Het tuincentrum staat vol spotgoedkope planten vol met gif


Onlangs was er goed nieuws: tuincentra worden duurzamer! Na decennia van ongebreideld gifgebruik heeft de tuinbranche nu ambities geformuleerd om tuinplanten met minder gif te kweken. Zo wordt het aanbod van biologische en ‘gifluwe’ planten in tuincentra en -winkels groter.


Hard nodig, want nog geen twee maanden geleden bleek uit onderzoek van PAN-NL (Pesticide Action Network Netherlands) en het consumentenprogramma Kassa dat veel tuinplanten die worden gepromoot als goed voor bestuivende insecten – zoals lavendel, vlinderstruik, struikmargriet en klokjesbloemen (campanula) – nog steeds vol zitten met pesticiden. Als je die vol goede bedoelingen koopt, ben je dus die leuke bijtjes en vlinders langzaam aan het vergiftigen.


Check vooral het label bij de plant

Welke schadelijke stoffen kunnen er nou nog in tuinplanten zitten? Het goede nieuws: planten die in Nederland zijn gekweekt, bevatten minder gifstoffen dan planten uit het buitenland. Check dus vooral het label bij de plant (of vraag het gewoon). Maar zelfs op Nederlandse tuinplanten kunnen nog acetamiprid en flonicamid zitten, sulfoxaflor en flupyradifuron, allemaal giftige ‘neonicotinoïden’. Of deltamethrin, een insecticide dat bijzonder giftig is voor al het waterleven.

Maar goed, na het nieuwsbericht was ik toch optimistisch gestemd. Tot ik bij toeval in een enorm tuincentrum in Zevenhuizen belandde. Het was er ontzettend druk met klanten en schreeuwerige prijsbordjes. Het was er ook spotgoedkoop, geen wonder dat mensen hun karretjes vollaadden. Biologisch? Nergens. De herkomst van de planten was onduidelijk, ze bloeiden ver voor hun tijd: in je tuin gaan ze dan direct dood. Ik was niet verbaasd over de schappen vol bestrijdingsmiddelen: anti-elk beest, van mieren tot mollen, en anti-onkruid, zelfs tegen ‘ontsierende madeliefjes’.


Een natuurlijk bestrijdingsmiddel is niet minder dodelijk

Helaas is vermelding van de precieze ingrediënten niet verplicht, maar steeds meer bestrijdingsmiddelen noemen zichzelf ‘natuurlijk’. Nu het giftige glyfosaat niet meer aan consumenten mag worden verkocht (maar nog gewoon te bestellen is via buitenlandse webshops) zitten er in de flessen van onkruidverdelger Roundup en klonen ‘organische zuren’ als azijnzuur, octaanzuur, nonaanzuur/pelargonzuur en decaanzuur. Irriterende stoffen die álle planten doden waar ze mee in aanraking komen (dus ook je rozen en dahlia’s). Ze zijn bovendien giftig voor water- en bodemleven. In veel insecticiden zitten tegenwoordig pyrethinen, de ‘natuurlijke’ variant van pyrethroïden. Ze zijn allebei loeigiftig, ook voor nuttige insecten én voor ons. In insecticiden zoals mierenlokdoosjes en vlooienmiddelen kan bijvoorbeeld de neonicotinoïde deltamethrin zitten of het verlammende, ‘natuurlijke’ spinosad.

Kortom: elke ‘cide’ is gemaakt om te doden en maakt daarbij geen onderscheid. Een natuurlijke of ‘plantaardige’ herkomst maakt het middel niet minder dodelijk. Laat ze staan, al die flessen, dozen en sprays! Wat kun je dan wel gebruiken? Daarover volgende week meer.


Tip

Neonicotinoïden én zogenoemde ‘nieuwe generatie-neonicotinoïden’ zijn insecticiden die zich door de hele plant verspreiden en ook in nectar en stuifmeel terechtkomen. Zo zijn ze dodelijk voor bijvoorbeeld wilde bijen.


Trouw, 27-05-2025 (Loethe Olthuis)