Studeren én een uitkering krijgen: het kan!

Wie werkloos is, kan soms zijn uitkering combineren met studeren. Voor studies na 17 uur of op zaterdag kan dat altijd. Opleidingen volgen met een volledig leerplan kan enkel wanneer je bijvoorbeeld al een hele tijd werkloos bent of voor studies die voorbereiden op een knelpuntberoep.

“Ik juich het toe dat werklozen de mogelijkheid krijgen om een opleiding te volgen”, aldus Iris Tolpe, legal director bij hr-dienstverlener Securex. “Zo krijgen ze meer kansen op de arbeidsmarkt en zullen ze meestal sneller werk vinden. Extra incentives geven om knelpuntfuncties in te vullen, is ook zeker een goede stap vooruit.”

“In deze moeilijke economische tijden is het belangrijk dat niet alleen werklozen, maar ook wie al een job heeft en zelfs wie al tientallen jaren werkt, opleidingen blijft volgen. Om werk te vinden of om hun marktwaarde te verhogen en een betere positie op de arbeidsmarkt te kunnen verwerven. Het is dus een goede zaak dat de RVA en VDAB hierop werken. Gelukkig stellen we ook vast dat veel werkgevers sowieso het belang blijven inzien van opleidingen in de brede zin, gaande van cursussen om de job (nog beter) aan te leren en uit te voeren, tot happiness @ work of om werk en privé beter op elkaar te kunnen afstemmen.”

Uitkering altijd behouden als les na 17 uur of ‘s zaterdags

Studies zonder een volledig leerplan kan je altijd (dus zonder goedkeuring van de RVA) combineren met werkloosheidsuitkeringen, op voorwaarde dat je ingeschreven blijft als werkzoekende, beschikbaar bent voor de arbeidsmarkt en ingaat op iedere passende werkaanbieding.

Het gaat onder meer om studies met minder dan 27 studiepunten (= geen volledig leerplan), wanneer je voornamelijk les volgt na 17 uur en/of op zaterdag, een inschrijving met een examencontract ongeacht het aantal studiepunten, de postacademische opleidingen en postgraduaten die enkel leiden tot een getuigschrift, de lerarenopleiding (aggregaat) en het onderwijs voor sociale promotie.

Voor een stage van meer dan 20 uur/week dien je altijd aan de RVA toelating te vragen.

Voltijdse knelpuntopleiding: gratis studeren + werkloosheidsuitkering

Wil je graag voltijds studeren om een diploma te halen voor de zogenaamde knelpuntberoepen, jobs waarvoor de vacatures moeilijk ingevuld geraken?

Je kan bepaalde studies gratis volgen als je aan de nodige voorwaarden voldoet. Je inschrijvingsgeld en leermateriaal worden terugbetaald door VDAB. Bovendien behoud je je werkloosheidsuitkering.

De studies die je gratis kan volgen, vind je in de VDAB opleidingendatabank als je bij doelgroep 'werkzoekende' kiest en bij trefwoord 'okot' ingeeft.

Je kan zo'n studie gratis volgen als je aan deze voorwaarden beantwoordt:

Je bent ingeschreven bij VDAB als werkzoekende.
Je beschikt niet over een diploma secundair (als je een studie secundair onderwijs wil volgen) of hoger onderwijs (als je een studie hoger onderwijs wil volgen).
Je bent minstens 22 jaar óf het is langer dan 2 jaar geleden dat je voltijds onderwijs volgde.
Je kan je vrijmaken om voltijds te studeren.
Je bent bereid om tijdens je opleiding deeltijds te werken.
Bij andere voltijdse studies: mits goedkeuring RVA

Niet-knelpuntstudies met een volledig leerplan (27 studiepunten of meer) kan je enkel volgen met behoud van je werkloosheidsuitkering mits expliciete toelating van de RVA.

Je komt in aanmerking voor een toelating van de RVA wanneer je bij de officiële begindatum van het eerste jaar van de studiecyclus, aan de volgende voorwaarden voldoet:

je mag geen einddiploma hoger onderwijs bezitten (de directeur van het werkloosheidsbureau van de RVA kan op deze voorwaarde een afwijking toestaan);
je moet je vorige studies minstens 2 jaar hebben beëindigd;
je bent uitkeringsgerechtigd volledig werkloos op het moment dat je de vrijstelling aanvraagt;
je moet minimaal 312 dagen werkloosheidsuitkeringen hebben ontvangen in de loop van de twee voorafgaande jaren. Voor studies die voorbereiden op knelpuntenberoepen is dit niet vereist. De RVA stelt voor elk academiejaar een nieuwe lijst van knelpuntberoepen op;
de studies moeten van hetzelfde of van een hoger niveau zijn dan de reeds gevolgde studies.
Als je de vrijstelling hebt verkregen, moet je niet meer ingeschreven zijn als werkzoekende bij de VDAB en moet je ook niet meer beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt. Je mag werkaanbiedingen weigeren en je kan niet geschorst worden wegens langdurige werkloosheid.

Bron: VDAB, Erasmus hogeschool Brussel & Centenvoorstudenten.be

Mening:

Op het eerste zicht lijkt dit een goede regeling. Op enkele blogs vind je al snel heel wat andere meningen. Zo zijn er mensen die hun inschrijvingsgeld zelfs niet kunnen betalen met hun uitkering.

Praktisch gezien denk ik dat deze oplossing ook niet altijd mogelijk is. Niet alle werkgevers staan te springen om vrijaf te geven zodat de studerende stage kan lopen.

Heel wat opleidingen duren drie jaar en dat is enorm lang voor sommige volwassenen. Misschien is het een oplossing om deze opleiding te verkorten. Zo zullen ook sneller mensen geneigd zijn om zich bij te scholen.

Op het eerste gezicht lijkt het inderdaad een vrij goede regeling. Als het waar is dat er mensen niet genoeg geld krijgen om alles te betalen, is het misschien al wat minder. Natuurlijk kost een opleiding heel wat geld. Als de VDAB al de opleidingen helemaal moet financieren, gaat dit ook over een heel bedrag dat er elk jaar voor nodig is. Ik denk dat het ook van heel wat aspecten afhangt of je gaat toekomen met dat geld of niet.
Ik ben het eens met Shana over het feit dat werkgevers niet staan te springen om ze nu en dan eens 'vrijaf' te geven, maar als het gaat over een deeltijdse opdracht zijn er niet zoveel problemen denk ik. De student werkt deeltijds en volgt daarnaast nog de opleiding. Als het echt gaat over onregelmatige uren, dan is het iets anders. Werkgevers willen kunnen rekenen op hun werknemers en niet elke week een andere regeling moet treffen.
Ik weet ook niet of het zo'n goed idee is om de opleidingen in te korten. Natuurlijk is drie jaar lang, maar langs de andere kant moeten ze ook een goede en volledige opleiding krijgen zoals de anderen. Als ze al voorkennis en/of ervaring hebben, kunnen ze misschien wel vrijstellingen krijgen. Ik denk dat er met het inkorten van sommige opleidingen heel wat verloren gaat dat wel nuttig is voor dat beroep.

Als iets te mooi lijkt om waar te zijn, dan is het dat ook... een volkse wijsheid die ook hier weer van toepassing is. Nuancering bij dit wonderlijke bericht dat volwassenen kunnen studeren en een uitkering krijgen: dit geldt uitsluitend voor opleiding die door de VDAB georganiseerd worden. Dat zijn er 15 in totaal onder de zoekterm okot.
Bachelor secundair onderwijs is ook een knelpuntberoep, bewijs daarvan dat er leerkrachten uit Nederland worden aangetrokken. Voor dit knelpuntberoep wordt door de VDAB echter geen opleiding voorzien, wat maakt dat je dus je uitkering weliswaar behoudt maar de uitkering mindert héél snel tot je zelfs moet sparen om je inschrijvingsgeld te kunnen betalen.

Ik ben van mening dat men toch eens moet kijken naar mogelijke alternatieven, voor ouder(s) die een opleiding willen aangaan van langere duur. Vaak zien we dat deze mensen het moeilijk hebben om rond te komen, zeker wanneer je een alleenstaande moeder of vader bent met kinderen. Tenslotte kosten kinderen een handvol geld.
Wel ben ik het niet eens met de oplossing die Shana ons biedt. Je kan het toch niet maken dat je een opleiding van 3 jaar of langer gaat verkorten? Het is niet voor niets dat deze opleiding zoveel jaren duren. Bovendien creëer je hierdoor het risico dat de de kwaliteit van de opleiding achteruit gaat.
Het is dus belangrijk dat men goed nadenkt, voor men te overhaaste beslissingen neemt.