Irak / Slimme vrouwen worden weggeroddeld


Iraanse vrouwen zijn steeds vaker hoog opgeleid. Maar buiten Teheran accepteert de samenleving lang niet altijd dat ze de goede banen en de invloed krijgen.


„Ik had nu een duur huis en een auto kunnen hebben, als ik op dezelfde manier had gewerkt als mijn mannelijke collega’s”, stelt Medina Osmanpoor vast.

De jonge Koerdische is sinds drie jaar gemeenteraadslid in Mariwan, een Iraanse grensplaats met Irak. Maar ze zal zich volgend jaar niet herverkiesbaar stellen, zegt ze beslist.

Want in feite is ze uit de gemeenteraad weggepest. „Ze hebben hun best gedaan me te ontmoedigen zodat ik zelf vertrek”, zegt ze wat bitter over haar collega’s. „De politiek is een mannenwereld, en dat geldt hier in de regio nog sterker dan elders.”

Het gesprek vindt plaats aan de oever van het meer van Mariwan, met zicht op de bergen die de grens met Irak vormen. De stad staat bekend om zijn smokkel. Vrijwel iedereen in Mariwan is betrokken bij het binnensmokkelen van goederen uit Irak, en dat heeft ook gevolgen voor de politiek. Politici laten zich graag wat toeschuiven om een oogje dicht te doen of om zakenlieden van dienst te zijn.

„Het belang van de middenklasse staat centraal bij de raadsleden”, zegt Osmanpoor. „Geld is hier heel belangrijk. Ik probeerde me verre te houden van hun corrupte manier van doen, en dat is me niet in dank afgenomen.”

Ze werd het slachtoffer van een roddelcampagne, vertelt ze verontwaardigd. „Het verhaal ging dat ik me onzedelijk gedroeg.” Een man zocht contact, achtervolgde haar op z’n motor, kwam met haar praten. „Mensen belden zijn vrouw om haar dat te vertellen. Dit is een kleine stad, er werd gekletst. Dit was georganiseerd.”

In de Koerdische samenleving zijn dergelijke roddels heel schadelijk. Vaak zijn ze aanleiding voor eerwraak. Osmanpoor is op haar 29ste nog ongehuwd, wat ongebruikelijk is in de regio.

Ze realiseert zich hoe kwetsbaar zij hierdoor als vrouw is in het openbare leven. „Ja, als man zou ik het ook moeilijk hebben gehad toen ik me tegen corruptie keerde. Maar een vrouw kunnen ze makkelijker raken.”

Steeds meer vrouwen in Iran volgen een universitaire opleiding: ze maken al de helft van de studentenpopulatie uit. Medina Osmanpoor studeerde af als landbouwingenieur. Ze denkt dat ook meespeelt dat zij hoger opgeleid is dan de meeste van haar collega’s: „Dat ervaren ze als negatief.”

Dat het aantal vrouwen met een hogere opleiding gestaag toeneemt, wil niet zeggen dat de maatschappij hen ook met open armen ontvangt. „Er zijn veel culturele beperkingen, waardoor deze vrouwen niet de mogelijkheid krijgen verder te groeien. Kort geleden hadden we een een vrouwelijke kandidaat voor het burgemeesterschap van Mariwan. Maar zij durfde het zelf niet aan, ze was bang voor tegenwerking in die mannenwereld.”

Wat nodig is is een verandering van de cultuur, zegt Osmanpoor, en dat kost tijd. „Daarbij vallen slachtoffers. Sommige vrouwen moeten de deur openen en daarvoor de prijs betalen.”

Maar haar opstappen geeft wel een slecht signaal af, erkent ze. „Ik heb een vriendin, die een hoge functie heeft bij de universiteit in Sanandasj, ervan weerhouden naar Teheran te verhuizen, omdat weglopen niet goed is. Ik probeer over mijn ervaringen niet al te veel herrie te maken.”

„De gouverneur van de provincie heeft me gevraagd om zijn adviseur vrouwenzaken te worden. Daar denk ik over, want daar zou ik wat invloed kunnen hebben.”

Osmanpoor, in vrolijke Koerdische dracht en een afzakkende hoofddoek, lacht. „Wat ertegen pleit, is dat ik dan steeds op het werk zo’n zwarte sjador moet dragen. Want dat moeten alle vrouwelijke ambtenaren. En ik haat die sjador.”


Trouw, 23-06-2006

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB