Didier Reynders, uitverkoop met de glimlach


DIDIER Reynders is een man met humor. Toen kamerlid Servais Verherstraeten het bestond om hem deze week aan de tand te voelen over de verkoop van 62 overheidsgebouwen, zei de minister met een kamerbrede glimlach dat hij maar eens moest terugkomen.


Nochtans is ,,de meest gewiekste van alle ministers'', zoals de Franstalige liberaal door zijn paarse collega-ministers steevast wordt omschreven, aan een operatie bezig die zo gortig dreigt te worden, dat een beetje uitleg aan het parlement niet zou misstaan.

Wat is er aan de hand? Na de ,,rekenfout'' van 883 miljoen euro op de administratie van diezelfde gewiekste minister, moest paars holderdebolder op zoek naar andere inkomsten om de begroting weer in evenwicht te brengen.

Reynders was al bezig om met een vastgoedbevak op een ,,meer gewiekste'' manier dan vroeger overheidsgebouwen te verpatsen. Maar oeps, de Raad van State schorste de hele constructie.

Hij had zijn vastgoedbevak juridisch op poten kunnen zetten en volgend jaar de operatie uitvoeren, maar dat was buiten de waard gerekend. Omdat de begroting tijdens het laatste regeringsjaar van Verhofstadt II onder geen enkel beding in het rood mag eindigen, moét de opbrengst van een half miljard euro te allen prijze nog dit jaar in de rekeningen.

Dus wat doet de minister? 62 overheidsgebouwen in zeven haasten de deur uitzwieren. Het gaat om een van de belangrijkste vastgoedoperaties in jaren, maar veel tijd voor bedachtzaam overleg is er niet. De begrotingsklok tikt en de kopers moeten op 29 december het geld al storten.

Die kopers zullen erg gelukkig zijn: de staat huurt de gebouwen meteen terug via een langetermijnovereenkomst. Meer rendement en veiligheid dan een Staatsbon met een looptijd van soms dertig jaar, als dat geen goede belegging is.

Bovendien weten ze dat de verkoper met de rug tegen de muur staat en moét verkopen. Een betere onderhandelingspositie kan je je als koper toch niet dromen?

Ook de minister zal gelukkig zijn: het geld is binnen voor 2006. Dat de regering nu in ijltempo een stevige huurfactuur klaarmaakt voor de regeringen die na haar komen, is een zorg voor morgen.

Om de opzet te laten slagen, werkte de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij in geen tijd een nieuwe constructie uit en moet die FPIM de operatie in goede banen leiden. Reynders weet op wie hij kan rekenen. Het is immers Koen Van Loo, tot 1 november zijn kabinetschef, die benoemd werd tot gedelegeerd bestuurder van de overheidsmaatschappij. Van Loo heeft meteen de handen vol met een dossier dat hem bijzonder vertrouwd is.

Didier Reynders verzorgt zijn mensen goed: hij heeft tijdens zijn ministerschap al zijn kabinetschefs (4!) zien vertrekken naar mooie posten. Dat zijn vroegere luitenanten nu op cruciale stoelen zitten (Bank- en Financiewezen, FOD Financiën, Nationale Bank, FPIM), kan hem alleen maar helpen. Politieke benoemingen of gewoon gewiekst zijn, noem het zoals u wil.

Paars houdt vol dat de verkoop van gebouwen een goede zaak is, ook al sabelde het Rekenhof die politiek al neer. Gebouwen beheren kan efficiënter en goedkoper door een private partner, vindt Freya Van den Bossche. Op zich is daar iets voor te zeggen, maar diezelfde begrotingsminister zei enkele weken geleden wel in een interview met De Standaard : ,,Er zijn vaste normen over hoeveel euro een vierkante meter kantoor mag kosten. De Regie der Gebouwen dient bij de regering niet zelden dossiers in waarbij de normen losjes overschreden worden, en niet eens een klein beetje. Wij krijgen daarover vernietigende verslagen van de Inspectie van Financiën. In het verleden heeft de overheid wellicht te weinig haar tanden getoond bij de onderhandelingen over huurprijzen.''

Benieuwd hoe de begrotingsminister deze decemberdeal die haar begroting moet redden, zal beoordelen.

Tussen 2001 en 2005 werden 48 gebouwen (meer dan een miljoen vierkante meter) verkocht voor een totaalbedrag van 973 miljoen euro. Dit jaar moet daar nog een half miljard euro bijkomen, en volgend jaar gaat de regering volgens de begrotingsopmaak nog eens 600 miljoen euro cashen door de verkoop van gebouwen.

Elke huismoeder weet dat als je je huis verkoopt en er voortaan één moet huren, je daar later de prijs voor zal betalen. Maar er is meer. De overheid heeft al haar best verkoopbare panden al de deur uit gezwierd om de opbrengsten te kunnen uitgeven. De interessantste torens zijn de deur al uit. Wat overblijft, zijn voor het merendeel ,,delicate'' gebouwen: justitiegebouwen, gevangenissen en enkele van onze mooiste musea of ,,monumenten''.

Dit jaar al moet de overheid enkele van haar kroonjuwelen verkopen (de ambassade van Tokio, de Koninklijke Munt, een bijgebouw van het museum voor Midden-Afrika).

Voor volgend jaar is er wel al een opbrengst vooropgesteld van wat de verkoop moet opbrengen, maar is er nog geen lijst van gebouwen. Misschien kan de premier, als hij sale and lease back zo verstandig vindt, Wetstraat 16 verkopen. In Groot-Brittannië of Frankrijk zou de uitverkoop van Downing Street 10 of de verpatsing van het Elysée tot volksverontwaardiging leiden. Wedden dat het hier amper een rimpeling veroorzaakt?


DS, 09-12-2006 (Isabel Albers)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB