De wondere wereld van de IT


‘Misschien is de financiële sector niet zo bijzonder als je denkt', mailde hij. ‘Ik herken er veel van uit mijn tijd bij een groot softwarebedrijf.' Hij noemt de bonus en machocultuur, gestoorde werktijden en zeer beperkte ontslagbescherming. En net als de wereld van de topbanken, kredietbeoordelaars, accountancy en financiële advocatuur wordt ook die van de software gedomineerd door een oligopolie van een handvol spelers. Wat nou marktwerking?


Hij werkte als salespersoon bij een van die mondiale softwarebedrijven, tot voor kort. We spraken af nadat hij mailde: ‘Je zou je kapot schrikken als je wist hoe de IT bij banken is geregeld.'

Soms vangt de buitenwereld een glimp op, zegt hij. ‘Is het je opgevallen dat computerstoringen bij banken altijd langer duren dan verwacht? Dat komt niet omdat reparaties lang duren. Het is veel erger. Niemand heeft nog een compleet en diepgaand overzicht. Wat zoveel tijd kost is erachter komen wat eigenlijk het probleem is.'

Grote banken zijn het product van fusies en overnames, waarbij de IT-systemen in elkaar zijn geschoven of, beter, aan elkaar gekit. Het resultaat is een mozaïek van systemen, afgedekt met een lappendeken van patches die een specifiek probleem moeten ondervangen.

‘Zo'n IT-systeem van een bank heeft enorme “interdependenties”, zoals we dat noemen. Het is vrijwel onmogelijk om het systeem even uit te zetten om iets te repareren. Als dat toch moet, is dat zoiets als een motor vervangen tijdens een vlucht over de Atlantische Oceaan.'

Ideaal zou zijn om vanaf de grond een nieuw systeem op te bouwen, beaamt hij. Maar dat is bijzonder duur en complex. Een bank die dat doet maakt minder winst, en wordt gestraft door ‘de markten'.

Zo valt opnieuw het woord dat altijd opduikt als betrokkenen praten over oorzaken en oplossingen: veel te veel, en steeds meer, wordt gedicteerd door de korte termijn. Zoals een toezichthouder het uitdrukte: ‘Mensen managen niet hun bank. Ze managen hun carrière.'

Binnen een bank is de zogeheten Chief Information Officer (cio) verantwoordelijk voor de IT, zegt mijn voormalige softwareverkoper. ‘Weet zo iemand hoe kwetsbaar zijn systeem is? Interesseert het hem? Het zou me verbazen. Dit zijn mensen die omhoog komen omdat ze goed zijn in kantoorpolitiek, het zijn geen technische experts. De meeste cio's zitten een paar jaar op hun post. Ik werkte voor een van de grootste softwarebedrijven in de wereld. Mijn baas moest anderhalf jaar smeken bij de secretaresse van een cio van een multinational om een afspraak. Ceo's zijn nog erger. Die zijn bang om dom of onwetend te lijken, en ontwijken hun IT-mensen. Met name banken zien technologie nog steeds als support, als iets dat iemand lager in de organisatie gewoon goed moet regelen.'

Het is ook een maatschappelijk probleem, zegt hij. ‘Vroeger kwamen mensen elkaar tegen op de sportclub, de kerk, de supermarkt. De kerk is leeg en de topmensen van deze wereld hebben zich teruggetrokken onder gelijken. Nu die informele kanalen zijn afgesloten, reist informatie veel moeilijker naar boven.'

Hij was behoorlijk idealistisch toen hij midden jaren 90 de IT inging. ‘We dachten dat IT de wereld beter zou maken. Daar ben ik vanaf. Het is te complex geworden. Ik ken mensen hoog in de IT die al hun bankafschriften printen en zorgvuldig bewaren.'


DS, 04-10-2012 (Joris Luyendijk)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB