Voor het eerst zijn jongeren geloviger dan de generatie voor hen


De meerderheid in Nederland gelooft niet. Maar de jonge generatie gen Z is juist positief over kerk en geloof. ‘Conservatieve heroriëntatie doet jongeren weer in de richting van de kerken kijken.’


Decennialang werd elke volgende generatie ongeloviger en onkerkelijker. Maar voor het eerst gaat dat voor een nieuwe generatie, gen Z, niet meer op. Jongeren rond de twintig zijn juist geloviger en meer betrokken bij de kerk dan de generatie net boven hen.

“We missen houvast. En dan ga je zoeken. Voor sommigen is dat therapie, voor mij is dat God”, zegt de 23-jarige Suraj Bhoelai over zijn generatie. Colin Bijlstra, ook 23, kenschetst gen Z zo: “We missen verbinding. En de kerk biedt dat wel.”

Onderzoekers van de zesde editie van God in Nederland concluderen dat de ontkerkelijking sinds het begin van dit onderzoek in 1966 alleen maar verder doorzet. In 1966 rekende 67 procent zichzelf tot een kerkgenootschap, in 2024 is dat gedaald tot 27 procent.

Niet-kerkelijk zijn is dus de norm geworden, staat in de studie die is gedaan door de Radboud Universiteit, het HDC-centrum van de Vrije Universiteit en KRO-NCRV, dat er zondagmiddag in Kruispunt aandacht aan besteedt. God in Nederland wordt 25 april gepresenteerd bij een symposium van HDC aan de VU.

Tegen deze achtergrond van ontkerkelijking noemen de onderzoekers de ontwikkeling die ze zien bij gen Z, geboren tussen 2001 en 2007, ‘des te opvallender’. De generatie net boven hen, de millennials, zit nog helemaal in het spoor dat mensen steeds minder religieus worden. De onderzoekers noemen die millennials (tussen 1986 en 2000 geboren) de minst gelovige generatie.


Een duidelijke breuk

Dit patroon zet niet door, zo laat het onderzoek zien. Van de generatie gen Z beschouwt 27 procent zichzelf als gelovig. Dat is 5 procentpunt meer dan de millennials. Ook is het geloof in een transcendente werkelijkheid, God of een hogere macht, toegenomen bij gen Z, van 26 naar 29 procent.

Bidden doen deze jongeren niet meer dan ouderen, ze gaan ook niet vaker naar de kerk, maar het aandeel kerkleden is bij de jongere generatie wel groter dan bij millennials. Dat is overigens een protestantse aangelegenheid. In de katholieke kerk ontbreken ze vrijwel geheel, andere religies zijn niet onderzocht.

De onderzoekers spreken onomwonden van een breuk. “Je ziet steeds een knikje in een neergaande rode lijn”, zegt hoogleraar religiegeschiedenis Fred van Lieburg, die heeft meegewerkt aan de studie. Gen Z wijkt ook bij een aantal andere factoren af. Ze hebben meer vertrouwen in kerken, ze vinden religie van meer belang voor de identiteit van Nederland, en ze hebben meer bezwaar tegen het verdwijnen van kerken.

Op ethische onderwerpen is gen Z behoudender dan de millennials. Abortus wijzen ze vaker af en ze staan negatiever tegenover homoseksuele relaties. Dat past volgens de onderzoekers in de ‘culturele backlash’ die andere studies aantonen onder een deel van de jeugd. ‘Die ‘conservatieve heroriëntatie’ doet hen weer in de richting van de kerken kijken of hen steviger binden aan de kerken’, aldus God in Nederland.

De gen Z’ers die zichzelf gelovig noemen, zijn ‘niet per se’ gelovig opgevoed, zegt Van Lieburg. Hij ziet ook nieuwe aanwas, in nieuwere evangelische gemeenschappen als Mozaïek en City Church, en ook in migrantenkerken en de Protestantse Kerk.


Traditioneel gelovig spreekt aan

Ook de scriba van de Protestantse Kerk, René de Reuver, ziet dat er meer belangstelling is bij jonge mensen voor geloof en kerk, zonder dat die zich meteen vertaalt in de statistieken. In het brede palet van de PKN trekken ze vooral naar kerken met een heldere identiteit en boodschap, zegt De Reuver.

Blijkens God in Nederland is de hele Nederlandse bevolking minder gelovig geworden. Ook buiten de kerk om wordt er minder in God geloofd dan het is geweest, van 25 procent in 2015 is dat gedaald naar 21 procent in 2024.

Kerkleden daarentegen zijn ‘geloviger’ geworden en met name protestantse kerken dogmatischer. Mensen met liberalere opvattingen zijn vertrokken, de ‘harde kern’ is meer traditioneel gelovig. Dat is ook wat de jonge generatie aanspreekt.

Of er met de groei van gelovigheid onder gen Z sprake is van meer dan een breuk, een trendbreuk, moet de komende jaren duidelijk worden. Het kan ook zijn, schrijven de onderzoekers, dat het verschil toevallig is, of dat er meer religieus georiënteerde jongeren mee hebben gedaan aan het onderzoek onder ruim 2000 mensen. Dat is uitgevoerd door het LISS-panel, waarin mensen uit alle lagen van de Nederlandse bevolking zitten. Daarmee is de representativiteit gegarandeerd, aldus Van Lieburg.


Trouw, 13-04-2025 (Maaike van Houten)