CO₂₋vretende gevelstenen doen het werk van 114.000 bomen


De stenen van steenbakker Vandersanden moeten jaarlijks 2.280 ton CO₂ opslaan in 20 miljoen gevelstenen. En dat zonder dat bij de productie zelf veel CO₂ vrijkomt.


“Wij noemen het geen bakstenen, want wij bakken niets.” Ploegbaas Rudi Vandormael werkt wel voor steenbakker Vandersanden in het Limburgse Dilsen-Stokkem, maar in de gloednieuwe fabriek waar hij samenwerkt met 25 werknemers, is er van bakken geen sprake.

De zogenaamde Pirrouet-fabriek, genoemd naar de commerciële naam van de gevelsteen, maakt gebruik van een procedé dat carbonatatie wordt genoemd, uitharding door middel van CO₂. Dat gebeurt ook in de natuur, maar in de fabriek die dinsdag officieel is geopend, gebeurt het geforceerd en versneld.

Vandersanden werkt met restproducten van de producent van roestvrij staal Aperam. Van de overblijvende staalslakken maakt het eveneens Limburgse bedrijf Orbix eerst een poeder, dat de baksteenfabrikant daarna verwerkt tot gevelstenen in dertien kleuren en verschillende formaten. Het poeder wordt eerst verder gedroogd en in een haast volautomatische installatie in een baksteenvorm gepast. Daarna gaan de stenen in een kamer die gevuld is met 30 procent CO₂, waar ze uitharden.


CO₂-negatief

Ceo Johan Deburchgrave maakt zich sterk daarmee de eerste CO₂-negatieve gevelsteen voor de bouw wereldwijd te kunnen aanbieden. De groene elektriciteit die de fabriek aandrijft, wordt grotendeels opgewekt door eigen zonnepanelen en een windmolen. De warmte die nodig is bij het drogen, is restwarmte uit de baksteenovens vlakbij. De nodige CO₂ haalt de baksteenfabrikant uit overschotten van de Antwerpse en de Gentse haven.

De Pirrouet-stenen zijn al sinds 2023 op de markt, maar “met de opening van deze nieuwe fabriek kunnen we ze nu op grote schaal produceren”, zegt Deburchgrave. “Dit is niet zomaar een proefproject, maar een essentiële en een serieuze stap in de richting van duurzame productie en CO₂-reductie.”

De jaarlijkse productie van 20 miljoen stenen is goed voor een opname van 2.280 ton CO₂, of de CO₂ die 114.000 volwassen bomen jaarlijks absorberen. Vandersanden maakt met het nieuwe procedé ook demonteerbare gevelstenen, die verscheidene keren hergebruikt kunnen worden wanneer een huis wordt afgebroken.


Verdubbelen

Voorlopig is de productie beperkt. De 20 miljoen stenen maken slechts 3 procent uit van de ongeveer 600 miljoen stenen die Vandersanden, een familiebedrijf dat volgend jaar honderd jaar bestaat, jaarlijks produceert in tien fabrieken.

De bedoeling is wel om de productie snel te verdubbelen als blijkt dat de gevelstenen, die er licht anders uitzien dan gewone bakstenen, aanslaan bij de klanten. De Pirrouet-stenen zijn volgens Deburchgrave lichtjes duurder dan de gemiddelde baksteen. Ze beantwoorden aan alle normen die aan gewone bakstenen worden gesteld.

De stenen zijn intussen al geleverd aan drie projecten: aan het innovatiecentrum Living Tomorrow in Vilvoorde, aan een project voor zestig woningen in het Nederlandse Almere en aan de nieuwe Colruyt-winkel in Temse.

Vandersanden ziet toekomst voor zijn product bij afnemers die niet alleen kijken naar de esthetiek van de gevelstenen, maar ook naar de duurzaamheid. “Voor onze nieuwe Colruyt-winkel in Temse wilden we materialen gebruiken die niet alleen mooi zijn, maar die ook bijdragen aan onze duurzame toekomstvisie”, zegt ook Hilde Carens, projectleider bij Colruyt.


Innovatief

De investering in de nieuwe fabriek heeft 32,5 miljoen euro gekost, maar Vandersanden kreeg ook een subsidie van 1,35 miljoen euro van het Vlaams Agentschap innovatie en Ondernemen en 2,2 miljoen euro Europese subsidie. “Het project is een voorbeeld van innovatie die heeft gewerkt”, zegt Vlaams minister van Mobiliteit en burgemeester van Dilsen-Stokkem Lydia Peeters (Open VLD).

Orbix, een bedrijf dat het afval van staalfabrieken verwerkt, ontdekte al in de jaren 90 dat een fractie van dat restafval in een reactie met CO₂ omgevormd werd tot een zeer hard materiaal, dat in de bouw gebruikt kan worden. Vandersanden ontwikkelde het procedé om van die grondstof gevelstenen te maken.


Blog DS, 18-09-2024 (Wim Winckelmans)