‘Zelfs op babyvoeding vind je in Turkije antidiefstalsystemen’


Een tsunami van een koopkrachtcrisis rolt over Turkije. ‘Vroeger kon je nog eens iets lenen bij de buren, nu hebben die ook niets meer.’


Officiële inflatiecijfers onder vuur

Volgens het Turkse Instituut voor Statistiek bedroeg de inflatie in juni 73,5 procent. Dat is het hoogste percentage in 23 jaar. Maar volgens onafhankelijke universitaire onderzoekers stegen de prijzen in realiteit met 160 procent en meer.

Het Instituut voor Statistiek, dat de inflatiecijfers berekent, ligt al lang onder vuur omdat het de inflatie onder politieke druk laag houdt met valse data. Dat voorkomt ook aanpassingen aan sommige lonen.


Het Turkse Bodrum is absoluut geen arme stad. Toch ziet sociaal werkster Ozgur Sevgi bijna dagelijks de andere kant van de idyllische badplaats met de vele luxejachten. Ze maakt deel uit van een solidariteitsnetwerk voor armoede, opgezet door oppositiepartij CHP. In de armste wijken van de stad probeert ze mensen zo goed en zo kwaad als ze kan aan basisproducten te helpen. Want in de supermarkten durven velen niet meer te komen. ‘De prijzen zijn astronomisch hoog, veel mensen lopen vol ongeloof rond in de winkel zonder iets te kunnen kopen’, zegt ze tegen De Standaard.

‘In de huizen die ik bezoek, hebben mensen een vast antwoord klaar als hun kinderen om eten vragen. De vaders zeggen altijd dat ze “zijn vergeten boodschappen te doen”. Moeders slaan hun eigen maaltijd over en zeggen dat ze al gegeten hebben. In hun koelkast staat het beste eten apart voor de kinderen, restjes zijn voor de volwassenen.’


Is er sinds de oorlog in Oekraïne veel veranderd aan de prijzen in de supermarkt?

‘De problemen gaan terug tot de uitbraak van corona. Toen zijn zoveel mensen hun inkomen verloren. Ik zie steeds meer burgers die in het zwart of zonder verzekering moeten werken en dan een werkongeval meemaken. In zo’n situatie gaat het hele gezin kopje-onder. Kinderen moeten stoppen op school om die ouder te vervangen op de arbeidsmarkt.’

‘De oorlog in Oekraïne heeft vooral de huurprijzen enorm opgedreven, omdat zo veel Russen en Oekraïners nu uitgeweken zijn naar hier. Maar de koopkrachtcrisis is ouder.’


Wie verkeert er zoal in nood?

‘Ik zie heel veel Koerdische families, die in de bouwsector werken. De crisis treft kinderen en vrouwen het hardst. Ouders moeten hier betalen voor schooltransport én schoolmaaltijden, maar dat kunnen ze niet meer betalen en dus houden ze, met grote spijt, hun kinderen thuis. Sommige meisjes kunnen geen maandverband meer kopen, ze moeten een pakje delen met vriendinnen. Van de kinderen in armoede in mijn wijken krijgt 74 procent niet eens één glas melk per dag.’


Hoe erg is de armoede in vergelijking met vroeger?

‘De absolute bodem is bereikt. We zien nu in de supermarkten antidiefstalsystemen op babyvoeding. Dat heeft ons echt wakkergeschud. Vroeger konden mensen met problemen wel eens iets lenen bij buren of vrienden. Nu is iedereen tegelijk getroffen. Turken komen niet meer samen voor een kopje koffie, want dat kunnen ze zich niet meer veroorloven. Deze crisis tast echt het sociale weefsel aan.’


Wat vindt u ervan dat de ene onderzoeker na de andere opstapt bij het Instituut voor Statistiek, dat de inflatie berekent?

‘Niemand vertrouwt die officiële cijfers nog (zie inzet). Ik denk dat de onderzoekers opstappen, omdat ze de kloof met de realiteit niet meer kunnen dichten.’


Is de politiek daar alert voor?

‘Sommige vormen van liefdadigheid uit politieke hoek dienen vooral om stemmen te ronselen. Wij verzetten ons daartegen. Bescherming tegen armoede is een mensenrecht, geen gunst.’


Hoe voelt de bevolking zich nu?

‘Mensen zijn totaal hopeloos, ze verwachten niets meer van de politiek. Ik heb een cliënte met een éénjarige en een tweede baby op komst. Ik gaf haar een pak melkpoeder en merkte dat ze het niet gebruikt had. Haar redenering was: die doos heeft nog een lange bewaartermijn, dus ik hou hem beter voor na de geboorte van mijn tweede, want tegen dan zal ik waarschijnlijk te zwak zijn om nog genoeg borstvoeding te kunnen geven. Turkije beleeft echt een horrorscenario.’


DS, 13-06-2022 (Giselle Nath)