Gekregen, maar nooit gebruikt: 256 miljoen euro voor fietspaden


Hoe komt het dat elk jaar miljoenen opzij worden gezet voor nieuwe fietspaden, dat de regering er zelfs min of meer een prioriteit van maakt, en dat er langs de Vlaamse wegen toch bijzonder weinig nieuwe fietspaden opduiken? Dat wilde de bevoegde minister Hilde Crevits (CD&V) ook wel eens weten. De analyse is weinig opbeurend.


In tijden van efficiëntiewinsten zijn alle ministers van de Vlaamse regering op zoek naar posten waarin ze het geld beter kunnen besteden. Geen evidente opdracht, zegt ook de Vlaamse minister van Mobiliteit en Openbare Werken Hilde Crevits. En ze hééft al iets gevonden: de fietspaden. Niet dat ze erop wil besparen. Integendeel. 'Het fietsbeleid moet volwassen worden.' En dus moet er onder andere op een betere manier worden omgegaan met de miljoenen die zijn vrijgemaakt om het land te voorzien van nieuwe fietspaden.

'We hebben een fietsnetwerk voor functioneel verkeer - van en naar de school of het werk, of naar winkelcentra - van 11.000 kilometer. Drieëntwintig procent daarvan is helemaal in orde. Aan de rest schort iets, maar niemand kan me zeggen wat precies. Er is niemand die zich ooit de moeite heeft getroost die problemen te inventariseren. Vooral omdat er geen parameters zijn voor wat goed en wat slecht is. Ik heb nu een inventaris gevraagd: tegen halfweg volgend jaar verwacht ik die inventaris op mijn bureau, zodat we daar werk van kunnen maken.'

Maar er is meer. Niet alleen ontbreekt een duidelijke inventaris, het is ook niet duidelijk hoeveel nieuwe fietspaden er bij komen. Omdat de Vlaamse overheid niet alleen kan instaan voor de aanleg daarvan, doen ze een beroep op de steden en gemeenten. Die leggen het fietspad aan en de overheid betaalt. Maar dat systeem is dringend aan herziening toe.

'Wij zetten dat geld onmiddellijk vast als een gemeente te kennen gaf dat ze een fietspad wilde aanleggen. Dus vóór er een procedure is gestart. En die kan heel tijdrovend zijn. Een projectstudie, onteigeningen - dat vraag heel veel tijd, rioleringsdossiers...' Het gevolg is dat er miljoenen zijn vastgelegd, die nog altijd niet hebben gediend voor wat ze bedoeld zijn: een nieuw fietspad. In totaal is er sinds 2000 350 miljoen op die manier gereserveerd. 265 miljoen daarvan is nog niet gebruikt. Crevits vindt dat onaanvaardbaar.

'Ik wil dat er dossier per dossier wordt uitgezocht hoe dat komt. In 2000 is 36 procent van het voorziene bedrag nog niet uitgegeven. Dat is négen jaar geleden, hé. In 2001 is er nog 54 procent niet besteed, in 2002 60 procent... Dat kan zo niet verder. We zijn dat geld niet kwijt, maar er is nog niets mee gebeurd.'

'We moeten volgend jaar dat slapende geld op een of andere manier vrij krijgen. Daarom moet in elk dossier worden uitgezocht waar het schoentje wringt en waarom de gemeente nog niet aan de slag is gegaan na zoveel jaar. Dat geld zouden we dan beter aan een ander fietspad elders besteden. Eind volgend jaar moet ik daar een resultaat van hebben, liefst zo snel mogelijk, want het gaat om véél geld, goed voor een paar duizend kilometer fietspad.'

De vaststelling maken is één ding, een oplossing zoeken is een andere zaak. 'De grote fout die gemaakt is, is dat het geld veel te vroeg werd vastgezet. Het volstond dat een gemeente liet weten dat ze een nieuw fietspad wilde aanleggen, om het geld daarvoor te reserveren. In de toekomst zou het veel beter zijn dat wij pas dat geld voorzien op het moment dat er een aanbesteding is, dat het dossier dus klaar is om uitgevoerd te worden. Anders verlies je hopeloos veel tijd, blijkt uit de naakte cijfers.'

Ze zal niet veel moeite hebben om de steden en gemeenten van het nut daarvan te overtuigen, zegt ze. 'Ze zijn zelf vragende partij. En ik wil ook een nieuwe regeling uitwerken om die dossiers sneller vooruit te laten gaan. De onteigeningsprocedures zijn de achilleshiel van het systeem. Dat duurt enorm lang. Er moet een manier zijn om dat sneller te laten verlopen.' Maar dat is nog geen Vlaamse bevoegdheid. Een deel van die onteigeningsprocedure is nog steeds federale materie.


Blog DS, 11-10-2009 (Frank Poosen)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB