Meesters en juffen worden masters
woensdag 26 oktober 2011, 03u00 - De Standaard Online

BRUSSEL - De minister van Onderwijs, Pascal Smet (SP.A), overweegt om alle lerarenopleidingen te verlengen tot vier jaar. Alle meesters en juffen worden dan masters.
Van onze redacteur

Het idee is dat over vijf jaar alle lerarenopleidingen vier jaar duren en dus een masteropleiding worden. Of dat een ‘professionele' of een ‘academische' master wordt, is niet uitgemaakt. Nu zijn het allemaal bacheloropleidingen (3 jaar) behalve die voor het hoger middelbaar.

Er komt ook een andere indeling: leraren voor de kleuterschool, voor de lagere school van leerjaar 1 tot 4, voor de lagere school leerjaren 5 en 6 en de leerjaren 1 en 2 van het middelbaar, en dan voor de rest van het middelbaar. Een beetje apart komen de opleidingen voor leraren technische vakken. Voor het buitengewoon onderwijs komt er een extra jaar, een zogenaamde ‘MaNaMa' of master na master.

Er wordt ook zwaar ingezet op de opleiding van zij-instromers, die na een carrière elders in het onderwijs stappen.

Het idee is ook alle opleidingen te groeperen in prestigieuze Schools of Education, naar analogie met de Schools of Arts. Die moeten ook instaan voor onderzoek, de directeursopleiding, de navorming van de leraars, én voor de ‘aanvangsbegeleiding': een vormingspakket van 30 studiepunten dat ‘deel uitmaakt van de opdracht' van de beginnende leraars die tegelijk in hun school stevig gecoacht moeten worden.

Minister Smet bracht het idee naar voren in het ‘Groot Loopbanenoverleg' dat hij al maanden in stilte voert met de sociale partners van het onderwijs, de werkgeverskoepels en de lerarenvakbonden. De basis voor dat overleg is terug te vinden in het boek van professor Marc Elchardus, ‘Leraars. Profiel van een beroepsgroep' (2009). Het is de bedoeling de lerarenloopbaan te hertekenen om ze aantrekkelijker te maken voor jongeren. Die moeten, ondanks de schaarste, vaak jaren wachten op een volwaardige stabiele baan. Onderwijs wil meer mensen aantrekken, jongeren (die de eerste jaren vaak afhaken) en ouderen langer in dienst houden én de kwaliteit opkrikken.

De discussies hebben in stilte plaats, om alle denksporen ‘in zo groot mogelijke openheid' te kunnen verkennen. Om die reden wilde geen van de gecontacteerde partners gisteren een oordeel geven. Wat de minister voorlegde, is ook geen ‘voorstel' of ‘ontwerp', maar enkel een ‘schema' dat ‘dient om de discussie vorm te geven'. Hijzelf weigerde ook elke commentaar. Hij was ‘niet gelukkig' dat De Standaard de hand legde op die informatie, maar ‘hoopt dat het maatschappelijke debat verheldering brengt'.

Ook de sociale partners geven nog geen oordeel. .

Guy Tegenbos

mijn mening
Langs de éne kant vind ik dit niet zo'n slecht idee. Vaak staat er in de krant dat het niveau van de lerarenopleiding daalt en dit kan dan zeker een oplossing bieden. Langs de andere kant is het misschien een beetje dom. Enkele weken geleden stonden de kranten vol over het lerarentekort dat er zal komen binnen enkele jaren, ik vermoed niet dat van de opleiding een master maken daar goed voor zal zijn. Ook is het misschien een beetje zinloos om dit te doen voor de richtingen lager- en kleuteronderwijs. Voor het secundair kan ik het nog begrijpen.

Een vierjarige opleiding voor leraars en juffen. Ik prijs me al gelukkig dat ik dit schooljaar gestart ben, nu het nog "slechts" drie jaar is. Of kunnen wij dan één jaart extra doen en een master behalen?
We lezen inderdaad overal dat het niveau van de leerkracht daalt en dat er een tekort is. Om het tekort op te vangen mogen mensen die (ooit) een beroepsopleiding (metsers, lassers, ...) gevolgd hebben en eventueel al gewerkt hebben de SLO-opleiding (= verkorte lerarenopleiding) volgen. Daar is al een mogelijkheid om 'niveau van de (toekomstige) leerkracht' naar een hoger niveau te brengen. Uit eigen ervaring weet ik dat daar geen toelatingsexamen Nederlands gedaan wordt. Voor het onderwijs in Vlaanderen zou het in elk geval beter als ze dat wel zouden doen en een bijkomend vak Nederlands zouden laten volgen, zowel schrijven als spreken. Goed dus dat er in het nieuwe plan zwaar wordt ingezet op zij-instromers. Bedenking: in vergelijking tot 25 jaar geleden, toen de opleiding nog maar twee jaar duurde, wordt de opleidingsduur in het nieuwe plan dus verdubbeld. Was of is het niveau van de vroegere garde dan niet goed? Zouden jonge mensen niet afgeschrikt worden door zo'n lange opleiding want in dat geval gaan ze het tekort nooit kunnen opvullen.

Ik begrijp waarom Smet de lerarenopleiding een jaar langer wil laten duren. Tegenwoordig moet je veel meer oog hebben voor differentiatie, betrokkenheid, leerlingeninitiatief,... factoren waar men vroeger nog niet zo veel aandacht aan schonk. Nog een argument is dat in het buitenland de lerarenopleidingen nu al 4 jaar duren, dit zal wel voor een reden zijn. Dat studenten vooraf zouden kunnen kiezen voor welke klassen (graad) ze willen staan kan positief zijn: je kan je meer specialiseren in je aanpak.
Dat lesgeven echt moeilijker zou zijn als vroeger denk ik niet, er is gewoon veel veranderd. Moeten wij dan een jaar langer studeren? Ik denk niet dat het echt nodig is, maar het kan wel een oplossing zijn voor studenten die nog meer ervaring willen. Het gaat natuurlijk maar om een voorstel. Er wordt benadrukt dat er wel degelijk iets zal veranderen aan de lerarenopleidng, maar wat precies zullen we nog moeten afwachten.

Volgens mij is de grootste reden het lerarentekort. Ze proberen de opleiding aantrekkelijk te maken zodat meer mensen zich zullen inschrijven, want door deze opleiding ga je later meer verdienen. Krijgen we dan betere leerkrachten, gaan deze personen gepassioneerd voor de klas staan? Als leerkracht blijf je studeren, je gaat verschillende keren bijscholing volgen. wordt er dan te weinig aandacht geschonken aan differentiatie tijdens de bijscholing?

Ik zie de voordelen bij een langere studie. Dit omdat ik nu besef na mijn 2,5 jarige opleiding dat ik GEEN expert ben in mijn vak, dat ik NIET genoeg ervaring heb om in een school te staan en dat ik veel te onervaren op alle andere vlakken ben.
Hier zie ik wel voordelen in.

__________________
Vero