Beste regering-De Wever, hoeveel argumenten heb je nog nodig om evidente geldverspilling af te schaffen?


Enkele maatregelen van de federale regering zijn onbegrijpelijk, tenzij ze zijn ingefluisterd door de werkgeverslobby, schrijft Ive Marx.


De regering-De Wever heeft tot nu toe veel verandering aangekondigd, maar vooral meer van hetzelfde gebracht. Ik weet het wel, de Grote Hervormingen komen nog. De duurtijd van de werkloosheidsuitkering beperken, het leefloon van erkende vluchtelingen afnemen, langdurig zieke mensen strenger aanpakken en ga zo maar door. En de fameuze pensioenhervorming, natuurlijk.

Om al meteen wat geld in het laatje te brengen werd vorige week alvast beslist om vanaf juli de pensioenen boven de 5.000 euro niet te indexeren. Wat zal het volgende week zijn? De niet zo hoge pensioenen? Zulke ingrepen die op een woensdag uit de lucht komen vallen, zijn niet van aard om het al fragiele vertrouwen in het ongeschreven pensioencontract te herstellen. Zoiets een hervorming noemen is als een elleboog van een piëta afkappen en dat een restauratie noemen. We hebben dan wel een Vlaams-nationalistische premier, dit is oer-Belgisch bric-à-bracbeleid.

Erger nog is dat evidente ingrepen die wel snel zouden kunnen gebeuren, niet eens op het programma staan. Vorige week kwam er nog maar eens een studie uit die aantoont dat de patronale lastenverlaging voor de eerste aanwerving grotendeels weggegooid geld is. We spreken hier over een half miljard euro per jaar. Het Planbureau had dat al eerder gezegd, het Rekenhof ook en nu is er nog maar eens een studie die bevestigt wat iedereen die af en toe eens een economietijdschrift openslaat, al lang weet. Hoeveel argumenten heb je dan nog nodig om zo’n evidente geldverkwisting meteen af te schaffen?

Ere wie ere toekomt: de Vlaamse regering heeft beslist om lastenverlagingen voor werkgevers uit te faseren. Maar de federale regering doet nog altijd alsof haar neus bloedt. Studies? Feiten? Ze hecht er blijkbaar evenveel belang aan als Robert Kennedy Jr. of diens grote baas. Daarmee bouw je weinig krediet en gezag op voor de hervormingen die nog moeten komen. Laat staan voor de nieuwe belastingen, zoals de controversiële meerwaardebelasting. Geld wegsmijten en dan nieuwe belastingen invoeren – veel kracht van verandering gaat daar niet van uit.

En we kregen nog meer ‘Vivaldi-plusbeleid’ de voorbije weken. De uitbreiding van de studentenarbeid, bijvoorbeeld. Die werd door N-VA-fractieleider Axel Ronse euforisch onthaald, daarbij leukweg alle feiten en studies negerend. We investeren tienduizenden euro’s in elke student hoger onderwijs, maar we vinden het prima dat ze hun tijd verkwisten met cola’s ronddragen, zoals collega Wouter Duyck terecht opmerkte. We hebben nu al bijna het hoogste aandeel studenten dat zijn studies niet op tijd afrondt. Komt dat door de studentenarbeid? Best mogelijk. Stijn Baert en collega’s hebben de studies daarover eens grondig vergeleken. Enkele uren studentenarbeid kan geen kwaad, blijkt daaruit, maar te veel is duidelijk schadelijk. En 650 uur is veel te veel. Ik kan er als docent over meepraten. “Ik kan niet naar de les komen, want ik moet werken.” Ik hoor het wekelijks.

Er is in dat verband ook een principieel probleem. Waarom betalen werkgevers voor die studenten veel lagere sociale bijdragen? Werken die studenten niet echt, of wat is daar de redenering achter? Hoe kun je besparingen in de pensioenen verkopen als je het geld niet haalt waar je het hoort te halen? Dan moet het principe gelden: een gewerkt uur is een gewerkt uur.
LEES OOKSteeds meer jongeren werken vier vijfde, soms in combinatie met een flexi-job: “De afwisseling geeft energie”

Dat probleem is nog veel flagranter bij de flexi-jobs. Ook dat systeem, een trofee van Open VLD, wordt nog uitgebreid. Dat is al helemaal te gek voor woorden. Wie vier vijfde werkt en beslist om voltijds te gaan werken, betaalt op zijn hogere inkomen de volle pot aan belastingen en sociale bijdragen. Wie vier vijfde werkt en beslist er een flexi-job bij te nemen, betaalt op dat loon geen belastingen. Nul.

Nu is het een terechte vraag of die flexi-jobs de reguliere werkgelegenheid ondersteunen dan wel uithollen. Als een restaurant goed boert dankzij de flexi-jobbers op dagen dat het druk is, dan is dat allicht ook een goede zaak voor het vaste personeel. Maar als diezelfde mensen vier vijfde gaan werken om dan bij de horecazaak om de hoek te gaan bijklussen als flexi-jobber, dan is er iets fundamenteel fout.

Weten we nu welke impact die flexi-jobs hebben op de reguliere jobs? Nee. Interesseert het de regering? Blijkbaar ook niet. Bij mij weten staat er geen evaluatie van de flexi-jobs op stapel. Of van de studentenarbeid.

Ik denk dat ik weet waarom. Omdat studies alleen maar in de weg staan van lobbybelangen. De enige denkbare reden waarom de patronale lastenverlaging voor eerste aanwerving blijft bestaan, is om werkgeverslobby’s op hun wenken te bedienen. Dat is ook de enige reden waarom de studentenarbeid en de flexi-jobs worden uitgebreid. “De uitbreiding van het aantal uren studentenarbeid is maar een van de vele Unizo-vingerafdrukken in het nieuwe federale regeerakkoord.” Zo staat het letterlijk op de website van die belangenorganisatie.

Nuttig om te onthouden bij de volgende aangekondigde besparing.


DS, 01-04-2025 (Ive Marx)