Rare Vlaamse gewoontes


Welke Vlaamse gewoonten komen bij moslims die hier wonen, vreemd over? ,,Jullie overdreven aandacht voor kinderen en huisdieren, en het gebrek aan aandacht voor ouderen en god.''


Abied Alsulaiman, docent Arabisch Lessius Hogeschool Antwerpen: De verschillen tussen de gewoonten van een Vlaams en een moslimgezin zijn niet groot, als je een gezin uit de middenklasse hier vergelijkt met een gezin uit de middenklasse in bijvoorbeeld Egypte of Marokko. Ook in de Arabische landen stuurt de elite zijn kinderen bijvoorbeeld naar de muziekschool.

Maar hier in Vlaanderen is de kloof tussen enerzijds gegoede Vlaamse gezinnen en anderzijds moslimgezinnen, waar de sociaal-economische ontwikkeling en scholing beperkt is, groot.

Hier stuurt een doorsnee moslimgezin zijn kinderen niet naar de muziekschool. Ik heb mijn kinderen wel naar de muziekschool gestuurd, omdat ik zelf de muziekschool heb gevolgd.

Die verschillen in ontwikkeling verklaren veel van de verschillen in gewoonten. Het klopt bijvoorbeeld, zoals Fatima Bali zegt, dat de moslimgemeenschap vreemd opkijkt van de grote aandacht die huisdieren bij Vlamingen krijgen. Er zijn wel moslimfamilies met een kat of hond, maar die krijgen de minste aandacht.

Wat wij een anomalie vinden, is de grote aandacht die Vlaamse ouders besteden aan hun kinderen, terwijl ze nauwelijks omkijken naar hun ouders. Vlaamse ouders rijden hun kinderen rond, naar de muziekschool, het voetbal, het zwembad, terwijl ze hun ouders - zeg maar - verwaarlozen.

Bij moslimfamilies is die aandacht toch meer gelijk verdeeld. Ouders die behoeftig zijn, krijgen bovendien voorrang. Het is voor een moslimfamilie een schande om je zieke moeder of vader naar een home te sturen. Je neemt je ouders op in huis en zorgt voor hen tot de laatste dag.

Moslims, vooral deze van de eerste generatie, begrijpen ook niet goed hoe zoveel Vlamingen niet kunnen geloven in een god. Godsdienst speelt een belangrijke rol in het leven van een moslim. Maar het is juist dat de bezoekers van een moskee in Vlaanderen vooral oudere mensen zijn.

Wij zuiderlingen staan meer open, hebben ook meer lichamelijk contact. Mannelijke collega's kussen elkaar als ze elkaar een week niet gezien hebben. Maar dat zie ik niet als een positief aspect. Want eenmaal je bij een zuiderling uit het oog bent, ben je ook uit zijn hart. Een noorderling met wie je contact hebt gelegd, is een vriend voor het leven.


Fatima Bali, districtsschepen voor Groen! in Borgerhout: Wat me na al die tijd nog stoort, is dat Vlamingen met elkaar afspreken op café, terwijl het thuis, in je eigen woning, toch zo gezellig kan zijn. Waarom moet ik als een clochard de straat op en in een café afspreken, als ik met een Vlaming een afspraak maak? Waarom kan dat niet bij die persoon thuis? Die uithuizigheid is iets typisch voor Vlamingen.

Wat eetgewoonten betreft, vind ik het jammer dat Marokkaanse beenhouwers stilaan zo goed ingeburgerd geraken dat ze de commerciële trucjes van sommige Vlaamse slagers overnemen. Dat gaat dan vooral om knepen om het vlees zwaarder te maken. Vlees een nacht in water laten weken, bijvoorbeeld. Of eieren in het gehakt mengen.

Moslims kunnen ook niet begrijpen dat mensen zoveel geld uitgeven aan huisdieren. Terwijl er toch andere prioriteiten bestaan. Er zijn mensen die nauwelijks voldoende te eten hebben. Ik ben het al gewoon dat er mensen zijn die op de bus of de tram een hond meenemen, maar voor oudere, traditionele moslimvouwen is dat een hele confrontatie. Als iemand met een hond zo'n oudere vrouw op de tram passeert, zal die vrouw zich nadien ritueel wassen. Zo sterk voelen ze dat aan.

Een vriendin heeft het meegemaakt dat een Marokkaanse oma de weg werd afgesneden door een oud dametje met een hondje. Thuis is die oma de grote baas. Haar woord is wet, en ze voelde zich vernederd omdat dat hondje haar hinderde. Het hondje kreeg een trap, waarop dat oude Vlaamse dametje die Marokkaanse oma verwenste. Voor dat dametje is die hond misschien haar enige gezelschap.


Driss Lemhouer, uitbater van restaurant Fez in Antwerpen: Er bestaat bij moslims geen uniforme eetgewoonte. In alle moslimlanden verschillen de culinaire gebruiken. Er zijn wel drie gemeenschappelijke kenmerken: we eten geen varkensvlees, drinken geen alcohol en eten alleen vlees dat ritueel is geslacht, halal-vlees. Als moslims een hamburgerrestaurant bezoeken, kiezen ze meestal voor de fishburger. De verplichting om alleen ritueel geslacht vlees te eten, nemen sommige moslims niet zo nauw. Aan de andere verplichtingen houden de meesten zich. Je kunt geen moslim zijn als je alcohol drinkt.

In mijn restaurant serveer ik uiteraard wijn. Wijn bij een maaltijd is bij jullie een cultuurgewoonte. Zelf drink ik geen wijn of alcohol. Voor ons is alcohol een drug. Het is een van de belangrijkste doodsoorzaken. Wij beschouwen het roken van een jointje bijvoorbeeld veel minder erg als het drinken van een glas wijn.

De twee culturen beïnvloeden elkaar ook voortdurend. Neem de muntthee. Vroeger kon je alleen in een Marokkaans restaurant muntthee drinken, nu bijna overal.

Eten is bij ons ook een familiegebeuren. We zitten allen rond een grote tajine, en kletsen volop. In Marokko eten mensen nog met de handen uit die tajine. Hier gebeurt dat maar weinig meer, maar de gewoonte om net voor het eten de handen te wassen is wel overgebleven. Ook bij jonge moslims verwatert het gebruik van het eten met de hele familie.


DS, 14-03-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB