Bedrog, Amateurisme en Manipulatie in Oosterweelcommunicatie


Vanmorgen buigt het Vlaams Parlement zich over het communicatieluik van de Oosterweelverbinding. Worden gehoord: de Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel (Bam), haar adviseurs, Noël Slangen van Groep C en het Rekenhof.


Terecht zal veel aandacht worden besteed aan de vraag of de toewijzing van de communicatieopdracht en andere procedurele kwesties correct verliepen. Fundamenteler is echter het debat over de geloofwaardigheid van de communicatie van dit bouwproject zelf. Het wordt hoogtijd dat ook dit debat gevoerd wordt, want over de essentiële aspecten van dit project voert de Bam stelselmatig een misleidend discours.

Voor een publiek debat bedankte de Beheersmaatschappij altijd. Onder druk van de Antwerpse cultuursector vond vorige week dan toch de eerste tegensprekelijke infoavond over de Oosterweelverbinding plaats in de Antwerpse Bourlaschouwburg. De avond had een nieuw begin kunnen betekenen voor de Bam. Die kans greep de Bam echter niet, want ook dit podium misbruikte ze om het publiek zand in de ogen te strooien.

De performance haalde het VRT-journaal. Te zien was hoe de Bam-woordvoerder vergelijkingen met de mobiliteitsaanpak in Madrid wegwuifde. In Madrid kunnen maximaal slechts 158.000 voertuigen per dag door de tunnels van de kleine ring (Calle-30), klonk het, terwijl er vandaag dagelijks 240.000 passages geteld worden op het drukste deel van de Antwerpse ring. De simplistische vergelijking was voldoende om te besluiten dat Calle-30 boeiend is, maar geen alternatief voor een Lange Wapper.

De Bam suggereerde dus dat de Oosterweeltunnel dagelijks 240.000 voertuigen zal slikken. Ze deed dat eerder ook al in kranteninterviews. Wie er echter de tolnota van de Bam aan Europa op naslaat, leert hoeveel voertuigen in 2030 door de Oosterweeltunnel zullen rijden: jaarlijks bijna 14,5 miljoen voertuigen of een 48.000 voertuigen per dag. Zelfs dan zou een Oosterweeltunnel naar Spaans model dus hooguit gevuld worden met 30 procent van zijn maximumcapaciteit. Conclusie: in haar communicatie met het grote publiek vervijfvoudigt de Bam zonder schaamte tellingen om het tunnelvoorstel verdacht te maken.

De Bam-woordvoerder presenteerde die avond ook recente verkeersprognoses voor auto's en vrachtwagens in 2020. Elke correlatie met de vroegere verkeerscijfers bleek ineens zoek. De hele logica van het milieueffectenrapport kwam daardoor op de tocht te staan. Ook de cijfers in de Europese tolnota mogen verticaal geklasseerd worden, al weet de Europese Commissie dat wellicht nog niet. Oude financieringsmodellen slaan plots nergens meer op, want vergelijk je de cijfers van 2015 met 2020, dan zie je spectaculaire wijzigingen. Zoals bijvoorbeeld een daling van 40 procent van het vrachtverkeer op het viaduct zonder één ontwerp-lijn te hertekenen. In Borgerhout is er zelfs reden voor een volksfeest, want daar daalt het vrachtverkeer op de ring met zomaar eventjes 70 procent. Dit alles dankzij nieuwe cijfers van de Bam. Maar waar komen die ineens vandaan? En wat vertellen ze ons over jaren studiewerk?

De Bam gaf deze cijfers vorige woensdag te elfder ure ook aan de Vlaamse administratie en aan het prestigieuze Britse studiebureau ARUP, als aanvullende info voor het alternatievenonderzoek. Nog snel alle rekenmodellen naar onze hand zetten, lijkt de achterliggende gedachte, en in één beweging de onderzoekers verwarren en hen tijd doen verliezen. Want welke cijfers zijn nu de juiste?

Spagaten tussen wat intern geweten is en wat extern gecommuniceerd wordt, is schering en inslag in de Bam-communicatie. Op de website van de Bam lezen we: 'De Lange Wapperbrug overbrugt een stuk van de Antwerpse haven en loopt over de Royerssluis en het Straatsburgdok ten noorden van het Eilandje.' Alle promomateriaal over het bouwproject bevestigt deze beeldvorming als zou de Oosterweelverbinding door niemandsland gaan.

In het milieueffectenrapport lezen we het uitdrukkelijk anders, namelijk dat het oostelijke deel van de Oosterweelverbinding nabij dichtbevolkte gebieden gelegen is. Dat oostelijk deel wordt stelselmatig weggegomd uit de Bam-communicatie, terwijl in een studierapport alweer opgesteld door haar studiebureau staat: 'Binnen de 10-7 contour van het referentieontwerp zijn twee kwetsbare locaties gelegen (Sint-Jozefschool en Hogere Zeevaartschool), in tegenstelling tot het tracé stRaten-generaal waarvan de 10-7 contouren nergens reiken tot aan kwetsbare locaties.' Sinds dit studierapport van 2006 wist men dat de Sint-Jozefschool een kwetsbare locatie was. Maar de school moest de straat op, vooraleer de Bam communiceerde naar de geest van deze kennis.

Nogal wat politici geloven dat de geplande Oosterweelverbinding draagvlak mist omdat de Bam onvoldoende over het project heeft gecommuniceerd. Deze analyse is volstrekt ontoereikend. Het klopt dat de Bam jarenlang informatie over het project achterhield, zich verstoppend achter juridische motieven. Maar minstens zo bepalend voor de gebrekkige geloofwaardigheid van de Bam is dat wat wel gecommuniceerd wordt, vaak steunt op slordige analyses en desinformatie.

Zondag verdween de communicatieadviseur van de Bam uit het verhaal. Onder druk gezet hield Groep C de eer aan zichzelf. Vraag is of een Bam zonder extern communicatieadvies nu wél correct zal communiceren. We vrezen van niet. Dat de Bam tot elke prijs haar bouwproject gerealiseerd wil zien, is niet de verantwoordelijkheid van een communicatiebureau.

De Bam is een nv opgericht door de Vlaamse regering. Zoals van een regering verwacht je van zo'n vennootschap eerlijkheid en beroepsernst. Toch blijft ze zich bedienen van misleidende communicatie over voor het project essentiële aspecten.

Laten we hopen dat de Bam dit niet doet met medeweten van de regering.

Peter Verhaeghe en Manu Claeys voor stRaten-generaal


DS, 12-11-2008

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Fijn stof

Noël Slangen verklaarde 'fijn stof in Deurne is niet zo'n probleem. Ik zou daar durven gaan wonen' (DS 15 november). Zesenveertig procent van onze patiëntjes onder de zeven jaar in Deurne hebben al een puffer moeten gebruiken tegen astma. Dat is niet meer normaal. Deurne ligt langs verschillende kruispunten van autosnelwegen met de drukste verkeersconcentraties van dit land. 82 procent van het vrachtverkeer dat langs of door onze wijken passeert, is doorgaand verkeer en hoeft niet in Antwerpen te zijn. Talrijke recente studies tonen aan dat hoe dichter je bij een drukke verkeersader woont hoe hoger het risico op luchtweg of hartaandoeningen. Aan het Sportpaleis heb je nu al een verkeersknooppunt van meer dan twintig rijstroken. Alle vrachtverkeer van en naar de haven en alle doorgaand vrachtverkeer komt er voorbij. Er is geen enkele buffer: de woonwijken liggen vlak tegen de autosnelweg. Driehonderd dagen per jaar blaast de wind vanuit het zuidwesten of het westen, in de richting van onze wijken. De Lange Wapperbrug bestendigt deze ongezonde situatie waarbij autostrades bovengronds doorheen woonwijken in plaats van al of niet ondertunneld rond de Antwerpse agglomeratie lopen.

Maar in de plannen van de BAM wordt de Kennedytunnel daarentegen gesloten voor alle vrachtwagens. Gevolg: alle vrachtverkeer komende van Brussel, Luik, Eindhoven, Hasselt en Gent zal dan in plaats van de kortste weg via de Kennedytunnel te nemen, moeten omrijden voorbij het Sportpaleis om er verderop via de Lange Wapperbrug tol op te kunnen heffen. Bovendien zal er aan het Sportpaleis nog een nieuw op- en afrittencomplex worden gebouwd voor het vrachtverkeer dat de Lange Wapperbrug op moet, en komt er een tweede ringweg vlak bij de woonwijken die het verkeer van de huidige Singel zal moeten opvangen. De Singel zelf wordt een groene boulevard. Met andere woorden: ter hoogte van het Sportpaleis krijg je met de Oosterweelverbinding van de BAM een verkeersinfarct, waar een zuidwesten- of westenwind staat, die nog meer fijn stof en lawaai over onze woonwijken blaast. Antwerpen is de enige grote stad in Europa waar een autosnelweg als de ring kilometerlang door de agglomeratie loopt zonder één meter geluidsmuur. Een vier meter hoge geluidsmuur van waar de ring ter hoogte van Deurne uit zijn bedding komt tot aan de Luchtbal kost 3,6 miljoen euro. Dat is minder dan het communicatiebudget dat Noël Slangen al van de BAM heeft opgestreken.

Dirk Van Duppen, huisarts bij Geneeskunde voor het Volk en districtsraadslid (PVDA) in Deurne


Lezersbrief DS, 18-11-2008

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB