Beetje verbod, à la belge

* zaterdag 05 december 2009
* Auteur: Steven Samyn

DE HANDELINGEN — Het 'akkoord' over het rookverbod illustreert perfect het probleem van onze politiek. Het Belgisch compromis als karikatuur van zichzelf.
Het heeft even geduurd, maar vrijdag kwam er dan toch een akkoord over het rookverbod uit de bus. Al gaat het volgens de tegenstanders eerder om een akkoord over een niet-rookverbod.

De voorbije weken woedde het debat in alle hevigheid. De Kamer keurde eerst een wetsvoorstel goed waardoor het huidige rookverbod zou worden uitgebreid. Ter herinnering: vandaag geldt het rookverbod niet voor drankgelegenheden waarin de aangeboden maaltijden minder dan een derde uitmaken van de aankopen of uit lichte maaltijden bestaan. Vanaf januari volgend jaar zouden alleen cafés waar geen bereide maaltijden de dans ontspringen.

De Senaat amendeerde de tekst echter en via een wisselmeerderheid stemden de senatoren een algemeen rookverbod vanaf 2012. Daarop verhuisde het wetsvoorstel terug naar de Kamer, waar de liberalen ervoor ijverden terug te keren naar de initiële tekst.

Regeringsleden die vragen kregen over het dossier waren duidelijk: dit is een zaak voor het parlement. Tot er een wisselmeerderheid in de Senaat kwam. Want al was dit een zaak voor het parlement, het was niet de bedoeling dat het parlement ook echt besliste. Zo gek zijn ze in de Wetstraat nu ook weer niet geworden.

Het uiteindelijke compromis kwam er na overleg tussen de fractieleiders van de meerderheid. Al ging aan dat overleg wel een vergadering in de Wetstraat 16 vooraf. Daar werd onder het toeziend oog van premier Yves Leterme - natuurlijk geheel vrijblijvend - van gedachten gewisseld.

De echte beslissing was evenwel al veel eerder gevallen. Niet in het parlement, evenmin in de Wetstraat 16, maar op leblogdelio.be, de weblog van PS-voorzitter Elio Di Rupo. De PS-voorzitter is zelf een ex-roker die naar eigen zeggen aan een stuk door pafte tijdens het schrijven van zijn doctoraatsthesis. Maar hij zag zijn gezondheid spectaculair verbeteren nadat hij stopte. Dat argument weegt vandaag blijkbaar niet meer door omdat er een economische crisis woedt. En dat voor een partij die de anti-kankerplannen steevast een prominente plaats in haar verkiezingsprogramma's geeft.

Over een zaak waren de meerderheidspartijen het vrijdag alvast eens. Stuk voor stuk waren ze tevreden. CD&V omdat 'ons land op deze manier duidelijk kiest voor de gezondheid van de uitbaters, het personeel en de klanten van de hele horeca'. CD&V-voorzitster Marianne Thyssen presteerde het zelfs uitdrukkelijk haar parlementsleden Nathalie Muylle en Dirk Claes te bedanken omdat ze zich voor het algemeen rookverbod hadden ingezet. Kan het nog cynischer?

Open VLD was dan weer opgetogen 'omdat België pas naar een rookverbod in biercafés zal gaan nadat hierover eerst grondig met de sector is overlegd en bekeken is welke begeleidende maatregelen nodig zijn', aldus fractieleidster Hilde Vautmans. Kan iemand uitleggen wat het verband is tussen volksgezondheid en begeleidende maatregelen? Gelukkig krijgen we volgend jaar een informatiecampagne om ons te waarschuwen voor de gevaren van roken achter het stuur. De hele discussie illustreert perfect hoe de Belgische politiek werkt. Of beter niet werkt. Het Belgisch compromis als karikatuur van het compromis à la belge. Niet ja, niet nee. Niet zwart, niet wit. Niet duidelijk kiezen voor de volksgezondheid, niet duidelijk kiezen voor vrijheid-blijheid. Op sommige plaatsten een verbod, op andere niet. Een half verbod in 2010, een volledig op een nog nader te bepalen moment. Tot onze bewindvoerders zich achter Europa zullen kunnen verschuilen om een algemeen verbod door te drukken.

Zo slagkrachtig is onze democratie vandaag. Politici die beslissen om een beetje verbod in te voeren. Net zoals we al politici zagen die beslisten om de begroting een beetje te saneren en net zoals we waarschijnlijk politici zullen zien die Brussel-Halle-Vilvoorde een beetje zullen splitsen.

Twintig jaar geleden verkeerde koning Boudewijn, na zijn weigering om de abortuswet te ondertekenen, even in de onmogelijkheid om te regeren. Vandaag lijkt ons hele politieke bestel te verkeren in een permanente onmogelijkheid om te regeren.

Bron: http://www.standaard.be/artikel/det...ikelid=FQ2J5AT2

Mijn eerste opmerking bij dit artikel is dat het "Belgisch compromis" zo wordt afgekraakt. Want zeker in een land als België, dat zo verdeeld is als het maar kan zijn, is het stellen van goede compromissen onontbeerlijk. Ik beschouw dit "beetje rookverbod" zoals mr. Samyn het hierboven verwoordt ook helemaal niet als een zwakte, maar als een stap in de goede richting. Mensen zijn gewoontedieren, en een sigaret gaan roken in het plaatselijke stamcafé is een gewoonte die men niet van de ene op de andere dag kan afleren. Naar mijn mening is het dan ook te vroeg voor een algemeen rookverbod, en ben ik voorstander van het uitstel ervan. Let wel: uitstel, en geen afstel.
Daarmee komen we wel op een minpunt van de Belgische politici: terugkomen op hun beloftes, op gemaakte afspraken. Ik hoop van harte dat ze het algemeen rookverbod in 2014 dan ook daadwerkelijk invoeren, maar ik zou er niet van verschieten moesten ze een manier vinden om eronderuit te geraken.

Mijn tweede bedenking bij deze opinie is dat de heer Samyn onze politici, en in het bijzonder PS-voorzitter Elio Di Rupo, verwijt dat ze de economische crisis als onterecht excuus (een noodsituatie als verschoningsgrond) gebruiken. Ik zie dit echter als terechte reden. De invloed van het rookverbod in restaurants en enkele varianten daarvan heeft zich duidelijk gemanifesteerd in hun eindafrekening. Als we het zo gaan spelen is het "excuus" van preventieve gezondheidszorg trouwens al even vergezocht. We gaan longkanker immers niet uit de wereld helpen door een rookverbod in alle horeca aangelegenheden door te voeren. Niet-rokers worden ook niet verplicht om op café te gaan en daar passief mee te roken. Is dit dan discriminatie of gewoon vrijheid?

Voor mij persoonlijk hoop ik wel dat het algemeen rookverbod er echt komt in 2014. Ik zou ook graag eens iets gaan drinken zonder stinkend naar de sigaretten en met tranende ogen thuis te komen. Gelukkig mag er in de jeugdhuizen al niet meer gerookt worden en hebben niet-rokers toch ook al een plaats waar ze terecht kunnen voor een rookvrije, leuke avond.