Binnenkort zullen nog meer enkelbanden als straf opgelegd worden. Maar zo’n straf zonder begeleiding frustreert veroordeelden. ‘Het geven van de juiste informatie op de juiste manier wordt nog belangrijker ‘ zegt Liesbeth Wyseur van de Vlaamse Justitiehuizen.

Vanaf mei, kan elektronisch toezicht – de enkelband – als zelfstandige straf uitgesproken worden. Dat houdt in dat de veroordeelde geen begeleiding krijgt.

Komt dat wel goed? Uit een onderzoek van de VUB is gebleken dat er veel frustratie leeft bij enkelbanddragers, precies door een gebrek aan begeleiding bij korte straffen. Dat mondt soms uit in bedreigingen en agressie.



‘Er loopt overleg tussen de gemeenschappen om elektronisch toezicht als autonome straf een concrete invulling te geven’, zegt Liesbeth Wyseur, woordvoerster van het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, dat voor Vlaanderen bevoegd is voor de Justitiehuizen. ‘We weten dat de justitieassistenten het elektronisch toezicht voor minder dan drie jaar niet werkbaar noemen, omdat zij geen begeleiding mogen geven, hoewel er wel vraag naar is.’

‘Aan de enkelband als autonome straf zijn evenmin begeleidende maatregelen verbonden. Informatie verstrekken aan de betrokkene wordt meer dan ooit belangrijk. Dus moeten we afspraken maken wie, op welke manier, welke informatie geeft.’

Omgaan met agressie

Vaak zijn het technici van de mobiele eenheid – die de apparatuur thuis komen installeren – die de volle laag krijgen.

‘Het is normaal dat mensen schrikken als de technicus plots voor de deur staat’, zegt Wyseur. ‘Dan dringt het besef pas echt door dat het menens is. Dat hun huis een gevangenis wordt.’

Recentelijk kregen de medewerkers van de mobiele eenheid een opleiding rond het omgaan met agressie, zodat escalaties zo veel mogelijk vermeden worden. De Justitiehuizen zullen deze stap anders proberen te organiseren.

De Justitiehuizen noemen het op zich positief dat de mogelijkheden van het elektronisch toezicht uitgebreid wordt. Wyseur: ‘Op die manier kan een rechter een straf op maat opleggen, rekening houdend met de behoeften van een veroordeelde. Ze hebben niet allemaal begeleiding nodig. Als dat wel zo is, is een probatiemaatregel (een proeftermijn met voorwaarden zoals een ontwenningskuur, red.) wellicht meer aangewezen dan een enkelband.’

Daartoe moet de rechter wel goed geïnformeerd zijn. Een maatschappelijke enquête komt dan van pas. De justitieassistent gaat in dat geval na of er sprake is van een achterliggende problematiek. Met die kennis kan de justitieassistent de rechter een gepaste straf adviseren.

1.888 mensen onder elektronisch toezicht

Sinds 2013 wordt de enkelband gebruikt als alternatief voor korte celstraffen. Zo moest de overbevolking in de gevangenissen een halt toegeroepen worden. De Justitiehuizen, die het elektronisch toezicht begeleiden, zagen daarop een stevige groei. Op 15 maart 2015 stonden in België 1.888 mensen onder elektronisch toezicht. De grote meerderheid van hen was veroordeeld tot gevangenisstraffen tot en met drie jaar.

De Justitiehuizen en het elektronisch toezicht werden in 2015 naar Vlaanderen overgeheveld. De Vlaams overheid werkt aan een eigen beleid en decreet. Daarbij worden ook nieuwe technologieën in overweging genomen.

bron: http://www.standaard.be/cnt/dmf20160307_02169007

eigen mening:
Het gebruik van de enkelband wordt, mijns inziens, niet altijd correct toegepast. We kunnen dit bijvoorbeeld al zien bij veroordelen met een agressieve achtergrond. Zij hebben totaal geen begeleiding en opvolging via gebruik van een enkelband. Een technicus komt het alarmsysteem plaatsen bij de persoon in kwestie, hij is totaal niet opgeleid om de veroordeelde bij te staan of te begeleiden in deze toch wel precaire situatie. De opvolging van een veroordeelde met enkelband is een louter technisch gebeuren. Daarentegen, voor veroordeelden zonder agressief verleden en geen gevaar vormen voor de maatschappij zie ik het nut wel in van dit systeem. Voor elke veroordeelde is het al moeilijk genoeg om terug in de maatschappij te komen, hierin dan geen begeleiding voorzien is een tekortkoming van onze maatschappij. We moeten mensen ook een reële kans geven om op een succesvolle manier in deze maatschappij te kunnen functioneren.

Net zoals Aline vind ik het een tekortkoming om een enkelband als dusdanig te gebruiken. Het heeft naar mijn mening geen effect wanneer het gebruikt wordt zonder begeleiding. Het is belangrijk dat veroordeelden inzien wat ze fout deden en dat kan niet door enkel een enkelband te voorzien. Wanneer de veroordeelde zelf op een helder moment kan aangeven en bewijzen dat hij/zij weet wat hij/zij fout gedaan heeft en aangeeft dat hij/zij er iets aan zou willen doen, dan is een enkelband voor korte duur zonder begeleiding wel mogelijk. Het is hierbij wel belangrijk om de vraag van de veroordeelde naar begeleiding te beantwoorden. Veroordeelden die begeleiding willen, willen ook iets aan hun verleden doen om in de toekomst niet dezelfde fouten te maken. Als alle betrokkenen tevreden zijn met enkel een enkelband, is het volgens mij wel effectief. Het gevoel gestraft te worden heeft bij enkelen al een voldoende effect.