Beheren is hun ding niet


De informatisering van de fiscus is een catastrofe. Die kost nu al jaren meer dan honderd miljoen euro per jaar, en dat leverde tot nu toe nauwelijks iets op.


Het ziet ernaar uit dat deze informatisering dezelfde weg opgaat als het grote Feniks-plan bij Justitie, dat vorig jaar na honderden miljoenen euro's investeringen moest worden afgeblazen, waarna van nul herbegonnen moest worden.

Maar het is niet dat we het niet kunnen, in dit land. Het meest vergelijkbare project, de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid, wordt wereldwijd erkend als lichtend voorbeeld en doet al jaren wat de informatisering van Financiën had moeten opleveren. Maar dat is de uitzondering.

Wat verklaart de mislukking bij Financiën?

Te grootschalig opgevat, en van boven en niet van onderen begonnen, zijn de verwijten die Financiën krijgt en die het Feniks-project ook kreeg.

Bij Financiën komt er nog een verwijt bij. Gebrek aan coördinatie, heet het in het beschaafd Wetstratees. In mensentaal betekent het dat de politiek benoemde kopstukken van Financiën elkaar en hun deelprojecten jarenlang tegenwerkten: dat ze stokken in elkaars wielen staken in plaats van elkaar te helpen.

De minister die al negen jaar heerst over dit departement en dit alles zag en liet gebeuren, is Didier Reynders. Zijn verantwoordelijkheid is verpletterend.

Maar de organisatie en de werking van zijn administratie interesseren hem niet. Hij heeft er ook geen tijd voor. Hij is, naast minister van Financiën, ook vicepremier en minister van Institutionele Hervormingen. Voor dat laatste had hij al geen tijd meer, zei hij onlangs nog, omdat hij ook nog partijvoorzitter is - pas herkozen zelfs - en al met de campagne voor de regionale verkiezingen van volgend jaar begonnen is.

Maar het gaat niet aan alleen op hem te schieten. De rest van de politiek heeft hem, in de vorige regeringen en in de huidige, laten betijen.

Op enkele zeldzame uitzonderingen na, zijn onze politici nauwelijks geïnteresseerd in hun administratie en in de bestuurlijke organisatie. Ze bemoeien er zich wel mee. Er mag niets beslist worden zonder hen. Maar ze weten er niets van. Beheren is niet hun ding en zal het ook nooit zijn. En het boeit hen ook niet. Veel verder dan de benoemingen gaat hun belangstelling niet. Dat is een van de verklaringen voor de verloedering van ons bestuurlijk apparaat.

Politici willen macht, er mag niets beslist worden zonder hen. Zelfs met het beheer van verzekeringsmaatschappijen als Ethias hebben ze zich altijd willen inlaten, ook al kenden ze er niets van. Door zo te handelen, verhinderen ze anderen het goed beheer op zich nemen en bij mislukking daarvoor aansprakelijk te worden gesteld. En ze houden zelf geen tijd over voor wat hun kerntaak zou moeten zijn: er vanop afstand over waken dat het overheidsapparaat goed werkt.


DS, 23-10-2008 Guy Tegenbos)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB