Brief aan Karel De Gucht


Geachte heer De Gucht,



Wij maken gebruik van uw aanwezigheid in Rusland om u deze brief te bezorgen.

Als rouwende moeders van twee jonge meisjes die zijn omgekomen in gruweldaden door de twee partijen in het Tsjetsjeense conflict, zijn wij geschokt door uw beslissing om vredesgesprekken in Brussel tussen de Comités van Soldatenmoeders van Rusland en de Tsjetsjeense gezant Ahmed Zakajev te verhinderen.

Men krijgt niet vaak de kans om iets te doen dat snel resultaten kan opleveren. Vandaag is er zo'n unieke kans om een einde te maken aan een oorlog die honderdduizenden levens heeft gekost, waaronder dat van onze kinderen.

Het initiatief van de Soldatenmoeders is als een frisse bries in het klimaat van verstikkend wantrouwen, haat en wraak dat deze oorlog voedt. De Soldatenmoeders en hun medestanders bij de Tsjetsjeense leiders kunnen het tij doen keren. Maar ze hebben alle hulp nodig die ze kunnen krijgen. Vandaag vragen wij u om die hulp.

Wij hebben de best mogelijke reden om het einde van de oorlog te willen. In de nacht van 27 maart 2000 ontvoerden soldaten de dochter van een van ons, de 18-jarige Elza Kungaeva, uit haar huis in Tsjetsjenië. Later die nacht werd ze verkracht en gewurgd door een Russische officier. Hij kreeg een bespottelijke straf, veel Russen vinden hem een held.

Op 23 oktober 2002, was de dochter van de andere ondertekenaarster van deze brief, de 13-jarige Sasha Letyago, een van de gijzelaars die door Tsjetsjeense strijders in een schouwburg in Moskou werden gevangen gehouden. Sasha stierf toen president Poetin opdracht gaf om bij de bestorming van het gebouw een dodelijk gas te gebruiken. De terroristen die in de aanval stierven, werden voor veel Tsjetsjenen helden.

Wij willen geen wraak voor onze kinderen en wij maken geen helden van terroristen en oorlogsmisdadigers, zelfs niet als ze beweren dat ze in onze naam handelen. Wij willen alleen dat geen moeder haar kind nog moet begraven.

In beide kampen van het Tsjetsjeense conflict bevinden zich machtige krachten die geen vrede wensen. Deze mensen gebruiken de wederzijdse haat die de oorlog opwekt om onze twee volkeren gevangen te houden in een vicieuze cirkel waarin genocide en terreur elkaar versterken. Elke kant rechtvaardigt zijn daden met het kwaad dat de andere kant aanricht.

Maar zij in de buitenwereld die het ene kwaad willen verzoenen om het andere te bestrijden, moedigen in feite beide aan.

Deze onderhandelingen zijn erg belangrijk en verdienen uw volle steun. Wij vragen u dringend om de gebruikelijke diplomatieke beperkingen te vergeten, de humanitaire en historische betekenis van de situatie te erkennen, u tegen het Kremlin te verzetten en de Soldatenmoeders en de heer Zakajev in het Europese Parlement in Brussel te ontvangen.

Svetlana Gubareva

(moeder van de Russische Sasha Letyago, 13 jaar, gedood tijdens de Tsjetsjeense gijzelingsactie in het theater van Moskou.)

Roza Kungaeva (moeder van de Tsjetsjeense Elza Kungaeva (18 jaar), in Tsjetsjenië gedood door een Russische officier.) Vertaling: Home Office


22/12/2004 Svetlana Gubareva

©Copyright De Standaard

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Awel, dat pakt mij nu echt se.. Maar ik begrijp niet goed waarom meneer de Gucht deze onderhandelingen niet wou doen. Kan er iemand mij die situatie ff schetsen aub?
Ik vind de brief heel eerlijk, menselijk en emotioneel. Zoiets kan je toch niet naast je neer leggen...

Toch wel, omdat De Gucht niet op de lange tenen van Vlad Poetin wil trappen: Achmed Zakajev wordt door de Russen immers aanzien als terrorist, terwijl de rest van de wereld hem nochtans beschouwd als legitiem gezant van het Tsjetsjeense volk en terwijl London hem zonder probleem politiek asiel heeft verleend - hij verblijft momenteel in Groot-Brittannië... Het bevestigt alleen het vermoeden dat Poetin op dit moment weinig of niet geïnteresseerd is in échte vredesonderhandelingen, om welke reden dan ook (olie, oorlogsretoriek die zijn 'gezag' als 'sterke leider' beter zou moeten doen uitkomen, ...). Het feit dat ook Pax Christi achter dit initiatief staat, doet vermoeden dat er inderdaad wel eens sprake zou kunnen zijn van 'vuil spel' bij het blokkeren van deze opening vanwege van de Russische moeders...

Lees ook onderstaande link... http://www.bartstaes.be/news.php?id=489 die mij - terzijde - van de plicht ontslaat om deze post te ondertekenen in eigen naam...

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

VERGETEN CRISISSEN. Tsjetsjenië. Tsjetsjenen moeten terug naar niets



DE oude truck van sovjetmakelij staat te draaien voor een oude fabriek bij het Noord-Ingoesjetische stadje Malgobek. Drie Tsjetsjeense meisjes staan te kirren op de modderige weg, terwijl een familielid de laatste bezittingen in de truck laadt. Het lijkt een vrolijke verhuizing, maar de ogen van de andere vrouwen rond de truck staan droevig. De familie van de meisjes keert deze ochtend terug naar Tsjetsjenië, na een verblijf van vijf jaar in Ingoesjetië als vluchteling. De truck vertrekt.

,,De familie van mijn oudere zus'', zegt Chadat, een vrouw van 37 die er tien jaar ouder uitziet. ,,Haar man is tijdens de oorlog in Tsjetsjenië gestorven aan tuberculose, hun huis is platgeschoten, maar ze hebben nu bij een buurman een box-tent in de tuin kunnen zetten.'' Een box-tent is het nieuwe snufje in vluchtelingenland: een soort tuinhuis in dun hout van vier meter bij vier, geleverd door de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties. In Tsjetsjenië.

In een kamer in de oude fabriek in Ingoesjetië zitten Chadat en Roechiate na te praten over het vertrek. Roechiate woont al vier jaar met haar uitgebreide familie van tien in deze ene kamer, overal langs de muur staan bedden. Chadat en Roechiate behoren tot de 240.000 Tsjetsjenen die sinds 1999 de wijk hebben genomen naar de naburige deelrepubliek Ingoesjetië - die in enkele maanden tijd haar bevolking bijna zag verdubbelen toen Vladimir Poetin in het najaar van 1999 het Russische leger opnieuw losliet op Tsjetsjenië, zowat als verkiezingsstunt.

Van die 240.000 blijven er nu nog zo'n 50.000 over, want Moskou stelt dat de situatie in Tsjetsjenië ,,genormaliseerd'' is. En om dat te bewijzen moeten ook de Tsjetsjeense vluchtelingen terug. ,,Ze proberen ons nu het leven zuur te maken door ons te 'deregistreren' als vluchteling'', zegt Chadat. De trucs zijn legio: in hartje winter de gastoevoer of elektriciteit afsluiten, of de vluchtelingen koudweg van de lijst van vluchtelingen schrappen. ,,Mij hebben ze ook van de lijst geschrapt'', zegt Chadat. ,,Dan krijg je zelfs het kleine beetje hulp niet meer dat ze voordien gaven. Ik ben teruggegaan naar Tsjetsjenië, maar mijn huis is gebombardeerd. Ik heb zes kinderen, geen plaats bij andere familie, dus ben ik maar teruggekomen naar Ingoesjetië.'' Ze is nu illegaal in deze Russische deelrepubliek.

Het verhaal van de twee vrouwen hoor je in nagenoeg dezelfde versie bij alle vluchtelingen die je kriskras in Ingoesjetië ontmoet in kompakniki, spontane vluchtelingenkampen in oude boerderijen, verlaten fabrieken of zelfs afgedankte treinwagons.

Op een dag kwamen de ,,federalen'', de naam die ze geven aan het Russische leger, op zoek naar Tsjetsjeense rebellen. Dan volgde een van de vele zatsjistki, de ,,zuiveringen'' waarmee de Tsjetsjeense burgerbevolking zo vertrouwd is geworden: de federalen sluiten het dorp hermetisch af, plunderen het, nemen naar willekeur mannen tussen 12 en 65 mee of schieten ze meteen dood. Wie geluk heeft en vooral geld, kan een familielid terugkopen voor een paar duizend dollar, veel meer dan een jaarloon hier.

,,Toen ze in ons dorp Komsomolskaja langskwamen, vernielden ze bijna alle huizen'', zegt Chadat. ,,Wij moesten het dorp uit. Toen ze weggingen, hebben we tientallen lijken uit de huizen gesleept. Mijn zus is vier dagen gegijzeld. Mijn oom van 60 is meegenomen en we hebben hem nooit meer teruggezien.''

Na vier jaar in Ingoesjetië staan ze, zoals de oudere zus die net is vertrokken, nu elke dag voor de vraag of ze terug moeten naar Tsjetsjenië. ,,Maar wat wacht ons daar'', vraagt Roechiate. ,,Dag en nacht kunnen gemaskerde mannen langskomen.'' Nog een codewoord van de Tsjetsjeense oorlog: gemaskerde mannen zijn gemaskerde Russische soldaten of Moskou-getrouwe Tsjetsjeense milities. ,,Onze jongeren verdwijnen. Ze zeggen dat er nu vrede is, maar dat gebeurt allemaal nu, vandaag.''

DE officiële lijn van het Kremlin is dat de oorlog in Tsjetsjenië gedaan is, en dat alleen nog een ,,anti-terroristische actie'' bezig is. De open oorlog is voorbij, zeggen de meeste vluchtelingen in Ingoesjetië die bij wijze van verkenning een kijkje zijn gaan nemen in Tsjetsjenië. Maar veiliger is de situatie door de afwezigheid van grote offensieven nauwelijks geworden.

Het Russische leger voert nog altijd zijn ,,zuiveringen'' uit, groepjes overblijvende Tsjetsjeense rebellen voeren verrassingsaanvallen uit, de bevolking wordt deels geterroriseerd door eigen volksgenoten: vooral de Kadirovtsi, de militie van de vermoorde Moskou-getrouwe ,,president'' Ahmad Kadirov, veroorzaakt verwarring. En daarnaast zijn er de paar tientallen wahabieten, extremistische moslims uit het Midden-Oosten of Tsjetsjenen die zich daartoe hebben bekeerd. Tsjetsjenië lijkt steeds meer van een conventionele oorlog via een partizanenstrijd naar een complexe burgeroorlog af te glijden.

Door de onveiligheid is er in Tsjetsjenië nog altijd geen enkele internationale hulporganisatie met een vaste buitenlandse staf. Ze werken, zoals Artsen zonder Grenzen, via ,,remote control'', afstandsbediening: buitenlandse staf in Ingoesjetië of andere deelrepublieken begeleiden van daaruit projecten die in Tsjetsjenië door Tsjetsjenen worden uitgevoerd. De nood is hoog, zegt Andrew Cunningham, een Amerikaan die voor AzG werkt in de noordelijke Kaukasus.

,,Vele vluchtelingen die teruggaan, hebben ginds geen huis'', zegt Cunningham. ,,Tienduizenden komen terecht in zogenaamde 'tijdelijke accomodatiecentra': tentenkampen of geïmproviseerde woningen in boerderijen en fabrieken. De nood verplaatst zich daarmee van Ingoesjetië naar Tsjetsjenië, dat voor ons moeilijker in veiligheid bereikbaar is.''

Een buitenlandse staf legeren in de Tsjetsjeense hoofdstad Grozny komt voor AzG voorlopig niet ter sprake: daarvoor ligt de zaak van Arjan Erkel, een AzG-medewerker die tussen augustus 2002 en april 2004 twintig maanden lang was ontvoerd in de Tsjetsjeense buurrepubliek Dagestan, nog te vers in het geheugen. Wel wordt nu overwogen ook buitenlandse medewerkers te laten pendelen tussen Ingoesjetië en Tsjetsjenië. ,,Niet om een politiek statement te maken, maar om efficiënter te werken en door onze nabijheid onze solidariteit met de bevolking uit te drukken'', zegt Cunningham.

Een van de AzG-projecten die daar al lopen via Tsjetsjeense dokters, draait rond de bestrijding van tuberculose. ,,Een typische, heel besmettelijke armemensenziekte die overal opduikt waar de gezondheidszorg in elkaar is gestort'', zegt Nana Tsanaba, een Georgische dokter van AzG. ,,Tbc is goed te behandelen, maar dan met een maandenlange antibioticakuur die in zulke conflictgebieden moeilijk is.'' AzG behandelt in Tsjetsjenië driehonderd tuberculosepatiënten. Hoeveel tbc-lijders er in totaal in Tsjetsjenië zijn, weet niemand. ,,Er is zelfs niemand die weet hoeveel Tsjetsjenen er nog zijn'', zegt Tsanaba. ,,Want er wordt niet geteld.''

Uit een onderzoek van de organisatie onder de vluchtelingen in Ingoesjetië bleek ook welke psychologische gevolgen de oorlog heeft gehad. Meer dan een op de vijf Tsjetsjeense vluchtelingen was getuige van slachtpartijen en zowat de helft van hen heeft gezien hoe familieleden werden mishandeld. Bijna allemaal zijn ze in een kruisvuur of onder bombardementen terechtgekomen. Ze lijden onder stress en angstaanvallen - toekomstperspectieven zijn er nauwelijks. En hier in Ingoesjetië al evenmin. ,,We kijken televisie, wandelen van hoek tot hoek, tellen de bakstenen van elk huis dat hier staat, al vier jaar lang'', zegt Aslan, een man van een jaar of zestig.

Mannen zijn in de minderheid in de vluchtelingenkampen. Ze zijn dood, of op een andere manier afwezig. De vrouwen zorgen voor de structuur, houden ondanks hun armoede de schamele kamers schoon, bieden volgens de regels van de Kaukasische gastvrijheid meer thee aan dan een mens kan drinken.

Aslan komt uit Samasjki, berucht van een grote slachtpartij onder burgers in de eerste Tsjetsjeense oorlog, in 1995. Kent hij mensen die verdwenen zijn? ,,Zeeën'', zegt hij. Hij kijkt naar de prachtige witte bergen van de Kaukasus in het zuiden. ,,De Russen hebben een leger van dronkemannen die aan niemand verantwoording verschuldigd zijn. Daarom sta ik toch liever hier niks te doen, dan ginds onder de bommen te liggen.''

,,Zelfs als de oorlog echt ophoudt, dan is er geen toekomst daar'', zegt Chadat in haar kamer in de oude Ingoesjetische fabriek. ,,De huizen liggen plat, er is geen werk, geen sociale steun. Ze lokken je met de belofte dat je duizend dollar krijgt voor je huis dat ze hebben vernield. Ik ken mensen die op dat voorstel zijn ingegaan: zodra ze terug waren, kregen ze ofwel niks, ofwel moesten ze de helft van dat bedrag als smeergeld afstaan aan de plaatselijke autoriteiten.''

,,Soms denk ik eraan naar het buitenland te gaan, naar het Westen'', zegt ze. ,,Ze zeggen hier dat het tweeduizend dollar kost per volwassene en duizend dollar per kind. Er zijn mensen van hieruit vertrokken, naar Oostenrijk en Duitsland. Maar ik heb dat geld niet, voor mijn familie van acht. We hebben zelfs geen paspoort.''


24/12/2004 Jorn De Cock

©Copyright De Standaard

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB