Roddelen op het werk om eigen positie te versterken

Een belangrijke reden waarom mensen van job veranderen, is de slechte sfeer onder de collega's. Roddels, kliekjesvorming, 'mouwvegen', pesterijen... het is schering en inslag. In de zoektocht naar oorzaken en gevolgen van al dat gekonkelfoes op de werkvloer, is organisatiecoach Nele Verrezen tot opmerkelijke vaststellingen gekomen. In haar boek dat later deze maand verschijnt, zet ze haarfijn uiteen hoe bepaalde figuren op het werk een systeem opzetten om hun collega's ten gronde te richten en er zelf voordeel uit te halen.

Het boek heeft als titel: Gekonkelfoes in organisaties. Waarom roddelen niet zo onschuldig is. De inhoud is gebaseerd op jarenlang studiewerk en praktijkervaring die Nele Verrezen heeft opgedaan als criminologe en mede-zaakvoerder van Marcells Journey, een bedrijf in Hasselt dat veranderingsprocessen in organisaties begeleidt. "Vooreerst wil ik toch even benadrukken dat we met 'roddelen' niet bedoelen dat iemand achter de rug een onschuldig weetje verspreidt. In onze context gaat het om een doelbewuste strategie om een bepaalde collega in diskrediet te brengen en er zelf voordeel uit te halen. Dat is dus helemaal niet onschuldig", zegt de auteur.

Door de processen die hier in meespelen in kaart te brengen, wil ze het onderwerp uit de taboesfeer halen. "Onderzoek wijst uit dat maar liefst 25 procent van de werktijd verloren gaat aan roddelen. Het heeft ook altijd een grote mentale impact op het functioneren van de medewerkers. En ondanks de grote herkenbaarheid bij nagenoeg alle organisaties, wordt er meestal helemaal niets gedaan om het probleem aan te pakken. Terwijl het nochtans perfect mogelijk is om het tij te keren. Wij gebruiken daarvoor een set van tools die uitstekend zijn om de situatie te ontmijnen."

Frustraties

Enkele vaststellingen uit het boek: "We merken dat het pestgedrag het best gedijt als er veranderingen in de organisatie op til zijn. Mensen vrezen voor hun positie en gaan zichzelf in een beter daglicht willen plaatsen door anderen naar beneden te halen. Daar betrekken ze dan anderen bij om hun doel te bereiken. Een tweede voedingsbodem is een werkomgeving waarin de groep niet goed aan elkaar hangt. Dan is de drempel lager om collega's te gaan isoleren en te viseren."

Er zijn volgens Nele Verrezen 5 redenen waarom mensen over hun collega's doelbewust gaan roddelen. "Ten eerste omdat ze willen meedoen met 'de hoop'. Ze willen overleven en niet zelf als buitenbeentje beschouwd worden. Ten tweede doen ze het om hun frustraties te uiten. We zien daarnaast ook dat ze de eigen fouten willen maskeren, en daarom de aandacht afleiden naar anderen. Een vierde reden is dat ze graag in de belangstelling willen staan en tot slot is er een groep die gewoon plezier schept in anderen te zien lijden."

Bijenkorf

Het systeem werkt volgens de auteur via een ketenstructuur. "Ik vergelijk het met een bijenkorf, waarin de koningin de spilfiguur is die de lijnen uitzet. Hij of zij -want het komt evenveel voor bij mannen als vrouwen- heeft rondom zich een aantal collega's die als een soort werkbij, informatie verzamelen over de geviseerde persoon. Dat kan zowel persoonlijke als werkgerelateerde info zijn, waar de koningin op een bepaald moment mee uitpakt naar de leidinggevende. Als die ook meegaat in het systeem, is het hek helemaal van de dam. De slachtoffers zullen uiteindelijk weggaan uit de organisatie, waarna het principe herbegint, maar dan jegens een andere collega. Soms ook met een andere koningin. Het start altijd redelijk onschuldig, maar wordt snel doelbewust en systematisch."

Nele Verrezen merkt dat organisaties waar veel vrouwen werken, het probleem langer blijft sluimeren. "De zorg en het onderwijs zijn typische voorbeelden van sectoren waar het roddelcircuit stevige proporties aanneemt en een groot negatief effect veroorzaakt."

Bron: kme, 17 mei 2018,De Standaard
Link: http://www.standaard.be/cnt/dmf20180517_03517160

Eigen mening: Ik ben persoonlijk erg geschrokken van de bevindingen in dit artikel. Wanneer ik denk aan roddelen, denk ik automatisch aan een middelbare school waar een hoop meisjes roddelen over iemand anders. Dat dit nog zo extreem en ingrijpend voorkomt op de werkvloer, was ik me niet van bewust. Voornamelijk de proportie waarin dit voorkomt doet mij mijn wenkbrauwen fronzen. Het gaat hier duidelijk niet over eens onschuldig wat vertellen tegen elkaar, maar regelrecht iemand wegpesten. Af en toe komt er wel eens iets in het nieuws over een bedrijf waar iemand is weggepest. Ik dacht altijd dat dit extreme situaties waren die bijna nooit voorvielen, daar blijk ik verkeerd in te zitten. Hoewel het hier niet gaat over iemand vastnagel in een kast, gaat het wel over doelbewust leugens en persoonlijke informatie van iemand verspreiden met als doel deze persoon zover te krijgen om weg te gaan. Ik ben er erg van geschrokken dat dit nog zo grootschalig voorkomt in bedrijven. De hoogste percentages zijn te vinden in de zorg en het onderwijs. Hier schrik ik minder van, omdat ik onbewust roddelen link met vrouwen. De zorg en het onderwijs blijven overwegend vrouwelijke beroepen, dus het is 'logisch' dat het hier meer voorkomt. Ik keur dit natuurlijk absoluut niet goed, maar begrijp wel dat het daar het meest voorkomt. Anderzijds had ik verwacht dat het het meest zou voorkomen in overwegend mannelijke sectoren. Zij kunnen in een groep elkaar beledigen of proberen wegwerken om de leider van de groep te blijven, dat is toch het beeld dat ik ervan heb. Ofwel valt dit niet onder 'roddelen', ofwel was mijn beeld dus totaal fout. In ieder geval vind ik dit een heel interessant onderzoek waar meer mee moet worden gedaan. Bedrijven moeten hier alerter voor zijn en hierop inspelen. Alleen zo kan deze wantoestand worden aangepakt.