bovengehaald.

Uit de cijfers van de internationale luchtvaartorganisatie IATA blijkt dat 2004 het veiligste jaar uit de luchtvaartgeschiedenis was. Dat jaar vielen er 'slechts' 428 doden bij een vliegtuigongeluk met een commercieel vliegtuig. Dat zijn er evenveel als in 1945, met dit kleine verschil dat vorig jaar 1,8 miljard mensen het vliegtuig namen tegenover slechts 9 miljoen zestig jaar geleden. Dagelijks hangen er 14.000 tot 15.000 vliegtuigen in de lucht.

Elke overledene is er natuurlijk één te veel, maar het vliegtuig brengt het er tot op vandaag nog altijd zeer goed van af op het vlak van veiligheid in vergelijking met andere vervoersmodi. Ter vergelijking: in 2002 - het laatste jaar waarvoor officiële cijfers werden bekendgemaakt - vielen in ons kleine landje alleen al 1.355 doden op de weg.

Ook de eerste jaarhelft van dit jaar stond, tot de crashes in augustus, als zeer veilig te boek. Maar ongelukken zullen er altijd zijn, hoe streng de controles ook zijn. Vliegtuigongelukken springen trouwens altijd sterk in het oog - zeker in een nieuwsarme zomer - omdat ze meestal gepaard gaan met een groot aantal doden.

Alleen al door de technologische vooruitgang is de veiligheid van de vliegtuigen er de afgelopen decennia sterk op vooruit gegaan. Maar daarnaast werd ook nog een omvangrijk veiligheidsnet gecreëerd.

De algemene veiligheidsnormen waaraan alle vliegtuigen wereldwijd moeten voldoen, zijn vastgelegd door de International Civil Aviation Organisation (ICAO). In Europa werden die normen lange tijd verfijnd door de Joint Aviation Authorities (JAA), een organisatie van voornamelijk Europese landen, waaronder ook niet-EU-leden. Voor de EU-landen gelden nu sinds ruim een jaar de normen die de European Safety Agency (EASA) uitvaardigt.

Elk land staat in voor de luchtwaardigheid van de toestellen die er ingeschreven zijn. Bij ons levert het directoraat-generaal Luchtverkeer een luchtwaardigheidsattest af aan alle vliegtuigen die hier ingeschreven zijn. Op niet-Belgische vliegtuigen kan het directoraat-generaal alleen beperktere inspecties - de zogenaamde Safa-inspecties - uitvoeren. Dat zijn oppervlakkige inspecties, maar die dekken de luchtwaardigheid niet. Ze geven alleen een indicatie.

Dat het zwaartepunt van de verantwoordelijkheid op nationaal vlak ligt, is het zwakke punt in het hele veiligheidssysteem. ,,Ondanks het veiligheidsrecord vorig jaar, blijven de regionale verschillen in veiligheid zeer groot'', zei de IATA een aantal maanden geleden nog.

De meeste westerse landen nemen hun controletaak zeer ernstig, maar in sommige meer exotische landen, vooral in Afrika en Zuid-Amerika, wordt weleens iets flexibeler omgesprongen met de veiligheidscontroles.

Als het over veiligheid gaat, wordt ook altijd met argusogen naar de lagekostenmaatschappijen gekeken. Maar de statistieken spreken tegen dat de lagekostenmaatschappijen een loopje nemen met de veiligheid. Neem bijvoorbeeld easyJet en Ryanair, de twee grootste Europese lagekostenspelers. Beide hebben nog geen enkel vliegtuigongeluk op hun conto. Hetzelfde geldt voor Virgin Express, de Belgische speler in dat segment.

Ze kunnen zich met hun imago trouwens onder geen beding veroorloven om te besparen op veiligheid. Een crash met een van de vliegtuigen van Ryanair, zou de doodsteek betekenen van de Ierse maatschappij. De lagekostenmaatschappijen zoeken hun besparingen elders. Zo moet voor elk extraatje betaald worden en hebben de maatschappijen geen verkooporganisatie, maar kun je enkel via het internet boeken. Maar ook hier geldt dat sommige meer exotische maatschappijen minder snel een vliegtuig aan de grond houden voor een mankementje dan de westerse.

Vliegen mag dan al zeer veilig zijn, crashes zullen nooit uit te sluiten zijn, alle controles ten spijt. Het blijft allemaal mensenwerk en mensen maken nu eenmaal fouten.

www.airsafe.com

www.planecrashinfo.com


18/08/2005 Christof Vanschoubroek

©Copyright De Standaard

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB