Maryam Mirzakhani (1977-2017), "een boegbeeld voor vrouwen in de wetenschap"

De Iraanse wiskundige Maryam Mirzakhani kreeg in 2014 als eerste vrouw ooit de Field Medal, vergelijkbaar met een Nobelprijs. Gisteren overleed ze aan borstkanker.

De Iraanse media reageerden in 2014 zuinig op de Fields Medal voor wiskundige Maryam Mirzakhani, vergelijkbaar met een Nobelprijs in andere disciplines dan de wiskunde. Nooit eerder had een vrouw deze vierjaarlijkse mathematische ereprijs, bestemd voor wiskundigen onder de 40, gewonnen. Dat trok wereldwijd veel extra aandacht en Mirzakhani benadrukte dat ze de positie van vrouwen in de wiskunde zou blijven verbeteren. Daarnaast was ze ook trots om als eerste Iraanse de prijs te krijgen.

Maar in Iran werden de beelden van de kortgeknipte vrouw in sweater, werkzaam op Stanford, zo bewerkt dat haar hals bedekt was en haar korte jongensachtige coupe zonder sluier onzichtbaar.

Zaterdag overleed Mirzakhani in Amerika aan uitgezaaide borstkanker, die al vier jaar geleden bij haar was geconstateerd. Ditmaal sprak de Iraanse president Rouhani direct over "het grote verdriet" dat het land daarover voelde. Minister van Buitenlandse zaken Zarif had het over een verdriet dat alle Iraniërs trof. Bij veel berichten werd een oude foto van Mirzakhani gebruikt, met hoofddoek, werkend voor een white board.

Wiskundeolympiade
Wereldwijd reageerden collega-wiskundigen ontzet op haar overlijden. "Een licht is gedoofd vandaag", schreef de Iraans-Amerikaanse wiskundige Firouz Naderi. "Een schitterende ziel, een prachtige vrouw, een boegbeeld voor Iran en de vrouwen in de wetenschap", twitterde de Franse wiskundige Cedric Villani, zelf Fields-winnaar en tegenwoordig parlementariër.
Maryam Mirzakhani wist hoe het kan verkeren in Iran. Ze groeide op in het Iran van net na de revolutie van 1977, in hoofdstad Teheran. Ze wilde als meisje aanvankelijk schrijver worden maar had overduidelijk wiskundig talent. In haar tienerjaren ontstond de liefde voor het vak. Haar oudere broer spoorde haar in 1994 aan mee te doen aan een wiskundeolympiade in het land, waar ze meteen een gouden medaille won. Het jaar erop haalde ze weer goud.

De wiskunde daagde haar uit, voelde ze en ze ging studeren aan de Sharif-universiteit. Daar viel ze al op door grote verbeeldingskracht en onverschrokkenheid, vertelden collega's in 2014. In een filmpje dat ten tijde van de prijs over haar gemaakt wordt, zit ze op haar knieën op de grond van haar werkkamer en tekent en rekent op een groot vel papier. Daarop zijn sierlijke bloemachtige patronen te zien, die de kern van veel van haar werk vormen.

Stanford
Ze vertrok in 2000 naar Amerika voor een promotiebaan op Harvard. In 2004 promoveerde ze. Daarna werkte ze op de Universiteit van Princeton en kreeg in 2008 een aanstelling op Stanford.

Mirzakhani's wiskunde had betrekking op het begrijpen van de mogelijke patronen op oppervlakken. Ze werkte onder meer aan een bekend probleem in de wiskunde dat betrekking heeft op de vraag of een biljartbal alle delen van het laken zal passeren, als hij maar lang genoeg blijft rondkaatsen. Daarnaast werkte ze aan diepe wiskundige theorieën die natuurkundigen gebruiken om deeltjes als trillende snaartjes en membranen voor te stellen. In haar proefschrift bewees ze een stelling op dat vlak van Edward Witten, algemeen gezien als een geniaal mathematisch fysicus. Dat resultaat bracht haar faam en respect onder collega's.

In een reactie op haar dood noemde de president van Stanford University Mirzakhani "een briljant wiskundige en een nederig mens dat prijzen alleen accepteerde in de hoop dat het anderen zou inspireren ook haar weg te gaan." Hij noemde haar een rolmodel voor getalenteerde vrouwen.
Maryam Mirzakhani was getrouwd met de Tsjechisch-Amerikaanse computerwetenschapper Jan Vondrák en heeft een dochter.

Bron: De Morgen, 16.07.2017
https://www.demorgen.be/wetenschap/...schap-bc08cede/

Eigen mening:

Vrouwen als Myram geven aan alle vrouwen, over de hele wereld, een enorm goed voorbeeld. Ze laat zien dat je als vrouw even veel kan bereiken als een man (in dit geval in de wiskunde). Na het artikel, en andere sites te lezen, vind ik haar een "vree straffe madam".

“Maar in Iran werden de beelden van de kortgeknipte vrouw in sweater, werkzaam op Stanford, zo bewerkt dat haar hals bedekt was en haar korte jongensachtige coupe zonder sluier onzichtbaar.”
We kunnen niet alles hebben als samenleving? Babysteps…
(Er zijn nog gevallen van zulke censuur bekend: http://uk.businessinsider.com/women...dle-east-2017-6 )

Jammer te lezen dat een vrouw (rolmodel) met zo’n kennis en voorbeeldfunctie op 40jarige leeftijd al/veel te vroeg gestorven is. Mijn gedachten gaan uit naar de nabestaanden.