De steinerscholen vroegen een uitzondering op de eindtermen eerste graad secundair onderwijs, maar botsten op een njet van de Vlaamse regering. Zowel de onderwijsinspectie als een groep van experts gaf een negatief advies. Volgens de experts ontbreken onder andere te veel kenniselementen.

Historisch gezien hebben de steinerscholen altijd een uitzondering gekregen op de eindtermen. Ook bij de nieuwe eindtermen voor de eerste graad van het secundair onderwijs voorziet de Vlaamse overheid een ‘gelijkwaardigheidsaanvraag’. De steinerscholen hebben daar gebruik van gemaakt, omdat ze vinden dat de eindtermen hen te weinig vrijheid bieden. ‘Wij willen ons eigen pedagogische project realiseren en onze eigen onderwijskundige accenten leggen’, zei woordvoerder Paul Buyck eerder tegen De Standaard.

De school*besturen moesten motiveren waarom de eindtermen onvoldoende ruimte laten voor hun *eigen pedagogische project. Ze moesten ook vervangende eind*termen voorstellen. De Vlaamse regering nam de finale beslissing op basis van twee adviezen: een van de onderwijsinspectie en een van een groep van experts.

Deze laatste groep oordeelde dat de vervangende eindtermen van de steinerscholen niet gelijkwaardig zijn. Vooral ‘kennis’ bleek een probleem. ‘De commissie van deskundigen stelt vast dat de aanvrager kenniselementen doorheen de aanvraag niet consequent expliciteert’, staat in het rapport. ‘De commissie oordeelt dat zonder deze explicitering van kennis en/of duidelijke systematiek de garantie ontbreekt dat de minimale kenniselementen onderdeel uitmaken van het curriculum.’

Volgens de commissie doet het probleem zich voor op domeinen als Nederlands (waar bijvoorbeeld gebruik van structuuraanduiders ontbreekt), wiskunde (waar zwaartekracht of vectoren als kenniselement ontbreken), burgerschap (waar bestuursniveaus ontbreken), historisch bewustzijn (feitenkennis op politiek, sociaal, cultureel en economisch vlak ontbreken) en financiële geletterdheid (ontbreken van gezinsbudget, sparen, lenen, rente, schulden).

Bovendien stelt de commissie van deskundigen vast dat ‘actuele en/of recente wetenschappelijke inzichten en digitale toepassingen vaak ontbreken.’

Onderwijskwaliteit

De onderwijsinspectie vond dan weer dat ‘het geheel van vervangende eindtermen niet toelaat om de vereiste competenties te bereiken’. De eindtermen van de steinerscholen zouden onvoldoende garanderen dat leerlingen de competenties bereiken op vlak van lichamelijk, geestelijk en emotioneel bewustzijn en emotionele gezondheid, competenties in andere talen, competenties met betrekking tot historisch bewustzijn en competenties met betrekking tot ruimtelijk bewustzijn.

Onderwijsjurist Johan Lievens (KU Leuven) was verrast door de beslissing van de Vlaamse regering. ‘En als ik het advies van de onderwijsinspectie lees, dan voel je dat ze wel gelijkwaardigheid wil geven. Maar ze kan dat niet vanuit het decretale kader van de overheid. Dat stelt dat je per graad moet werken, maar een van de kenmerken van het steineronderwijs is net dat er niet per graad wordt gewerkt.’

De onderwijsinspectie formuleert het (nogal ingewikkeld) zo: ‘Voor aanvragers die leerlijnen anders vormgeven, over de zes jaar secundair onderwijs heen, is het een belemmering dat zij enkel een gelijkwaardigheid kunnen aanvragen voor de eerste graad terwijl die gelijkwaardigheid mogelijk pas ten volle tot zijn recht komt op het einde van die leerlijnen.’ Met andere woorden: het steineronderwijs krijgt de kans niet om graadoverschrijdend te werken. Ze kan bepaalde leerstof die in de eindtermen in de eerste graad vervat zit, niet doceren in de tweede graad.

‘Vroeger kreeg het steineronderwijs alvast meer ruimte om daarmee te werken’, zegt Lievens. ‘Het voelt alsof de Vlaamse overheid een stapje verder zet in het beperken van de onderwijsvrijheid. Dat lijken de eindtermen in het algemeen ook en is eigenlijk een evolutie sinds de jaren 90. Er bestaat een kans dat, als de beslissing wordt aangevochten bij de Raad van State, ze dit als te strikt beoordeelt.’

Het kabinet van Weyts laat weten dat de steinerscholen en het kabinet na de kerstvakantie samenzitten. ‘Eindtermen gaan over onderwijskwaliteit – en die ligt ons nauw aan het hart’, zegt onderwijsminister Ben Weyts (N-VA). ‘Wij staan open voor een gesprek over variaties op de eindtermen, maar elke variatie moet wel gelijke tred houden met het niveau van de eindtermen. Welbevinden is belangrijk, maar onderwijs moet wel leiden tot kennisverwerving’.

De steinerscholen zitten deze namiddag samen om de adviezen te bespreken

bron:De Standaard
datum: 23/12/2019