Merkel gaat overstag voor Macron


Als het van Merkel en Macron afhangt, krijgt de eurozone vanaf 2021 een gezamenlijke begroting. Dat moet de Europese economie meer crisisbestendig maken.


‘We openen een nieuw hoofdstuk in de eurozone.’ De Duitse bondskanselier, Angela Merkel, heeft niet de gewoonte grote woorden te gebruiken. Maar op de persconferentie na haar ontmoeting met de Franse president, Emmanuel Macron, klonk ze behoorlijk bevlogen.

De twee voortrekkers van de Europese Unie waren het eens geraakt dat de negentien landen van de eurozone een gezamenlijke begroting moeten krijgen. Alleen op die manier kan de eurozone stabieler en beter gewapend worden tegen financiële crises.

Merkel was lange tijd een koele minnaar van dat idee van Macron, maar gisteren ging de bondskanselier overstag. Frankrijk en Duitsland willen dat de eurolanden een gezamenlijk budget krijgen dat gebruikt wordt voor investeringen die de negentien economieën dichter bij elkaar brengen en meer crisisbestendig maken. ‘De bedoeling is dat de muntunie verder verdiept wordt en op termijn een echte economische unie wordt’, klinkt het in de gezamenlijke verklaring.

Hoeveel geld de eurolanden in die gezamenlijke begroting moeten storten, is nog niet duidelijk. Hoe dat geld gebruikt kan worden evenmin. Volgens Macron moet hierover met de lidstaten nog onderhandeld worden. Niet alle eurolanden staan te springen om in zo’n gezamenlijke begroting te stappen. Nederland, bijvoorbeeld, heeft al ernstige bezwaren geuit. ‘Maar het zal om een reëel budget gaan, met jaarlijkse inkomsten en uitgaven. En het moet tegen 2021 van kracht worden’, zei Macron.

Daarnaast zal ook het Euro*pese Stabiliteitsmechanisme dat in 2012 werd geïntroduceerd om de eurocrisis te bezweren – Griekenland krijgt er geld uit – omgevormd worden tot een permanent Europees Muntfonds. Bedoeling is dat landen die om de een of andere reden in economische en financiële problemen komen, er tijdelijk mee geholpen kunnen worden. Ze moeten dat geld nadien wel terugbetalen.


Existentiële uitdagingen

Het plan voor een gezamenlijke eurobegroting is het meest concrete besluit van de ontmoeting, gisteren, op het Duitse slot Meseberg. Maar het topoverleg leverde ook een ‘Meseberg-verklaring’ op waarin de twee sterkhouders van de Europese Unie luid en duidelijk hun ambitie uitspreken om het Europese project verder uit te bouwen.

‘Frankrijk en Duitsland verbinden zich ertoe hun samenwerking binnen de Europese Unie verder versterken, met de uitdrukkelijke bedoeling de eenheid tussen de lidstaten te vergroten en de unie efficiënter te maken.’ Merkel en Macron willen dat de verklaring tegen het einde van het jaar uitmondt in een nieuw ‘Elysée-verdrag’ waarin de twee landen op tal van terreinen nauwer willen samen*werken.

De verklaring komt op een belangrijk moment. De Europese lidstaten zijn diep verdeeld over cruciale thema’s. De meest acute crisis is de aanpak van de migratie. Daarover moeten de staats- en regeringsleiders volgende week een akkoord proberen te bereiken. Macron en Merkel erkennen dat de EU geconfronteerd wordt met ‘existentiële uitdagingen’, maar het enige adequate antwoord hierop is Europese samenwerking, vinden ze. ‘Louter nationale en ongecoördineerde acties plaveien de weg voor falen en verdeeldheid.’

De twee leiders willen duidelijk ook inspelen op de onberekenbaarheid van de Amerikaanse president, Donald Trump. Daarom willen ze samen manieren zoeken om de EU sneller en krachtdadiger te laten optreden op het internationale toneel. ‘We hebben behoefte aan een Europees debat over nieuwe formats zoals een *Europese Veiligheidsraad.’


Blog DS, 20-06-2018 (Dominique Minten)