Geheime stukken over Afghaanse oorlog gelekt


Klokkenluiderswebsite WikiLeaks heeft meer dan 90.000 geheime documenten van het Amerikaanse leger online gezet. De stukken gaan over de Amerikaanse inzet in Afghanistan tussen 2004 en 2009.


Veel van de documenten zijn onbewerkte gegevens over slachtoffers van missies en dreigingsanalyses, aldus Julian Assange, oprichter van Wikileaks. Volgens hem staan in de stukken veel tot nog toe niet-gemelde incidenten, waarbij burgerdoden zijn gevallen.

The New York Times, die de stukken al voor publicatie mocht inzien, stelt daarnaast bewijs te hebben gevonden dat de Pakistaanse inlichtingendiensten de Taliban in Afghanistan steunt. „Sommige rapporten beschrijven dat Pakistaanse agenten samenwerken met Al-Kaida om aanvallen te plannen”, schrijft de krant. „Het Pakistaanse leger heeft zich als een bondgenoot en vijand opgesteld, doordat de inlichtingendiensten dubbel spel spelen, zoals veel Amerikaanse functionarissen al lang vermoedden.”

De Britse krant The Guardian kreeg de documenten ook te zien en spreekt van een van de grootste lekken uit de Amerikaanse geschiedenis.

De Verenigde Staten hekelen het uitlekken van de gegevens. „De VS veroordelen het vrijgeven van geheime informatie door individuen of organisaties, waardoor de veiligheid van Amerikanen en onze partners op het spel kan komen te staan”, aldus een medewerker van het Witte Huis. De overheid wil niet ingaan op de authenticiteit van de documenten, tot ze door het Pentagon zijn onderzocht.

Wikileaks stelt geen personen in gevaar te brengen met de publicatie. Assange heeft 15.000 documenten achtergehouden om personen te beschermen. „Er zijn zeker mensen die verkiezingen verloren hebben doordat materiaal op Wikileaks stond. Maar het heeft niet geleid tot fysieke schade aan mensen.”

Wikileaks kwam eerder al in het nieuws toen de site in april videobeelden van een aanval van een Amerikaanse helikopter in Irak publiceerde. Door die aanval in 2007 kwamen zeker tien ongewapende burgers om het leven.


© Trouw, 26-07-2010

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Oorlog in Afghanistan loopt niet lekker


Dat de coalitietroepen het moeilijk hebben in Afghanistan, was geen geheim. Maar de documenten die WikiLeaks op het internet zette, geven voor het eerst in detail weer hoe zwaar de Isaf-troepen het op het terrein hebben en hoe onschuldige burgers dikwijls het slachtoffer van de vijandelijkheden zijn.


Wat voor informatie zit in de 75.000 documenten die WikiLeaks tot nog toe gepubliceerd heeft? Het gaat om een omvangrijk logboek: verslagen die op een elektronisch formulier door plaatselijke Amerikaanse commandanten en soldaten werden ingevuld. Een aantal vaste gegevens (plaats, datum, aard van het incident, aantal gesneuvelden en gewonden) worden opgesomd, gecombineerd met een (meestal korte) beschrijving van de feiten. Hierbij wordt in militair jargon onder meer gezegd welke eenheden in actie traden en welke wapens werden gebruikt.

De documenten geven een breed beeld van de Amerikaanse militaire inzet in Afghanistan in de periode 2004-2009, maar zijn niet erg toegankelijk voor niet-specialisten. WikiLeaks gaf aan The New York Times, The Guardian en Der Spiegel inzage in de documenten voordat die op de site werden gezet.

Uit de documenten blijkt hoe sterk de situatie op het terrein afwijkt van de dikwijls optimistische inschattingen van de Verenigde Staten en de Navo over de oorlog in Afghanistan. De ca. 119.000 soldaten van de door de Navo geleide Isaf-troepenmacht worden geacht de stabiliteit in het land te verzekeren en de Afghaanse regering te steunen in haar strijd tegen de opstandige Taliban. Het is de bedoeling dat president Hamid Karzai en zijn regering op termijn zelf volledig het bestuur over hun land in handen nemen.

Het lek toont aan dat de oorlog heel moeizaam verloopt, maar dat was eigenlijk geen geheim. Analisten en militairen hadden al eerder gezegd dat de Isaf en Afghaanse regering in veel regio's weinig greep op de situatie hebben, maar de documenten illustreren dit in detail.

WikiLeaks maakt zelf overigens de kanttekening dat het om ruwe data gaat, geleverd door militairen die dikwijls alleen hun eigen plaatselijke situatie kennen.

Enkele van de opmerkelijkste gegevens die de media al uit het rapport haalden:

Burgerslachtoffers: Volgens The Guardian toont het logboek dat veel meer Afghaanse burgers gedood werden dan wordt gemeld door de coalitietroepen - 'kleine tragedies' die nooit in de openbaarheid kwamen en die honderden mensen het leven hebben gekost.

Geïmproviseerde explosieven: Door de Taliban zelf gefabriceerde bommen (IED's) zijn het dodelijkste wapen van de rebellen geworden. Volgens The Guardian meldde het logboek in 2004 308 IED's, in 2009 was het aantal meldingen opgelopen tot 7.155.

Hittezoekende raketten: Dat de Taliban hittezoekende raketten hebben, werd door de Navo ontkend. The New York Times heeft een rapport gevonden waarin gemeld wordt dat een helikopter is neergehaald door een raket.

Geheime operaties: In de documenten zijn onder meer gedetailleerde verslagen te vinden van operaties van een Amerikaanse geheime eenheid, Task Force 373 geheten. De eenheid had als missie Taliban-leiders en andere belangrijke opstandelingen uit te schakelen. Daarbij zijn onbedoeld nogal eens burgerslachtoffers gevallen

Pakistan: Volgens The New York Times blijkt uit de dossiers dat de Pakistaanse inlichtingendienst de Taliban in Afghanistan steunt. Deze conclusie wordt overigens niet gedeeld door The Guardian. Wel is duidelijk dat men zich in de Amerikaanse legertop zorgen maakt over de mogelijkheid van dubbelspel door de Pakistaanse geheime dienst.

Het noorden: Der Spiegel concludeert dat de Afghaanse strijdkrachten machteloos staan tegenover de Taliban. De strijders krijgen in het noorden van Afghanistan waar Duitse troepen gelegerd zijn, steeds meer voet aan de grond.

wardiary.wikileaks.org


DS, 27-07-2010

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB