'Elke maand komen er in ons land 10.000 gepensioneerden bij. Dat kost ons jaarlijks 1,7 miljard euro extra'


Onze wettelijke pensioenen volstaan niet om onze levensstandaard te behouden. Toch is een pensioenhervorming nog lang niet in zicht.


Regeren is vooruitzien, luidt het gezegde, maar niet alle politici lijken daartoe in staat. Neem de pensioenen. In de geïndustrialiseerde wereld veroudert de bevolking en ligt het geboortecijfer laag. Voor beide ontwikkelingen zijn ooit modieuze termen bedacht: vergrijzing en ontgroening. Die demografische ontwikkelingen zijn al lang bekend, maar toch dreigt het pensioentekort tegen 2050 wereldwijd op te lopen tot 400.000 miljard dollar. Dat blijkt uit een studie van de internationale denktank World Economic Forum (WEF) die vorige week verscheen. 400.000 miljard dollar is vijf keer het wereldwijde bruto binnenlands product (bbp) van vandaag. 'We staan op een kantelmoment', zo zei WEF-directeur Michael Drexler. 'De onderfinanciering van de pensioenen is de klimaatverandering voor de wereldwijde sociale zekerheid.'

Die vaststelling geldt ook voor België. Vorige week besprak Marcia De Wachter, directeur bij de Nationale Bank, in Knack de belangrijkste problemen in onze samenleving. 'Nog het meest zorgen baart me de grote teleurstelling die veel mensen zullen oplopen als ze zien hoe mager hun wettelijk pensioen uiteindelijk is. Het bedrag zal onvoldoende zijn om hun levensstandaard aan te houden. Vaak zal het ook niet volstaan om een verblijf in een woon-zorgcentrum te betalen.' In Vlaanderen bedraagt die rusthuisfactuur gemiddeld 1488 euro per maand.

In ons land kwam het debat over de vergrijzing rond de eeuwwisseling op gang. In 2001 werd de Studiecommissie voor de Vergrijzing opgericht. Toch werden sindsdien niet de noodzakelijke reserves aangelegd om de voorspelde tekorten te kunnen opvangen. Hoe komt dat? 'De vergrijzing is de afgelopen jaren uitvoerig geanalyseerd en gedocumenteerd', schrijft Theo Peeters, lange tijd voorzitter van de Vergrijzingscommissie, in zijn boek Eigenzinnig in Economie. 'Daar lag en ligt nog steeds niet het probleem. Waar het probleem wel ligt in dit land, is de analyses en conclusies omzetten in beleid waarin doortastende keuzes worden gemaakt, en vervolgens dat beleid volhouden.'

In 2001 werd ook het Zilverfonds opgestart. Dat zou gespijsd worden met begrotingsoverschotten die alleen maar voor de kosten van de vergrijzing zouden worden gebruikt. Maar alle overschotten, bonussen en budgettaire meevallers werden door de Paarse regeringen (1999 - 2007) aan andere zaken besteed. De verantwoordelijken uit die tijd, premier Guy Verhofstadt (Open VLD) en minister van Begroting Johan Vande Lanotte (SP.A), hebben ondertussen de nationale politiek vaarwel gezegd: Verhofstadt legt nu overal uit wat Europa moet doen, Vande Lanotte trok zich terug in Oostende. De mensen met een laag pensioentje voelen ondertussen dagelijks de gevolgen van hun beleid.

Elke maand komen er nu in ons land 10.000 gepensioneerden bij. Dat kost ons jaarlijks 1,7 miljard euro extra. Ieder jaar opnieuw. Dat komt pakweg overeen met het volledige budget voor justitie. CD&V-voorzitter Wouter Beke wees er onlangs in een interview op dat we voor een historisch moment staan: '2017 is het laatste jaar dat in Vlaanderen meer mensen de arbeidsmarkt instromen dan dat er mensen met pensioen gaan. Om dat op langere termijn op te vangen redden we het niet met extra geld.' Volgens Beke en volgens vele anderen is een hervorming van de pensioenen broodnodig.

De regering-Michel trok de pensioenleeftijd wel op, maar die verhoging gaat pas in 2025 en 2030 in. Dat is dus een vorm van aankondigingspolitiek. Bovendien is het een maatregel, geen hervorming. De Commissie Pensioenhervorming leverde drie jaar geleden al goed studiewerk af over wat zo'n hervorming moet inhouden. Frank Vandenbroucke, die deel uitmaakte van die Commissie, schetste begin dit jaar in dit blad het principe: 'Een goed pensioenstelsel is een stelsel waarin mensen op een bepaalde dag, op basis van hun eigen voorkeuren, een toereikend pensioen kunnen opnemen.' De regering-Michel heeft van zo'n sociaal contract met de burger nog steeds geen werk gemaakt.

Zolang er geen sprake is van een sterk en betrouwbaar pensioenstelsel moet eenieder van ons zichzelf wapenen tegen al te veel welvaartsverlies zodra hij met pensioen gaat. Een eigen huis en spaarcenten zijn daarbij de belangrijkste elementen. Want als je bent opgezadeld met regeerders die niet vooruitzien, kun je maar beter zelf je voorzorgen nemen.


Knack, 07-06-2017 (Ewald Pironet)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB