‘Pow News' zoekt gretig de grenzen op

tv-programma pakt Verdachten van vechtpartij Eindhoven keihard aan

‘Lafaard!', roept de journalist terwijl hij de verdachte van een vechtpartij achternazit door de straten van Turnhout. Dit soort journalistiek zijn we in Vlaanderen niet gewoon. In Nederland kijkt niemand ervan op. Dit is toch immers ‘Pow News'?
Acht jongeren uit Turnhout, tussen de 15 en de 19 jaar oud, trappen op 4 januari in Eindhoven een 22-jarige man in elkaar, na een onduidelijk incident met een fiets. De beelden doen al snel de ronde op het internet en vooral op de sociale media. Nederland vraagt de uitlevering van vijf van de jongeren. Wanneer die dinsdag voor de raadkamer in Turnhout verschijnen, staat Pow News hen buiten op te wachten.

‘Kom 's effe hier joh! Lafaard!' (‘Pow News'-journalist Danny Ghosen, terwijl hij de achtervolging inzet)

Pow News? Voor veel Vlamingen doet het amper een belletje rinkelen, maar in Nederland zijn de jongens met de roze microfoons al sinds september 2010 onderdeel van het dagelijkse leven.

Dat Pow News bestaat, is alleen maar mogelijk door de eigenaardigheden van het Nederlandse omroepbestel. Aan de oorsprong ligt de schandaalwebsite Geen Stijl. ‘Als een soort jongensgrap zijn die op een gegeven moment een omroep begonnen', zegt de Nederlandse televisiewetenschapper Maarten Reesink. ‘Dat is ze gelukt, en toen kwamen ze opeens op televisie. Dat heeft natuurlijk een veel grotere impact.'

‘Van in het begin waren de meningen verdeeld', zegt Reesink. ‘Het weldenkende deel van Nederland kijkt nog steeds met verbijstering naar Pow News . Maar een ander deel zegt: nou ja, ze voegen toch ook wat toe . Op een gegeven moment was dat zo'n beetje de teneur in de media. Politici hebben vandaag zo veel mediatraining ondergaan, en dus moeten journalisten manieren vinden om door die beschermingslaag heen te geraken.' En dat dóét sterreporter Rutger Castricum met zijn oneerbiedige, vaak ronduit clowneske aanpak.

Maar volgens Reesink is dat trucje ondertussen uitgewerkt. ‘Een politicus in Nederland wéét ondertussen dat er plots zo iemand met een roze microfoon voor hem kan staan, en ze zijn daar nu op voorbereid.' Choqueren doet het ondertussen ook niet meer. Net daarom schijnt Pow News nu nog wat verder te willen gaan.

‘Je hand ligt helemaal open, joh, heb je weer liggen vechten?' (Danny Ghosen)

De journalist trekt de kap van het hoofd van de verdachte, zodat de cameraman zijn gezicht in beeld kan brengen. In Vlaanderen vallen we van onze stoel. ‘Stuitend', vindt ethicus Karl Verstrynge (VUB). ‘Het is bijna gewelddadige journalistiek.' ‘Deze manier van optreden is zeer schadelijk voor de journalistiek', zegt professor mediarecht Leo Neels. In Nederland gaat amper een wenkbrauw de hoogte in. ‘De discussie of dit nu wel of niet kan, die hebben we namelijk jaren geleden al gevoerd', zegt Maarten Reesink.

‘Wat vindt u van de daden van Brent, als moeder? Als Brent door een Nederlandse jongen in elkaar was getrapt, had u dan gewild dat die jongen aan België uitgeleverd werd, of niet? Moeilijke vragen, hè?' (Danny Ghosen)

Bij de Nederlandse krant NRC wijdt men alsnog een artikel aan het incident. ‘Dit gaat toch weer een stap verder', vindt mediajournalist Mark Duursma. ‘Mensen op een hinderlijke manier achtervolgen, dat doet Castricum al een paar jaar. Maar die doet het met politici. Danny Ghosen doet het met verdachten, en gaat nog een stuk verder door hen fysiek te belagen.'

Met journalistiek heeft het volgens Duursma weinig te maken. ‘De kans dat je met zo'n techniek antwoorden krijgt, is namelijk nihil. Dus dit is gewoon een soort entertainment.'

Moet je Pow News dan luidkeels veroordelen, of best gewoon negeren? Weldenkend Nederland neigt toch eerder naar het tweede. ‘Het is hen te doen om de aandacht, dus misschien is negeren wel de beste aanpak', meent Duursma. Daar wordt hoogleraar mediarecht Leo Neels (KU Leuven) boos van. ‘Dat is het gruwelijke gevolg van de herhaling', reageert Neels. ‘Men verlegt de grenzen. De andere media mógen dit niet tolereren van hun collega's.'

‘Goed werk Danny! Kapot maken die lafaard, verwend rijkeluisventje.' (reactie op de Facebook-pagina van ‘Pow Ned')

Heeft journalist Danny Ghosen met zijn stunt de Belgische wet overtreden? Dat is niet helemaal duidelijk, zegt Neels. Sleutelvraag is of de identificeerbare verdachten al dan niet meerderjarig zijn. Zo niet, mag hun gezicht niet worden getoond. Dat was echter, mede door de drukke montage, moeilijk uit te maken.
Maar ook als de geïdentificeerde verdachten allemaal meerderjarig waren, is het aftrekken van de kap deontologisch niet geoorloofd, meent Neels. En kan de journalist burgerlijk aansprakelijk zijn, als de verdachte kan bewijzen dat hij er schade van ondervindt.

‘Maak ze kapot, zodat morgen in het nieuws komt dat ze zelfmoord hebben gepleegd.' (reactie op de Facebook-pagina van ‘Pow Ned')

Op het internet wordt ondertussen openlijk opgeroepen om de verdachten te lynchen. Ook in reacties op de Facebook-pagina en website van Pow Ned . Dat is aanzetten tot misdaad, zegt Leo Neels. ‘In een rechtsstaat bestaat vanzelfsprekend groot afgrijzen over wat er is gebeurd in Eindhoven. Maar in een rechtsstaat doen we niet aan standrechtelijke executie.'

De redactie van Pow Ned weigert inmiddels alle commentaar. Danny Ghosen of presentator Dominique Weesie aan de telefoon krijgen? ‘Ik kan u nu al garanderen dat dat niet zal gebeuren', zegt een agressief klinkende dame aan de telefoon, die weigert haar naam te geven. ‘We hebben het een beetje gehad met commentaar geven. We hebben echt wel andere dingen te doen hier. We zullen in onze eigen uitzendingen wel zeggen wat er is gebeurd. Nee, u mag mij niet citeren.'

Bron: De Standaard, donderdag 07 februari 2013, http://www.standaard.be/artikel/det...130206_00460629

Mening: Ik heb hier zeer gemengde gevoelens bij. In ons Belgisch rechtssysteem is het zomaar mogelijk dat verdachten hun gezicht niet kenbaar moeten maken in de rechtszaal en krijgen ze kennelijk veel bescherming. Dit zorgt er in mijn ogen echter voor dat mensen geen schrik meer moeten hebben om een misdaad te begaan. Ze blijven zoveel rechten hebben, zelfs al moeten ze de gevangenis in, dat je hen amper nog kunt straffen. Hen op deze manier ten schande maken is volgens mij ook niet de bedoeling. En het is volgens mij ook niet de bedoeling van de journalisten in kwestie om hen ten schande te maken. Deze journalisten willen gewoon aandacht. Bij deze is hen dat dan ook gelukt, ze krijgen aandacht door te choqueren. Dit is dus weer een mooi voorbeeld van media gericht op sensatie, maar het gooit wel meteen de discussie open over iets anders. Mag ik het gezicht van een verdachte kenbaar maken en filmen? Mag ik verdachten voor de camera uitschelden en dit publiceren? Voor mij is dit toch stof die aanzet tot nadenken!

Word je er beter van als je de gezichten van verdachten kan zien? Ik alleszins niet. Als verdachten het recht hebben anoniem te blijven, moet dat gerespecteerd worden. Het rechtssysteem is er om misdadigers te straffen voor wat ze gedaan hebben. Maar binnen dat rechtssysteem zijn er nog altijd, zoals het een samenleving anno 2013 betaamt, rechten voor zij die de wet overtreden hebben. Wat POW-nieuws doet bevindt zich op de grens. Ik vind het zelfs kinderachtig hoe zij aan journalistiek doen. Ik ken journalisten als snuggere, doordachte mensen. Dat kan ik, op basis van wat ik zie en lees, niet zeggen over de journalisten van POW-nieuws. Het doel van journalistiek is neutrale verslaggeving. Hier zijn de journalisten van POW-nieuws ver van verwijderd.