It's the corridor, stupid!


Kamervoorzitter Herman Van Rompuy (CD&V) en senaatsvoorzitter Armand De Decker (MR) waren deze week nog maar eens op verkennerspad. Opdracht: uitzoeken of er over het dossier BHV überhaupt kan onderhandeld worden. Een mens vraagt zich af wat er nog afgetast moet worden in de Wetstraat. Net alsof er het voorbije jaar nog niet genoeg getast is.


Gesprekken met Franstalige politici zijn tegenwoordig nochtans vrij voorspelbaar. De vraag is niet of maar wanneer het c-woord, de 'corridor', valt. Bij Vlamingen doet de term vooral denken aan Balkan-scenario's, loopgraven en etnische conflicten. De politici aan de overkant van de taalgrens nemen het woord echter zonder enige zweem van ironie in de mond.

De Franstalige voorzitters hebben het debat over de staatshervorming naar eigen zeggen grondig voorbereid. Er is een gezamenlijke nota die als kader voor de onderhandelingen is uitgewerkt. Daarnaast zijn professoren en specialisten in internationaal recht de voorbije maanden aangezocht zich te buigen over de 'wat als'-vraag. Hoe kunnen Brussel en Wallonië een gemeenschappelijke toekomst uitwerken als België uiteenvalt. Conclusie: er is absoluut nood aan een corridor tussen de twee gewesten. Die moet er komen op een strook Sint-Genesius-Rode van een paar kilometer breed. De strook scheidt het Waalse Waterloo van het Brusselse Ukkel.

Een Franstalige partijvoorzitter gaf deze week zonder blikken of blozen toe dat er kaarten zijn uitgetekend met alle mogelijke corridors. 'De villa van Van Rompuy blijft in die scenario's op Vlaams grondgebied', werd er al grappend aan toegevoegd. Tijdens zijn aftastende gesprekken diept De Decker, burgemeester van Ukkel, naar verluidt alvast regelmatig kaarten op.

Enkele weken geleden lanceerde UCL-professor Jacques Autenne het plan waarbij Vlaanderen alle spoor-, auto- en waterwegen zou afstaan die Wallonië verbinden met Brussel. Het idee voor de 'fysieke verbinding' was mee geïnspireerd door de luchtbrug tussen West-Duitsland en West-Berlijn. Wie dacht dat Autenne op hoongelach zou worden onthaald, kwam bedrogen uit. Zijn voorstellen werden in de Franstalige pers met de nodige ernst geanalyseerd.

Net zoals Bill Clinton in 1992 de verkiezingsstrijd tegen George Bush senior introk met de slogan 'It's the economy, stupid', trekken de Franstaligen vandaag naar de onderhandelingstafel met de boodschap 'It's the corridor, stupid'. Het idee is in Vlaanderen, terecht, decennialang van tafel geveegd als onbespreekbaar. Maar misschien is het tijd om out-of-the-box te denken.

Het voorstel Brussel uit te breiden in ruil voor een splitsing van BHV is te gek voor woorden. Maar wat als de 'geen morzel grond'-doctrine zou worden opgegeven in ruil voor de overheveling van echte hefbomen naar de regio's en een definitieve oplossing voor de faciliteitengemeenten en BHV? Is de vraag stellen of een stuk Zoniënwoud een te hoge prijs is, vloeken in de Vlaamse kerk? Op de Franstalige partijhoofdkwartieren worden de scenario's in elk geval niet weggelachen.

Voor de Franstaligen is de discussie over verdere stappen in de staatshervorming immers in de eerste plaats een taalstrijd. Waar moet ons land naartoe, welke hefbomen hebben de regio's daarvoor nodig, kunnen/willen ze het heft in eigen handen nemen, ... Als het over deze vragen gaat, blijft het verdacht stil bij de Franstalige voorzitters. Het zijn gemeentelijke reglementen over advertenties in Overijse of speelpleinen in Liedekerke die de gemoederen beroeren. Dat blijkt week na week in debatten waar niet alleen de term corridor, maar ook de uitdrukking 'taalkundige zuiveringen' zonder verpinken in de mond wordt genomen.

Die gedateerde visie op de inzet van een staatshervorming vindt in Vlaanderen steeds minder aanhangers. Zo organiseert de top van de Vlaamse Volksbeweging dit weekend een denkdag onder de werktitel 'het flamingantisme voorbij'. 'Dat wordt slikken voor sommigen', voorspelde de nieuwe VVB-voorzitter Eric Defoort deze week in Knack. 'Maar het moet. Het flamingantisme als strijdmethode past nog bij een aantal onopgeloste taalconflicten uit de vorige eeuw: BHV, de wrijvingen in de faciliteitengemeenten.'

De grote angel in een scenario waarbij Vlamingen een symbolisch zwaar geladen opening maken, is dat de Franstaligen dat onmiddellijk als verworven beschouwen en nog maar eens een apothekersoefening starten in communautair spitstechnologisch gemarchandeer. Het opgeven van een symbool is alleen mogelijk in een grote ronde. Een onderhandeling waarbij geprobeerd wordt een einde maken aan de verzuurde verhouding tussen Frans- en Nederlandstalige politici. Een oplossing die hypotheken licht en tot een gezonde vorm van samenleven leidt.

Het alternatief is die andere oplossing: het einde van België. Dat laatste wordt aan de overkant van de taalgrens omschreven als het worstcasescenario. Opmerkelijk, want de Franstaligen gedragen zich steeds meer als bedrijfsleiders van de NV België die zeggen dat ze een toekomst zoeken voor hun onderneming in moeilijkheden, terwijl ze in hun achterhoofd aan het rekenen zijn wat ze bij een faillissement uit de brand kunnen slepen. Of worden de corridorscenario's alleen uitgewerkt om te verbergen dat ze op de Franstalige hoofdkwartieren hoegenaamd geen idee hebben waar het land naartoe moet? Is het echt 'the corridor, studip' of gewoon 'the stupid corridor'.


DS, 14-06-2008 (Steven Samyn)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Elk zijn corridor


Je moet dit eens proberen uit te leggen aan andere Europeanen: terwijl wij, Belgen, er trots op zijn dat we bij de stichtende leden horen van de Europese Unie en terwijl wij treuren over het bijzonder spijtige 'neen' van de Ieren tegen het Verdrag van Lissabon, gaat onze nationale politiek de jongste dagen over een 'corridor'. Een gang van enkele kilometers breed en enkele kilometers lang, hoofdzakelijk bestaande uit een steenweg en veel bomen. Die corridor moet Brussel verbinden met Wallonië.


Corridors die 'etnische' gebieden met elkaar verbinden. Het doet denken aan Bosnië, aan Noord-Ierland of aan Oost-Timor. Het doet ook denken aan de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog en aan het Berlijn van de Koude Oorlog. En als we niet oppassen voortaan dus ook aan België en de Europese hoofdstad Brussel anno 2008. Zo'n corridor is volgens sommige politici levensnoodzakelijk. Want stel je voor, als je van het Waalse Waterloo naar het Brusselse Ukkel rijdt over die schreeuwlelijke viervaksbaan, doorkruis je zowat 3,5 kilometer Vlaams grondgebied. Dat moet een vreselijk gevoel geven, zo over vijandig grondgebied rijden. Dat kan je onze Franstalige landgenoten toch niet aandoen.

(Tussen haakjes: stel dat die noord-zuidcorridor er komt, moet er dan geen nieuwe west-oostcorridor gemaakt om Sint-Genesius-Rode te verbinden met Hoeilaart? Want beide Vlaamse gemeenten worden dan van elkaar gescheiden door die Franstalige corridor. Je kan het de Vlamingen toch niet aandoen dat ze die corridor moeten oversteken?)

Willen we straks de risee zijn van heel Europa en - veel erger nog - wil de politieke klasse van dit land zich echt vervreemden van wat de mensen bezighoudt, dan moet er nog veel onderhandeld worden over corridors langs onze steenwegen en door bossen. Want het debat over zo'n corridor is te pijnlijk belachelijk om ook maar te voeren. Wanneer gaan Franstaligen in dit land stoppen met voortdurend te morrelen aan iets wat vanzelfsprekend is: de grenzen?

Maar moeten wij, de Vlamingen, de 'geen morzel grond'-doctrine halsstarrig verdedigen? Neen. Want het debat gaat niet over die lelijke steenweg en enkele hectaren mooie bomen. Het gaat over de bevoegdheden inzake arbeid, financiering en gezondheid. Het succes van de onderhandelingen wordt straks niet afgemeten aan de benoeming van drie recalcitrante burgemeesters, aan het inschrijvingsrecht in een ander gewest en aan de afstand van enkele hectaren aan 'corridor'-adepten.

Het succes zal worden afgemeten aan de kwaliteit van de echte, sociaal-economische, hefbomen voor Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het zal ook worden afgemeten aan de mate van solidariteit tussen noord en zuid enerzijds en aan de mate van responsabilisering van de regio's anderzijds. Dat zijn resultaten die mensen verwachten na een jaar onderhandelen. Waag het niet om af te komen met stafkaarten en corridors.


DS, 17-06-2008 (Peter Vandermeersch)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB