Soms willen tieners dood

woensdag 10 oktober 2012 om 04u56

Ze zijn nog niet goed en wel aan het leven begonnen of ze hebben er al genoeg van. De meesten houden het bij wat puberaal gedweep met de dood, anderen willen er echt uitstappen.

Op vrijdag 12 oktober gaat in het Gentse jeugdtheater de Kopergietery Charlotte in première, een toneelstuk gebaseerd op de gedichten van een tienermeisje dat dood wou. Zoals Charlotte lopen er in Vlaanderen veel jongeren rond. Liefst 49 procent van de meisjes en 35 procent van de jongens heeft al minstens één keer overwogen om zelfmoord te plegen, 4 tot 8 procent zou geregeld met die gedachte spelen. Zelfdoding is na een verkeersongeval zelfs de belangrijkste doodsoorzaak bij Vlaamse jongeren.

‘Als een kind zegt dat het dood wil, moet je altijd nagaan hoe ernstig het dat meent’, zegt Eric Schoentjes, hoofd van de afdeling Kinder- en Jeugdpsychiatrie van het UZ Gent. ‘Vergeet niet dat het haast nooit voorkomt dat iemand compleet out of the blue tot zelfmoord overgaat, en dus is het zeer belangrijk dat de aanwijzingen op tijd door de omgeving worden opgepikt.’

Krijgen getormenteerde jongeren snel de nodige aandacht, hetzij van hun omgeving hetzij van een professionele hulpverlener, dan kan over het algemeen veel onheil worden vermeden. ‘In het gros van de gevallen blijkt aandacht het gouden medicijn te zijn’, zegt kinder- en jeugdpsychiater Peter Adriaenssens. ‘Elk jaar komen in de crisisopvang van Gasthuisberg een honderdtal jongeren terecht met suïcidedreiging of suïcidegedrag. Bijna 70 procent van hen herpakt zich binnen de 24 uur.’

Maar wat met de kleine minderheid die volhardt in de boosheid en na een wake up call in het ziekenhuis nog steeds dood wil? Wat als zelfs doorgedreven therapie niet meer helpt? Wat doe je als zogenaamde deep brain stimulation, een soort elektroshocks, geen uitkomst meer biedt voor een zware depressie?

Volwassen patiënten kunnen in zulke gevallen om euthanasie vragen wegens ‘ondraaglijk psychisch lijden’. Minderjarigen mogen dat op dit moment niet, maar wellicht zal wel over die mogelijkheid worden gesproken als het parlement zich in de toekomst over een eventuele uitbreiding van de euthanasiewet naar minderjarigen zou buigen. ‘Dat ligt natuurlijk zeer moeilijk’, zegt Eric Schoentjes. ‘De psyche van kinderen en jongeren is nog volop in ontwikkeling. Als je dertig of veertig jaar oud bent, heb je al genoeg levenservaring om je voor te stellen hoe het leven verder kan evolueren maar op je veertiende of vijftiende kun je dat nog niet. Als kinderen die ondraaglijk psychisch lijden om levensbeëindiging vragen, moeten we ons ook in de eerste plaats afvragen of het probleem niet eerder een gebrek aan adequaat antwoord op hun problemen is.’ (AP)

Bron: knack.be

Ik denk dat het eenieder wel de gevoelens kent die we als puber wel is hadden. Slechtgezind zijn en niet weten waarom enzovoort. Het is normaal om als puber met gevoelens te worstelen. We zoeken onze eigen weg en beginnen ook veel dingen in vraag te stellen. 9/10 van de gevallen passeren we deze fase... denken we.
We vinden het normaal dat pubers deze emoties voelen, dus stellen we er ook niet al te veel vragen bij, dat waait wel over We moeten ons echter wel realiseren dat niet elke puber op een gezonde manier kan omgaan met deze emoties. Dat kan soms leiden tot problematische gevolgen.
Het is en blijft dus belangrijk om pubers goed te begeleiden. Misschien moeten we meer duidelijk maken dat deze gevoelens normaal zijn, dat we ze allemaal wel is hebben gehad op een bepaald moment. Ik heb zelf geen kinderen, laat staan puberende kinderen, maar toch zie ik het belang van een goede opvang van pubers met destructieve gevoelens. We moeten niet al te snel aannemen dat het 'wel overwaait'

Zoals Evelien Kolsteeg aanhaalt, kent iedereen wel die moeilijke periode waarin je tiener bent. Deze periode voelt vaak aan als de meest zware periode in iemand zijn leven. Je probeert op te groeien tot een (jong)volwassene en je probeert tegelijkertijd ook een identiteit te ontwikkelen en dit een plek te geven in de maatschappij. Ik herinner mij nog goed dat de kleinste tegenslag op die moment het einde van de wereld kon betekenen. Jammer genoeg is deze problematiek alsmaar verder gaan escaleren en veel tieners gaan dan ook stappen verder in hun denkproces. Dit proces leidt tot zelfmoord.

Langs de ene kant begrijp ik wel dat in de huidige maatschappij het niet eenvoudig is om als tiener en opgroeiende jongere. Ik begrijp dan ook dat sommigen het bos niet meer door de bomen zien. Maar zelfmoord is wel een heel zwaar principe. Zelf ben ik nooit het type geweest om te denken aan zelfmoord, zelfs om het uit te voeren. Gelukkig maar, anders zouden er al lang ongelukken zijn gebeurd! Maar toch denk ik dat er dringend moet ingegrepen worden, want ongelukkige jongeren kan ik niet aanzien. En deze artikels wil ik zo snel mogelijk zien verdwijnen als het enigszins mogelijk is.

Ook voor toekomstige leerkrachten is het belangrijk om hier aandacht aan te besteden. Zowel voor het welzijn van de klas, maar ook voor het algemene niveau. Ik vind het heel belangrijk om daar extra aandacht aan te besteden om de jongeren van vandaag te kunnen begeleiden op persoonlijk vlak indien mogelijk, zij moeten wel de maatschappij van morgen vormen.

Net zoals het voor Michael was, is dit voor mij ook een 'zwaar' onderwerp.

In de puberteit, krijgt de jongere veel te verwerken. Het lichaam, de vrienden, hun omgeving,... Alles ondergaat een verandering.
Uit mijn eigen ervaring weet ik dat ik als jongere me heel slecht in mijn vel voelde. Ik moest me bewijzen tegenover mijn vriendinnen, ik was het dikkertje, ik was de lelijkste... Er werd een heleboel naar mijn hoofd geworpen zonder dat ik eigenlijk door had waarom.
Toch heb ik dankzij mijn échte vriendinnen (want die leer je dan kennen) en mijn geduldige ouders, die puberteit kunnen doorstaan.

Voor mij is het van belang dat de jongeren in deze tijd niet met hun problemen blijven zitten. Ze moeten bij iemand terecht kunnen voor een 'goeie babbel', waar ze hun hartje kunnen luchten.

Tot slot wil ik nogmaals aansluiten bij wat Michael vermelde; als leerkrachten krijgen we te maken met die puberteit. Hopelijk kan ik voor de jongeren iemand zijn waar ze naartoe komen voor een babbel. Althans hier wil ik voor staan.

De relevantie van dit onderwerp moet ik niet verduidelijken. Ik denk dat het vanzelfsprekend is dat wij als toekomstige leerkrachten zo goed mogelijk onze zorgende functie moeten uitvoeren. Onder het begrip zorg hoort dus ook dit artikel in verband met zelfdoding. Jongeren met de gedachten van zelfdoding vragen om een specifieke zorg en het kan zijn dat we hier in de toekomst mee te maken kunnen hebben. Laten we hopen van niet, maar het kan!
Eerlijk gezegd kan ik mezelf moeilijk inbeelden hoe je jezelf nu van het leven kan ontnemen. Daarom vind ik dit echt wel een moeilijk onderwerp en zeker om mogelijke oplossingen te bieden. Zoals de steun de dag van vandaag er is vind ik die wel goed. Maar waarom blijven er dan inderdaad zoveel zelfdodingen, en niet alleen bij jongeren? Ik denk dat het vooral belangrijk is dat de jongeren thuis terecht kunnen bij hun ouders voor alles wat ze meemaken in hun leven. Ik denk dat van bij de geboorte de ouders een opvoeding moeten realiseren van veiligheid waar hun kinderen voor alles terecht kunnen. Op die manier denk ik dat je een soort bufferzone creëert voor zelfdoding bij jongeren. Want praten helpt! En niet alleen praten met je ouders, maar ook met vrienden, psychiaters, op het internet,...