Van 308 naar 152 Vlaamse gemeenten


Onderzoekers van Vives (KU Leuven), ontwikkelden een nieuwe methode om te bepalen welke gemeenten men best kan samenvoegen. Ze houden minder dan de helft van de gemeenten over.


De Vlaamse onderhandelaars bespreken vandaag onder meer het voortbestaan van de provincies en een mogelijke nieuwe indeling van de gemeenten.

Bij de Vlaamse gemeenten zelf is de appetijt om te fuseren klein. Ondanks de financiële ondersteuning voor vrijwillige fusies, vond er in de voorbije bestuursperiode welgeteld geen enkele plaats. Ook Eric Van Rompuy (CD&V) verwees dit weekend nog naar die koudwatervrees in een interview met De Standaard (DS 12-13 juli). ‘Dan komen bij alle schepenen en burgemeesters in het Vlaams parlement de lokale reflexen boven en wordt er de volgende vijf jaar geruzied over de interne staatshervorming’, waarschuwde hij.


Op de Vlaamse agenda

Maar een ‘schaalvergroting’ via gemeentelijke fusies staat hoe dan ook op de Vlaamse agenda – in de komende jaren én de komende regeerperioden. Ook de Vlaamse administratie pleitte in haar bijdrage ter voorbereiding van het nieuwe Vlaamse regeerakkoord voor twee bestuursniveaus: Vlaanderen en sterke gemeenten. Want veel kleine gemeenten kunnen de taken die ze hebben niet meer alleen aan, en richten daarom almaar meer samenwerkingsverbanden op, waarin ze soms volledig verstrikt raken.

Burgemeesters die toch overtuigd raken van het nut van een fusie, zoeken vaak naar de kleinst mogelijke, of op zijn minst gelijkwaardige partner. Maar volgens de onderzoekers van het Leuvense Vives (Vlaams Instituut voor Economie en Samenleving) is dat niet de beste methode. Zij stellen nu voor om de dagelijkse pendelbewegingen tussen de gemeenten als uitgangspunt te nemen. Het is een methode die ook in het buitenland wordt gehanteerd. Kleinere gemeenten gaan dan vaker aanleunen bij grotere.

Onderzoeker Stijn De Ruytter paste dit toe, met 15.000 als minimumaantal inwoners, een cijfer dat ook de administratie hanteert. Hij herleidt het aantal gemeenten van 308 naar 152 – Voeren en de zes Randgemeenten laat hij ongemoeid. Daarmee komt Vlaanderen met zijn nieuwe gemeenten in de buurt van de omvang van de Nederlandse gemeenten: 43.500 inwoners (Nederland 41.000).


Leopoldsburg kleinste

De kleinste gemeente in Vlaanderen wordt dan Leopoldsburg van CD&V-voorzitter Beke met 15.000 inwoners in plaats van Herstappe met 85 inwoners. Antwerpen blijft de grootste. In Groot-Antwerpen (Antwerpen uitgebreid met Aartselaar, Hemiksem, Wommelgem, Borsbeek en Wijnegem) wonen dan 564.722 mensen, bijna 60.000 meer dan nu (zie kaarten in onderstaande link).


Eigen provincie eerst

De Ruytter komt voor de provincie Antwerpen uit op 40 gemeenten in plaats van 70 nu. Limburg gaat van 43 naar 22, West-Vlaanderen van 64 tot 27, Oost-Vlaanderen van 65 tot 34 en Vlaams-Brabant van 59 tot 29. Er wordt het drukst gependeld binnen de provinciegrenzen. Vlaams-Brabant kent vijf uitzonderingen. Namelijk drie combinaties met Oost-Vlaamse gemeenten, één met Antwerpen en één met Limburg. De band tussen Halen en het trio Kortenaken, Bekkevoort, Diest blijkt groter dan die met Hasselt. ‘Deze link kan historisch zijn’, wordt er opgemerkt, ‘want de gemeente Halen maakte tot aan de Franse bezetting deel uit van het hertogdom Brabant’.

Omdat er in West-Vlaanderen heel wat kleine gemeenten zijn, komen er hier heel wat ‘grote’ combinaties uit de bus: onder meer Groot-Tielt, Groot-Diksmuide, Groot-Koksijde, Groot-Zulte en Groot-Zedelgem.

De bedoeling van deze oefening is de Vlaamse politici ‘te inspireren’. De Vlaamse administratie herhaalt in het jongste nummer van tijdschrift Binnenband dat zij en de experten een ‘evolutief proces’ aanraadt dat start met een eerste golf van vrijwillige fusies die ingaan in 2019, zodat meteen een nieuw verkozen bestuur de nieuwe gemeenten in handen neemt.

De volledige studie is te lezen op: www.econ.kuleuven.be/vives


DS, 14-07-2014 (Guy Tegenbos - Peter De Lobel)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB