Nieuwe KGB heeft streken niet verloren


Op de naam na verschilt de FSB niet veel van zijn voorganger, de beruchte KGB.


Wonen in een flat die eigenlijk bestemd is voor gepensioneerde KGB-generaals heeft zijn eigenaardigheden. Bijvoorbeeld in de lift. Vraag nooit naar welke verdieping een ex-KGB'er moet, want een antwoord zal je niet krijgen. Hij wacht tot je zelf op het knopje van je eigen verdieping drukt en zegt dan: ,,Ik woon op een hogere etage.''

Na een lang leven in 's werelds meest beruchte geheime dienst zijn zij niet gewend om informatie te geven. Niet voor niets was de KGB een instituut en een bron van inspiratie voor talloze films en spionageromans. Na de mislukte couppoging van 1991, waarbij KGB'er Krjoetskov betrokken was, werd de KGB opgeheven en kwam de FSB daar voor in de plaats: de Federalnaja Sloezjba Bezopasnosti, de Federale Veiligheidsdienst.

De KGB vormde een te groot gevaar voor de ontluikende democratie. Het standbeeld van de oprichter van de geheime dienst, Felix Dzerzjinski werd verwijderd, en er kwam een monument voor in de plaats voor de slachtoffers van de terreur. Het budget voor de organisatie verminderde fors.

Ondanks al deze veranderingen heeft de FSB de streken van de KGB niet verloren. Het zal niet verbazen dat betrouwbare informatie over de werking en fondsen van de FSB buitengewoon schaars zijn. Maar uit informatie van onder meer gedeserteerde FSB-agenten blijkt dat aan het eind van de jaren negentig de financiering van de FSB weer op het niveau van de Koude Oorlog zat.

Er zouden zo'n 100.000 agenten voor de organisatie werken. Met name om een inhaalslag te maken op het gebied van technologie, in de vorm van industriële spionage. Naar het schijnt lopen in Duitsland meer Russische spionnen rond dan voor de val van de Muur.

Maar ook op het gebied van contraspionage is de dienst onverminderd actief. In januari dit jaar onthulde de FSB dat Britse spionnen illegaal geld overmaakten aan non-gouvernementele organisaties. Dit zouden de Britten doen door middel van een draadloze zender, die verstopt zou zitten in een steen in een Moskous park. Direct na dit 'spionageschandaal' nam de Doema een wet aan die het werk voor buitenlandse ngo's in Rusland veel moeilijker maakt.

Een activiteit waar weinig ruchtbaarheid aan wordt gegeven is het liquideren van 'vijanden van de staat'.

Voor dit doel had Lenin al in 1920 een programma opgezet voor de ontwikkeling van een gif dat niet te traceren was in een autopsie. Dat gebeurde in 'Laboratorium 12', of simpelweg 'De Kamer', in de Loebjanka, het gebouw in Moskou waar de FSB nog steeds is gevestigd. Het is niet bekend of de FSB achter te vergiftiging van Alexander Litvinenko met het radioactieve polonium 210 zou zitten. Wel is bekend dat de geheime dienst dit kan. Nog steeds worden specifieke radioactieve bronnen als polonium op industriële schaal geproduceerd in de gesloten stad Sarov.

Ook is het bekend dat de FSB in minstens één geval iemand met gif heeft uitgeschakeld. In maart 2002 overhandigde een FSB-agent een in gif gedrenkte brief aan de Saudi Ibn al-Khattab, een Tsjetsjeense rebel. Khattab overleed die nacht.


DS, 11-12-2006

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB